KONSTYTUCJA POLSKI RZECZYPOSPOLITEJ

Projekt Odrodzeni.pl/Grupa

z dnia 19 lutego 2025 r.

Tytuł oryginału:

KONSTYTUCJA POLSKI RZECZYPOSPOLITEJ

Projekt Odrodzeni.pl/Grupa

Odrodzeni.pl/Grupa jest właścicielem praw autorskich do wszystkich artykułów i treści zamieszczanych na portalu internetowym prowadzonym pod adresem https://www.odrodzeni.pl. Jeżeli nie zaznaczono inaczej, także wszystkie obrazy, grafiki, jak i inne elementy twórcze są chronione prawami autorskimi lub prawami ochronnymi na znak towarowy i należą do Odrodzeni.pl/Grupa lub są przez nią licencjonowane.

Zgodnie z Ustawą z dnia 4 lutego 1994 roku o prawie autorskimi i prawach pokrewnych żadna część tej publikacji bez pisemnej zgody Odrodzeni.pl/Grupa uzyskanej poprzez adres odrodzeni.pl/kontakt nie może być kopiowana, publikowana i rozprowadzana w jakiejkolwiek formie bez powołania się na stronę https://www.odrodzeni.pl i aktualną datę, jako źródło informacji.

W celu zachowania nienaruszonego pierwowzoru w żadnej wersji Projektu #nowelizacjaKonstytucji nie wolno przeprowadzać żadnych zmian lub uzupełnień.

Creative Commons

— CC BY-NC-SA 3.0 PL

— Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 3.0 Polska

KONSTYTUCJA POLSKI RZECZYPOSPOLITEJ 1

Wstęp do Konstytucji 4

Zdrady (w) Konstytucji 8

PREAMBUŁA 10

Rozdział I POLSKA RZECZYPOSPOLITA 12

Rozdział II WOLNOŚCI, PRAWA I OBOWIĄZKI CZŁOWIEKA I OBYWATELA WOLNOŚCI, PRAWA I OBOWIĄZKI MIESZKAŃCA POLSKI RZECZYPOSPOLITEJ 23

Wolności i prawa osobiste 26

Wolności i prawa polityczne 35

Wolności i prawa ekonomiczne, socjalne i kulturalne 39

Środki ochrony wolności i praw 45

Obowiązki 46

Rozdział III ŹRÓDŁA PRAWA 48

Rozdział IV SEJM I SENAT 52

Służba 52

Wybory i kadencja 53

Organizacja i działanie 59

Referendum 66

Rozdział V PREZYDENT RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ 67

PREZYDENT POLSKI RZECZYPOSPOLITEJ 67

Rozdział VI RADA MINISTRÓW I ADMINISTRACJA RZĄDOWA 79

Rozdział VII SAMORZĄD TERYTORIALNY 88

Rozdział VIII SĄDY I TRYBUNAŁY 92

Służba 92

Sądy 92

Trybunał Konstytucyjny 97

Trybunał Stanu 102

Rozdział IX ORGANY KONTROLI PAŃSTWOWEJ I OCHRONY PRAWA 104

Najwyższa Izba Kontroli 104

Rzecznik Praw Obywatelskich 107

Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji 109

Rozdział X FINANSE PUBLICZNE 110

Rozdział XI STANY NADZWYCZAJNE 116

Rozdział XII ZMIANA KONSTYTUCJI 121

Rozdział XIII PRZEPISY PRZEJŚCIOWE I KOŃCOWE 123

Słownik konstytucyjny 128

Rodak a Obywatel 136

PROGRAM OCALENIA POLSKI 140

program #WiELKA9tka 144

Wstęp do Konstytucji

Prezydent Rzeczypospolitej Polski Andrzej Duda w 2017 roku wypowiedział się w sprawie nowej Konstytucji Rzeczypospolitej Polski wyraźnie wzywając nas do wzięcia jej w swoje ręce oraz zapowiedział referendum konstytucyjne. W odpowiedzi na te słowa w Gazecie Prawnej pojawiła się wypowiedź: „Polsce potrzebna jest konstytucja na miarę XXI w., która usprawni państwo i posłuży obywatelom na lata. Referendum ma odpowiedzieć, czy chcą oni nowelizacji konstytucji, i określić kierunek zmian, a przede wszystkim pokazać Polakom, że ich los jest w ich rękach. Dlaczego obywatele nie mogliby zainicjować referendum, lecz o jego uruchomieniu musi decydować parlament?”

Duża część społeczeństwa osiągnęła już świadomość prawną przejawianą powoływaniem na Art. 4. Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 r. na zasadzie: skoro mamy władzę zwierzchnią, to posiadamy także prawo do stanowienia zasad i reguł jej sprawowania. Zauważmy jednocześnie, że hasło „Konstytucja” stało się wręcz synonimem wezwania do naprawy Rzeczypospolitej głoszonym przez różne ugrupowania społeczno-polityczne za wyjątkiem partii aktualnie tę władzę sprawujących.

Przedstawiony projekt Konstytucja 2020 jest odpowiedzią nie tylko na liczne niedostatki Konstytucji kwietniowej, ale przede wszystkim na praktyki łamania jej norm, szczególnie gdy mają one miejsce w kręgach władzy wszystkich szczebli jej hierarchii, gdzie nawet ich ujawnienie nie spotyka się z należytą reakcją odpowiednich organów państwa.

Projekt Konstytucja 2020, jest skierowany do wszystkich środowisk społecznych i do każdego Polaka z osobna w myśl słów F. Dürrenmatta: „Co wszystkich dotyczy, tylko wszyscy mogą rozwiązać” jako zaproszenie do wzięcia czynnego udziału w jego krytycznej ocenie, zaproponowaniu poprawek i uzupełnień oraz w jego upowszechnieniu.

Zapoczątkowaliśmy uwolnienie ducha prawa konstytucyjnego (ius), wierząc, że formę litery prawa (lex) nadadzą mu kompetentni prawnicy. Ten duch konstytucji osadzony na fundamencie oddolnej inicjatywy obywatelskiej wznosi budowlę, której ściany tworzą przestrzeń działania samorządowego, lokalnej i regionalnej autonomii w umieszczonych w modelu demokracji przedstawicielskiej. W tym modelu zamiast demontażu struktur władz państwowych stawiamy na ich demokratyczny wybór i harmonijne współdziałanie nominatów wywodzących się obu sposobów powoływania. Tylko dzięki temu możemy uzyskać cenny efekt synergii- rezultat współdziałania przynoszący zawsze wynik większy niż suma działań oddzielnych, choćby nawet najlepszych.

Zachodzące przemiany świadomości społecznej i postaw traktujemy jako proces przyśpieszonego dojrzewania do współuczestniczenia zarządzaniu krajem i wspierania przywództwa połączonego z gotowością do proporcjonalnego przejmowania za nie odpowiedzialności. Zadaniem Konstytucji jest stworzenie warunków prawnych sprzyjających rozwijaniu tego procesu.

Jako współautor projektu właśnie w momencie przeprowadzania jego końcowej analizy uświadamiam że kilka ważnych kwestii nie zostało dotąd w nim podjętych, dlatego jego Adresaci i Odbiorcy nie zostają pozbawieni możliwości wniesienia do niego własnego wkładu. Pozostały do zwięzłego konstytucyjnego skodyfikowania całe gałęzie życia społeczno-państwowego jak np. gospodarka i zarządzanie kryzysowe, wymiar sprawiedliwości i system opieki zdrowotnej z którymi na co dzień spotykają się wszyscy Polacy.

Jakie cele sobie stawiamy?

Główny motyw to powstały spontanicznie naturalny i zdecydowany sprzeciw wobec patologii narastającej we wszelkich jej przejawach praktycznie na każdym poziomie organizacji struktury państwowej i gospodarczej. To paląca potrzeba zatrzymania zjawiska alienacji i wynaturzania się władzy oraz stworzenia warunków, w tym przymusu prawnego, do ich powstrzymania .
Dostrzegamy groźny deficyt, niezbędnych dla pomyślnego życia społecznego i państwowego, czynnych postaw ludzkich, które powinny odznaczać się odpowiednim poziomem etyczno- moralnym i orientacją na zbudowanie wspólnoty ludzkiej trwale nimi się nimi legitymizującej. Jako platformę ideową, na której mają one być rozwijane przyjęliśmy uniwersalne wartości, bezpośrednio skodyfikowane przede wszystkim w prawie naturalnym niezależnie od ich źródła. Do takich wartości należą poszanowanie przyrodzonej godności człowieka i ludzkiej pracy, wolność, prawda, sprawiedliwość i wynikające z nich prawo do życia – do życia w zdrowiu i szczęściu. Oczywiście powołanie się na nie w ustawie zasadniczej jeszcze niczego nie zapewnia, wartości i zasady prawa naturalnego stały się fundamentem szeregu pozytywnych przepisów prawnych i sankcji za ich nieprzestrzeganie z podkreśleniem, że zostaną one uszczegółowione w ustawach, w których jest miejsce na wprowadzenie konkretnych motywacyjnych mechanizmów regulacyjnych.
Zgodnie z wcześniejszym wskazaniem adresata, celem wykraczającym poza sam projekt, jest zachęcenie jak najszerszego kręgu odbiorców do potraktowania go jako próby wyrazistego opisu aktualnej rzeczywistości i wskazania zadań i działań, które trzeba uruchomić dla otwarcia naszych umysłów i serc na rozwijanie postaw obywatelskich wiodących ku czynnemu uczestnictwu w życiu społecznym i państwowym poprzez odnalezienie w nim swojej własnej, osobistej roli i odpowiedzialności za ostateczne ich rezultaty.

Nadrzędną rolą projektu jest więc wzbudzenie gotowości do wzmocnienia sfery etyczno-moralnej jako podstawy własnej i wspólnotowej aktywności życiowej.

W celu ułatwienia przeprowadzenia szerokiej debaty na temat Konstytucji przy sporządzaniu projektu zastosowaliśmy pomysł A.S. oparcia całości tekstu na planie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 1997 r., dzięki czemu wszyscy zainteresowani mając łatwy dostęp do nowego tekstu mogą przez bezpośrednio oba porównać. Łatwo więc zorientować się jakie zmiany i innowacje proponujemy do każdego zagadnienia z osobna. Nie oznacza to jednak, że jej ostateczna wersja gotowa do legislacji pozostanie w tym schemacie.

Liczne zmiany standardów konstytucyjnych powstały w drodze nawet niewielkich ich korekt i uzupełnień w postaci np. dodatkowych ustępów do istniejących artykułów korygując lub zmieniających ich znaczenie. Posłużę się tu prostym przykładem: jeżeli w zapisie: władze publiczne prowadzą politykę zapewniającą bezpieczeństwo ekologiczne współczesnemu i przyszłym pokoleniom słowo prowadzą zastąpimy słowami programują i realizują, a wyrażenie władze na służby to czyż niewielką interwencją nie zwiększamy mocy tego obowiązku i nie ułatwiamy jego operacjonalizacji dla ustanowienia odpowiedzialności za jego wypełnianie? Na podobnej zasadzie powstały ważne wątki zasadniczo nieobecne w Konstytucji z 1997 r. Podaję przykłady:

Po Art. 1 określającym Polskę jako dobro wspólne wszystkich obywateli w Art. 5 proponuję uznanie elit za szczególnej jakości i znaczenia dobro wspólne, które musi być rozwijane i chronione, a w Art. 10 stanowiącym o ustrojowym podziale na 3 władze wskazuję, że ich równowaga powinna być podniesiona do kategorii współdziałania i związana z osobistą odpowiedzialnością. W tym samym artykule w ust. 5 wprowadzam kluczowy wymóg przestrzegania wysokich standardów etyczno – moralnych przez wszystkich przedstawicieli służb publicznych w życiu zawodowym i prywatnym.
W Art. 25 odnoszącym się do ciągle dyskusyjnych relacji Państwo – Kościół oraz przekonań religijnych także jest aktualna idea współdziałania, gdyż nauka i religia zajmując się różnymi obszarami rzeczywistości, posługując się różnymi metodami jej poznawania i doświadczania, wzajemnie się uzupełniają i wzbogacają. Jednocześnie podkreślając przywilej wolności badań naukowych i pracy artystycznej, odwołując się do tradycji i osiągnięć w naszej narodowej historii, podkreślając wysoki prestiż nauki, podobnie jak oczekiwany prestiż moralny Kościoła, wymagamy przestrzegania wysokich standardów etyczno-moralnych, estetycznych i wychowawczych w nauce szkolnej i akademickiej (Art. 70).
Rada Ministrów kierująca administracją rządową wykonuje liczne i dużej wagi zadania i obowiązki są wymienione w kolejnych ustępach Art. 146, jednak wśród nich brakło tak poważnego zadania jak sporządzanie strategicznych i operacyjnych planów rozwoju we wszystkich dziedzinach jej działalności, skoordynowanie ich i poddanie publicznej dyskusji (Art. 146, ust 3). Podobny problem dotyczy korpusu służby cywilnej działający w urzędach administracji rządowej (Art. 153). Sądzę, że wprowadzenie wymagania konsekwentnego konkursowego obsadzania stanowisk w korpusie odpowiada duchowi nowej konstytucji i jest nieodzowne.
Wysokie wymagania zawodowe stawiane urzędnikom państwowym i samorządowym również powinny iść w parze z odpowiedzialnością za wykonanie ciążących na nich obowiązków. Zespół autorski srogo w kilku newralgicznych miejscach zamieszcza odpowiednie zapisy, np. że funkcjonariusze samorządu terytorialnego ponoszą osobistą odpowiedzialność dyscyplinarną, karną i materialną za nieprawidłową działalność i jej skutki (Art. 171 i Art. 207). Ponadto w Art. 207 ust. 2 wprowadzam kategorię przestępstw urzędniczych jako zagrażających podstawowym wartościom i prawom konstytucyjnym, a w ust. 3 zakaz upodmiotowienia i wykorzystywania swoich uprzywilejowanych pozycji przez korporacje i korporacyjny lobbing do praktyk szkodliwych dla państwa, gospodarki i kultury oraz ograniczających prawa człowieka jako podmiotu.
W Rozdziale IX proponuję przemianowanie Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji na Krajową Radę Komunikacji Społecznej stojącą na straży powszechnego i bezpiecznego dostępu do szeroko rozumianych mediów, wolności słowa oraz pełnego i równego dostępu do informacji (z wyjątkiem informacji zastrzeżonej w ustawie). Reprezentuje ona mieszkańców PR w systemie komunikacji we wszystkich rodzajach mediów i jest ich własnością (Art. 213) i w ten sposób chroni społeczeństwo przed ich przekształcaniem się w filar tzw. czwartej władzy.
Przeprowadzamy zasadniczą rekonstrukcję Art. 4, wskazującego, że władza zwierzchnia w PR należy do narodu, na który tak często powołuje się nasze społeczeństwo. Ponadto w ust. 3 proponujemy kluczowe dla zwierzchnictwa narodu prawa obywatelskiego sprzeciwu, inicjatywy ustawodawczej i referendum na wzór demokracji bezpośredniej z ustawodawstwa szwajcarskiego. Wprowadzenie w życie koncepcji autorstwa Prof. M. Matyji, którą J. Zięba propaguje pod nazwą WIR (Weto – Inicjatywa – Referendum), w moim przekonaniu jest warunkiem koniecznym do uruchomienia społecznego kapitału narodu jako suwerena zdolnego podnieść Projekt K2020 do wielkości Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej.
Powstrzymanie partiokracji jest kolejną innowacją, którą proponuję w Art. 11 dotyczącym wolności i tworzenia partii politycznych – niedopuszczenie do zmonopolizowania działalności kierowania państwem przez jedną partię w systemie trójpodziału władzy (Art. 10).

Powód do ożywionej dyskusji, ale i inspirację do wprowadzenia części wprowadzonych norm znajdowałem w pośrednich odwołaniach Michała Różyckiego do części historycznych źródeł tożsamości narodu polskiego głęboko zakorzenionej w jego słowiańskich pradziejach, a przydatnych do przeprowadzenia aktualnych przemian społecznych, np.:

W Art. 4 stwierdzenie, że władza zwierzchnia nie należy ogólnie do całego narodu, ale do każdego Rodowitego Obywatela, jako integralnej jego części, dzięki czemu nie dochodzi do marginalizacji jednostki.
Uznanie prawa do autonomiczności regionów na poziomie federacyjnym, gdzie Konstytucja stanowi nadrzędne prawo, a każdy region może wprowadzać swoje prawa, pod warunkiem zgodności z Konstytucją (Art. 15). Umożliwia ono np. dopuszczenie do urzędów drugiego języka regionalnego (Art. 27).
W Art. 34 wprowadza rozróżnienie i usystematyzowanie pojęć dotyczących narodowości i obywatelstwa. Osoba posiadająca narodowość (statut rodaka) to mieszkaniec urodzony z krwi lub w ziemi polskiej, w przeciwieństwie do obywatela należy bezpośrednio do narodu. Obywatelem zaś jest osoba fizyczna, która będąc pełnoletnią posiada dowód tożsamości, numer psl i jest zobowiązana do partycypowania w kosztach państwa poprzez płacenie podatków.
Historyczna próba przywrócenia własności Narodu, skromnie zapisana w Art. 75, jako prawo do posiadania własnej parceli pod zabudowę, by każdy posiadał swoją własną ziemię. Jest to rozwinięcie opieki nad rodziną, której obecnie oferuje się jedynie pomoc w postaci mieszkania w bloku, lub innych grantów socjalnych.
Wprowadzenie instytucji własnosądu, czyli powrót do pierwotnego wiecu, na którym społeczność sama, ale w obecności funkcjonariusza państwowego, rozstrzyga swoje własne spory. Jest to powrót do idei samodzierżawy, czyli samostanowienia o sobie i swoich bliskich w lokalnej społeczności, bez konieczności odwoływania się do sądów państwowych (Art. 175). W ramach włąsnosądu rodowici obywatele będą mogli brać udział w sędziowaniu i ferowaniu wyroków jako sędziowie pokoju – ławnicy (Art. 182).

W zakończeniu tego omówienia pragnę jeszcze raz podkreślić, że projekt jest rezultatem samodzielnej zespołowej pracy społecznej niezwiązanej z żadną partią polityczną i nie jest skierowany przeciwko żadnej z nich. Skład zespołu zmieniał się ponieważ współpraca przy zróżnicowanych osobowościach, doświadczeniach życiowych i poglądach była tak trudna, że nie można było efektywnie pracować we trzy, a czasami nawet dwie osoby. Zespół autorski Prawia do Projektu K2020 tworzą Mieczysław Cenin i Michał Różycki. Pracowaliśmy z inspiracji i przy wszechstronnym zaangażowaniu Władysława Sądelskiego oraz współpracy Mirosława Sieji i A.S.

Lutynia, czerwca 2020 Mieczysław Cenin

Zdrady (w) Konstytucji

Zdarzyło mi się być na spotkaniu w Zakopanym z p. Rafałem Piechem, prezydentem Siemianowic Śląskich z ramienia PJJ. Zauważyłem, że 99% ludzi nie wie, gdzie są zdrady wobec RP i jej Rodaków zapisane w obecnej Konstytucji. W ogóle wszystkie dotychczasowe konstytucje nadają się do kapitalnego remontu, są dziurawe i zdradzieckie dla Rzeczpospolitej i jej Rodaków (rdzennych, suwerennych Polaków). Efektem tego pogrążamy się samoistnie z miesiąca na miesiąc, oraz (traktatowo, już dawno) straciliśmy suwerenność i niepodległość.

Potężne Zdrady wobec Rzeczpospolitej i jej Rodaków zapisano w Konstytucji z 1997r. Ino brak odpowiedzialności (surowej) karnej przed Narodem. Dzięki temu wrogowie i okupanci Polski i jej Rodaków okopali się stanowiskami wewnątrz kraju.

Przykładem obecnie panującej podstępnej zdrady jest Art. 4., gdzie Władza zwierzchnia w RP należy do Narodu. Naród sprawuje władzę przez swoich przedstawicieli lub bezpośrednio, jak widać wyraźnie jest to demokracja przedstawicielska na zmianę z bezpośrednią. Naród ma bezpośrednio władzę zwierzchnią tylko w dniu wyborów, bo pozbywa się jej na 4 lata oddając głosy w wyborach swoim przedstawicielom, tzn. podpisuje w ciemno umowę z nimi wybierając ich. W rzeczywistości nie mamy tu żadnej demokracji oddolnej, bezpośredniej i bezprogowej.

Dlatego właśnie powstał ostry i miażdżący projekt #nowelizacjakonstytucji obecnie urzędującej. Poprawiona treść, będąc open-source’owa, ma Moc Ocalającą przed niechlubną Śmiercią i Siłę Wyzwalającą ze śmiertelnego uścisku okupantów.

Następnie naiwni i ogłupieni wyborcy po wyborach mogą grzecznie protestować, bo będą pacyfikowani, bo jest ustawa 1022 do pacyfikacji Polaków wprowadzana za PO; i dodatkowa ustawa 1066 wprowadzona za PIS do pacyfikacji Polaków dla wojsk USA, jeżeli by Polacy za mocno się buntowali.

Wszystkie partie to 1-na partia. To ten sam koń trojański, antypolski, korporacyjny, i tylko naiwni a ogłupieni wyborcy, pod dyktando korporacji NWO i WHO zmieniają żołnierzy anty-polskich w tym właśnie bezczelnym koniu trojańskim.

Jeszcze naiwni i oszukani wyborcy mogą zebrać 100 tys. podpisów, które parlament może odrzucić w głosowaniu. Zaś anty-polski parlament dokonuje tego, bo może 3/5-tymi i 231 posłami i 51 senatorami przegłosować za wprowadzeniem zdradzieckich ustaw przeciw Rzeczpospolitej oraz ogłupionym i zdziecinniałym obywatelom.

Dostrzec można ogromną, patologiczną zdradę i poniżenie Polaków w zamianie Ojczyzny w korporację Poland Republik of Spółka handlowa z nr. nip, regon i duns, która jest zarejestrowana w centralnym systemie rejestru kredytu amerykańskiej agencji Dun & Bradstreet.

Dalsza patologia 231′ posłów przekreśla 229′ posłów w głosowaniu, 51 senatorów przekreśla 49′ senatorów. Kasa bogata wpływa do ich wszystkich kieszeni, a jest ona z naszych podatków. W zamian dostajemy zdradzieckie ustawy i rozporządzenia i przepisy, oraz gwałcenie praw konstytucyjnych, które nas ew. jeszcze bronią i praw z karty praw człowieka do jego wolności, prywatnej własności i dobra osobistego.

Ta cała i więcej patologia zdradziecka ma się bardzo dobrze. Tą patologię i zdradę można zlikwidować przez wprowadzenie Demokracji Bezpośredniej, oddolnej, bez-progowej [poniżej 51% w głosowaniu]. Obecnie, co mamy w zamian? Systemowi jego demokracja jest potrzebna, bo używa jej do wyborów, do wysokich podatków, ZUSu i wszelkich kosztów życia, do drogich kredytów, do walki na wojnie, potrzebują nas (ginięcia na niej). Także musimy walczyć ostro i trzymać się ludzi, którzy są absolutnie za demokracją oddolną bezpośrednią.

DB oddolnej boją się wrogowie i anty-polacy, oszuści i zdrajcy RP, bo w DB wyborcy (rodacy, suwereni) mają władzę, są równi po wyborach z wybranymi przedstawicielami i mają pełne prawo składać projekty ustaw prorozwojowych dla siebie i dla Rzeczpospolitej, i to indywidualnie lub grupowo.

Trzeba jak najszybciej zlikwidować wszystkie dotychczasowe zdradzieckie i złe ustawy i umowy międzynarodowe, które szkodzą wszelkiemu rozwojowi gospodarczemu. Musi być wprowadzona także ustawa zabezpieczająca, w której za fałszowanie wyników wyborów lub referendów będą surowe kary, od 5 do 12 lat pozbawienia wolności i pozbawienia mienia (majątku). Tylko tak można zaprowadzić porządek i dyscyplinę. Musimy wywalczyć wolność, odzyskać Ojczyznę i ostatecznie zwyciężyć podstępnego wroga!

Niestety seria, jaką ostrzelano Polskę, była brutalna, i nadal powoduje krwawienie. Sprzedano nas bez naszej zgody, wbrew Art. 125. Ponieważ nie odbyły się żadne referenda narodowe, czy zgadzamy się na rolę wasali i niewolnictwo, czy nie zgadzamy (?). Art. 220. kolejna zdrada, pozbawiająca nas niezależności finansowej. Art. 90. także zdrada, bo rządzący mogą przekazać na podstawie umowy międzynarodowej część władzy organom władzy zagranicznej. Art. 105. to gruba ZDRADA, gdy posłowie nie odpowiadają karnie, w czasie trwania kadencji ani po jej zakończeniu. Art. 104. Posłowie są przedstawicielami Narodu (i) nie wiążą ich instrukcje wyborców. I to już oficjalnie zapisana zdrada wobec wyborców. Jeszcze immunitet mają do tego i porządną kasę (najtańszy poseł to od 12 tys. i mocno w górę). Ful wypas i zero odpowiedzialności przed naiwnymi i ogłupionymi wyborcami, co im dali stanowiska swoimi głosami. Możemy ich pocałować w 4 litery, jak się pozwolą. Śmieszno i straszno.

Zapraszam wszystkich do czytania i poprawiania projektu #nowelizacjakonstytucji oraz do zapoznania się z politycznym programem wyborczym #WIELKA9tka. Logujcie się na www.Odrodzeni.pl oraz fb: #1Ha Suwerena. Serdecznie zachęcam do podawania i przekazywania dalej tych wszystkich treści następnym osobą, którzy jeszcze tego nie znają i nie wiedzą. Chwała i Sława światłym ludziom w prawdzie i logicznie myślącym.

Ps. Do „BÓG, HONOR, OJCZYZNA” lub „BÓG, RODZINA, OJCZYZNA” i do APAELU JASNOGÓRSKIEGO, absolutnie musi być jeszcze umiejętne korzystanie z daru rozumu i daru mądrości. 7-m darów Ducha Św. kłania się Polakom, katolikom – chrześcijanom by korzystali z nich. Polacy są tak ogłupieni i zmanipulowani, że nie potrafią korzystać z tych darów. Z daru mądrości i daru rozumu. Ewangelia o mądrych i głupich pannach pasuje tu jak ulał. Korporacje kościelne i korporacje zachodnie potrafiące korzystać z mądrości i rozumu, po kawałku wykupują i zajmują pozostałą część majątku PL wraz z bogactwami w litosferze. Już to się dzieje na naszych oczach. Polacy, chrześcijanie będąc na swoim dzierżawcami, wychodzi na to, że się obstawili (sami?) wysokimi podatkami i ZUSem, kosztami życia, kredytami i 2-gą, lub nawet 3-cią kategorią w swojej Rzeczypospolitej.

Co ogłupionemu po rozumie, jak się na nim nie rozumie?

Gliczarów Dolny, marca 2023 Władysław Sądelski

PREAMBUŁA

W trosce o byt i przyszłość naszej Ojczyzny,
odzyskawszy w 1989 roku możliwość suwerennego i demokratycznego stanowienia o Jej losie,
my, Naród Polski – wszyscy obywatele Rzeczypospolitej,
zarówno wierzący w Boga
będącego źródłem prawdy, sprawiedliwości, dobra i piękna,
jak i nie podzielający tej wiary,
a te uniwersalne wartości wywodzący z innych źródeł,
równi w prawach i w powinnościach wobec dobra wspólnego – Polski,
wdzięczni naszym przodkom za ich pracę, za walkę o niepodległość okupioną ogromnymi ofiarami, za kulturę zakorzenioną w chrześcijańskim dziedzictwie Narodu i ogólnoludzkich wartościach,
nawiązując do najlepszych tradycji Pierwszej i Drugiej Rzeczypospolitej,
zobowiązani, by przekazać przyszłym pokoleniom wszystko, co cenne z ponad tysiącletniego dorobku,
złączeni więzami wspólnoty z naszymi rodakami rozsianymi po świecie,
świadomi potrzeby współpracy ze wszystkimi krajami dla dobra Rodziny Ludzkiej,
pomni gorzkich doświadczeń z czasów, gdy podstawowe wolności i prawa człowieka były w naszej Ojczyźnie łamane,
pragnąc na zawsze zagwarantować prawa obywatelskie, a działaniu instytucji publicznych zapewnić rzetelność i sprawność,
w poczuciu odpowiedzialności przed Bogiem lub przed własnym sumieniem,
ustanawiamy Konstytucję Rzeczypospolitej Polskiej
jako prawa podstawowe dla państwa
oparte na poszanowaniu wolności i sprawiedliwości, współdziałaniu władz, dialogu społecznym oraz na zasadzie pomocniczości umacniającej uprawnienia obywateli i ich wspólnot.

Wszystkich, którzy dla dobra Trzeciej Rzeczypospolitej tę Konstytucję będą stosowali,
wzywamy, aby czynili to, dbając o zachowanie przyrodzonej godności człowieka,
jego prawa do wolności i obowiązku solidarności z innymi,
a poszanowanie tych zasad mieli za niewzruszoną podstawę Rzeczypospolitej Polskiej.

dnia 2 kwietnia 1997 r.

PRELEGUS PRELEXUM

My, Ludzie urodzeni z niezbywalnymi Prawami od Stwórcy, będąc jednym Narodem mówiącym jedną mową polską, pełni szacunku do wspólnej kultury i tradycji odziedziczonych po Czcigodnych i Sławetnych Przodkach.

My, Panie i Panowie, Polki i Polacy, rdzenni tubylcy, Rodowici mieszkańcy Polski Rzeczypospolitej, która jako jednolita wspólnota posiada ciągłość dziejową, na Ziemi, od morza Bałtyckiego do szczytów Tatr, tu gdzie Wisła w sercu płynie.

My, potomkowie i prawowici spadkobiercy Scytów, przez Sarmatów i Lachów, przez Bolesława Chrobrego i Rzeczypospolitą Obojga Narodów, po dziś dzień Lechistanem zwani, i jako Polska znani, będąc niezmiennie Prawymi i Sprawiedliwymi, odzyskawszy Suwerenność i Niepodległość chcemy i tym samym wyrażamy swą jednomyślną Wolę wypływającą z Natchnienia Najwyższego Stwórcy, który zsyła światło dobra na nasze serca. Wola nasza, szanując i przestrzegając prawa naturalnego, opiera się na prawie przyrodzonym do samostanowienia na Ziemi swych Ojców, Dziadów, Pradziadów i Przodków.

Niniejszym, z Woli naszej, jasno i jednoznacznie stwierdzamy, postanawiamy, ustanawiamy i zapisujemy, co ogłaszamy!

Wszystkie nasze działania, cele i dążenia, a także stosunki, pragnienia i potrzeby, opieramy w istocie i w całości o Wartości Uniwersalne Prawa Naturalnego, którymi są, kolejno: Życie, Praca, Miłość, Wolność, Sprawiedliwość oraz Równość, by ustanowić, jako podstawę Prawa polskiego zawartego w tej Konstytucji Polski Rzeczypospolitej, którą przysięgamy, na wszystkie świętości na Ziemi, pod Słońcem i Niebie, będziemy bronić za cenę życia.

Zatem przysięgamy wszem i wobec, że z pokolenia na pokolenie będziemy nieustępliwie stać na straży wszystkich wspólnych ojcowizn i jednej wspólnej Ojczyzny. Dbając o przeszłe, przyszłe i obecne Wspólne Dobro ogólnonarodowe, jak i najmniejszej jednostki, współgospodarzyć będziemy przestrzegając zapisów niniejszej Konstytucji Polski Rzeczypospolitej.

Rozdział I POLSKA RZECZYPOSPOLITA

Art. 1.

Rzeczypospolita Polska jest dobrem wspólnym wszystkich obywateli.

W obrębie granic Polski Rzeczypospolitej cała litosfera wraz z jej zasobami oraz bogactwami naturalnymi na powierzchni jest dobrem wspólnym wszystkich Polaków.
Każda osoba przebywająca na terytorium Polski jest obowiązana dobro wspólne bronić i szanować; przestrzegając prawa polskiego może z zachowaniem dbałości z niego korzystać, a w miarę możliwości pomnażać.
Gminy mogą eksploatować swoje zasoby bez koncesji, jedynie na zgłoszenie do centrali rządowej.
Rodacy posiadający działkę zgodnie z art. 75 mogą eksploatować jej zasoby bez wykupywania koncesji, działając jedynie na zgłoszenie.

Art. 2.

Rzeczypospolita Polska jest demokratycznym państwem prawnym, urzeczywistniającym zasady sprawiedliwości społecznej.

Polska Rzeczypospolita jest republiką konstytucyjną urzeczywistniającą zasady równości i sprawiedliwości społecznej w poszanowaniu godności człowieka i dbałości o dobro wspólne, w którym człowiek jest podmiotem i dobrem najwyższym.

Art. 3.

Rzeczypospolita Polska jest państwem jednolitym.

Polska Rzeczypospolita jest państwem suwerennym, integralnym terytorialnie i jednolitym.

Art. 4.

1. Władza zwierzchnia w Rzeczypospolitej Polskiej należy do Narodu.

2. Naród sprawuje władzę przez swoich Przedstawicieli lub bezpośrednio.

1. Władza zwierzchnia w Polsce należy do całego Narodu (Suwerena) i zarazem do każdego Polaka jakim jest Rodowity Obywatel (Suwerena) z osobno.

2. Suweren przez partycypację, w myśl zasady pomocniczości (subsydiarności), sprawuje władzę bezpośrednio a także przez służbę swoich Przedstawicieli.

3. Suweren, jako grupa inicjatywna działając w oparciu o art. 79, art. 118, art. 125 i art. 235 ma prawo do obywatelskiego sprzeciwu oraz może zgłaszać nowe projekty ustaw, ma prawo do zmiany istniejącej ustawy lub innych inicjatyw obywatelskich a także może przeprowadzać referendum i referendalnie orzekać we wszystkich sprawach i decyzjach lokalnych służb samorządowych do szczebla powiatu włącznie.

4. Zasady, tryb i warunki realizacji uprawnień z ust. 3 określa ustawa.

Zobacz hasło SPRAWOWANIE WŁADZY BEZPOŚREDNIO

(DEMOKRACJA ODDOLNA) w Słowniku konstytucyjnym

Art. 5.

Rzeczypospolita Polska strzeże niepodległości i nienaruszalności swojego terytorium, zapewnia wolności i prawa człowieka i obywatela oraz bezpieczeństwo obywateli, strzeże dziedzictwa narodowego oraz zapewnia ochronę środowiska, kierując się zasadą zrównoważonego rozwoju.

1. Polska Rzeczypospolita strzeże niepodległości i nienaruszalności swojego terytorium i swej suwerenności jako gwarancji samostanowienia w myśl art. 4 i art. 15 oraz zapewnia mieszkańcom Polski bezpieczeństwo i przestrzeganie praw człowieka, strzeże dziedzictwa narodowego, zapewnia ochronę środowiska życia, kierując się zasadą trwałego rozwoju.

2. Polska Rzeczypospolita chroni jako narodowe dobro wspólne grupy (elity) intelektualne, zawodowe i eksperckie, naukowe, artystyczne oraz duchowe mające zasadniczy wpływ na władzę oraz kształtowanie się w społeczeństwie idei i postaw niezbędnych dla zachowania i rozwoju suwerennej i wolnej Ojczyzny.

3. Polska Rzeczypospolita stwarza warunki do rozwoju grup elitarnych jako gwaranta ciągłości pamięci narodowej zawsze gotowego do Jej obrony i zdolnego do czynnego, wytężonego i twórczego włączania się w życie narodu rozwijającego swój wolny i godny byt.

Art. 6.

1. Rzeczypospolita Polska stwarza warunki upowszechniania i równego dostępu do dóbr kultury, będącej źródłem tożsamości narodu polskiego, jego trwania i rozwoju.

2. Rzeczypospolita Polska udziela pomocy Polakom zamieszkałym za granicą w zachowaniu ich związków z narodowym dziedzictwem kulturalnym.

1. Polska Rzeczypospolita stwarza warunki powszechnego i równego dostępu do dóbr kultury, będącej źródłem tożsamości narodu polskiego, jego trwania i rozwoju.

2. Polska Rzeczypospolita stwarza warunki do repatriacji, oraz udziela pomocy Polakom zamieszkałym za granicą w zachowaniu ich związków z narodowym dziedzictwem i kulturą.

Art. 7.

Organy służby publicznej działają na podstawie i w granicach prawa.

Organy służby publicznej wdrażają i urzeczywistniają zasadę komplementarnych wartości: życie, praca, miłość, wolność, sprawiedliwość, równość społeczna na podstawie i w granicach prawa obowiązującego na terenie Polski Rzeczypospolitej.

Art. 8.

1. Konstytucja jest najwyższym prawem Rzeczypospolitej Polskiej.

2. Przepisy Konstytucji stosuje się bezpośrednio, chyba że Konstytucja stanowi inaczej.

1. Konstytucja jest najwyższym prawem stanowionym Polski Rzeczypospolitej.

2. Przepisy Konstytucji stosuje się bezpośrednio, chyba że Konstytucja stanowi inaczej.

3. Żadne przepisy ustawodawcze, sądownicze, ani wykonawcze nie mogą łamać zapisów niniejszej Konstytucji.

Art. 9.

Rzeczypospolita Polska przestrzega wiążącego ją prawa międzynarodowego.

Polska Rzeczypospolita przestrzega wiążącego ją prawa międzynarodowego pod warunkiem, iż nie zagraża ono samostanowieniu, nie narusza jej jednolitości, niepodległości i suwerenności, nienaruszalności i bezpieczeństwa mieszkańców, interesów i integralności terytorialnej oraz innych zapisów konstytucyjnych na każdym szczeblu organizacyjnym państwa.

Art. 10.

1. Ustrój Rzeczypospolitej Polskiej opiera się na podziale i równowadze służby ustawodawczej, służby wykonawczej i służby sądowniczej.

2. Władzę ustawodawczą sprawują Sejm i Senat, władzę wykonawczą Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej i Rada Ministrów, a władzę sądowniczą sądy i trybunały.

1. Ustrój Polski Rzeczypospolitej opiera się na podziale i współdziałaniu służb ustawodawczej, wykonawczej i sądowniczej.

2. Służby ustawodawcza, wykonawcza i sądownicza mają obowiązek realizować politykę obrony i stałej ochrony suwerenności Polski przed każdą obcą presją oraz ingerencją polityczną, gospodarczą i ideologiczną prowadzącą do powstawania strat i zagrożenia żywotnym interesom Polski i jej mieszkańców.

3. Służby ustawodawcza, wykonawcza i sądownicza mają obowiązek realizować politykę ochrony własności polskich zasobów naturalnych, majątku materialnego i kulturowego Polski, zachowania ciągłości, trwałości i sprawności struktur organizacyjnych państwa i chronić praworządność.

4. Wszystkie służby państwowe oraz samorządowe realizują politykę powstrzymania ekspansji konsumpcjonizmu szkodzącego życiu i zdrowiu oraz związanego z wysokimi kosztami indywidualnymi, społecznymi i ekologicznymi. Powstrzymują rozpowszechnianie kredytu komercyjnego i (agresywnej-wszechobecnej) reklamy jako instrumentów presji rynku i całego systemu konsumpcjonizmu, łącznie z marketingiem, supermarketyzacją itp., wywieranego na mieszkańców Polski.

5. Wszyscy Przedstawiciele służb publicznych i państwowych mają etyczny i moralny obowiązek odpowiedzialnego i przykładnego zachowania zarówno w życiu zawodowym, jak i prywatnym. Łamanie zasad etyki zawodowej uznaje się za karalne, a przejawy patologii społecznej wiązać się będą z odpowiedzialnością osobistą: finansową i karną. Do przestrzegania norm etyczno – zawodowych zobligowany jest każdy zatrudniony niezależnie od zajmowanego stanowiska i statusu społecznego.

6. Przedstawiciele narodu pełnią służbę ustawodawczą poprzez działania w Sejmie i Senacie, służbę wykonawczą poprzez urząd Prezydenta Polski Rzeczypospolitej i Radę Ministrów, służbę sądowniczą poprzez sądy, a wszelkie pozostałe służby publiczne poprzez działania jednostek terytorialnych. Wszyscy Przedstawiciele pełniący służbę, zgodnie z ust. 1, 2 i 3, oraz art. 7, ponoszą odpowiedzialność osobistą, dyscyplinarną i karną za nieprawidłową i zawinioną działalność oraz jej następstwa.

7.Wszelka przestępczość urzędnicza, korupcja polityczna, gospodarcza i urzędnicza na wszystkich szczeblach służby państwowej i publicznej ścigana będzie na mocy prawa jako przestępstwa zagrażające podstawowym wartościom i prawom konstytucyjnym.

8. Służby sądownicze, ustawodawcze oraz Prezydent Polski Rzeczypospolitej, jako Przedstawiciele opisani w art. 4 i art. 104, podlegają wyborom powszechnym w systemie bezpośrednim. Wybory na pozostałe stanowiska służbowe podlegają konkursom. Z wyłączenie art. Xy o wyborze premiera i rady.

9. Osoby pretendujące do piastowania stanowisk urzędowych w służbie państwowej lub publicznej powinny posiadać tylko obywatelstwo polskie.

Art. 11.

1. Rzeczypospolita Polska zapewnia wolność tworzenia i działania partii politycznych. Partie polityczne zrzeszają na zasadach dobrowolności i równości obywateli polskich w celu wpływania metodami demokratycznymi na kształtowanie polityki państwa.

2. Finansowanie partii politycznych jest jawne.

1. Polska Rzeczypospolita zgodne z zasadami opisanymi w art. 12 i art. 58 zapewnia wolność tworzenia i działania ugrupowań politycznych, które mogą zrzeszać na zasadach dobrowolności i równości jedynie obywateli polskich w celu kształtowanie polityki i utrzymania państwa metodami konstytucyjnymi.

2. Zabrania się partiom, i innym zrzeszeniom podejmowania działań mających na celu wprowadzenie oraz samego prowadzania partiokracji, jako monopolizowania kierowania państwem przez jedną partię we władzy ustawodawczej, wykonawczej i sądowniczej.

3. Finansowanie wszelkich grup politycznych jest jawne, może pochodzić jedynie z ich działalności gospodarczej lub dobrowolnego wsparcia obywateli polskich, przy czym jest zabronione podmiotom zagranicznym.

Art. 12.

Rzeczypospolita Polska zapewnia wolność tworzenia i działania związków zawodowych, organizacji społeczno-zawodowych rolników, stowarzyszeń, ruchów obywatelskich, innych dobrowolnych zrzeszeń oraz fundacji.

1. Polska Rzeczypospolita umożliwia rodowitym obywatelom wolność tworzenia i działania w zrzeszeniach rozumianych jako: ugrupowania polityczne, stowarzyszenia, spółdzielnie, fundacje, związki zawodowe oraz grupy społeczne, organizacje pozarządowe, organizacje społeczno-zawodowe rolników i ruchy obywatelskie.

2. Polska Rzeczypospolita umożliwia obywatelom nieujętym w ust.1 prawo do członkostwa w zrzeszeniach z pominięciem funkcji założycielskich, kierowniczych i decyzyjnych.

3. Zabrania się finansowania wszelkich zrzeszeń ze środków, dóbr i komercyjnej działalności gospodarczej pochodzącej spoza granic Polski Rzeczypospolitej. Finansowanie i przekazywanie darowizn zrzeszeniom musi być jawne oraz rezultatem wypracowania środków, dóbr i komercyjnej działalności gospodarczej wyłącznie na terenie Polski.

Art. 13.

Zakazane jest istnienie partii politycznych i innych organizacji odwołujących się w swoich programach do totalitarnych metod i praktyk działania nazizmu, faszyzmu i komunizmu, a także tych, których program lub działalność zakłada lub dopuszcza nienawiść rasową i narodowościową, stosowanie przemocy w celu zdobycia władzy lub wpływu na politykę państwa albo przewiduje utajnienie struktur lub członkostwa.

1. Zakazana jest jawna i niejawna działalność i istnienie zrzeszeń i organizacji odwołujących się w swoich programach, lub statutach do totalitarnych metod i praktyk działania, ideologii rewizjonizmu kulturowego, fundamentalizmu religijnego, wyzysku lub lichwiarstwa, a także tych, których program, statut lub działalność zakłada lub dopuszcza nienawiść w tym rasową lub narodowościową, stosowanie przemocy w celu zdobycia pozycji społecznej

2. Zakazane są jawne i niejawne działania indywidualne oraz działania zorganizowanych korporacyjnych systemów ekonomiczno-gospodarczych, finansowych i politycznych prowadzących do utajonego zniewolenia ludzi (np. do stosunków neokolonialnych), szkodzenia ich zdrowiu, ukrytej kontroli i sterowania ich zachowaniem.

Art. 14.

Rzeczypospolita Polska zapewnia wolność prasy i innych środków społecznego przekazu.

1. Polska Rzeczypospolita zapewnia wolność prasy i wszystkich innych środków społecznego przekazu. Ograniczenia dotyczą potwierdzonego przez Krajową Radę Komunikacji Społecznej zagrożenia ważnego interesu państwowego, moralności publicznej i interesu osób prywatnych.

2. W Polsce zakazane jest po rygorem odpowiedzialności karnej wykorzystywanie wolności prasy lub innych środków społecznego przekazu do prowadzenia działalności naruszającej w sposób jawny lub podstępny jej praw konstytucyjnych.

Art. 15.

1. Ustrój terytorialny Rzeczypospolitej Polskiej zapewnia decentralizację służby publicznej.

2. Zasadniczy podział terytorialny państwa uwzględniający więzi społeczne, gospodarcze lub kulturowe i zapewniający jednostkom terytorialnym zdolność wykonywania zadań publicznych określa ustawa.

1. Ustrój terytorialny Polski Rzeczypospolitej zapewnia decentralizację służby publicznej oraz samorządową autonomię służb lokalnych na szczeblu regionalnym, powiatowym i niższym.

2. Dopuszcza się by poszczególne województwa ustanawiały własne prawa (mała konstytucja), pod warunkiem zgodności z zapisami niniejszej Konstytucji. O zgodności ostatecznie decyduje Senat.

3. Zasadniczy podział terytorialny państwa, będącego federacją autonomii wojewódzkich, uwzględnia wszechstronne więzi kulturowe i gospodarcze oraz zapewnia jednostkom terytorialnym zdolność wykonywania zadań publicznych, w tym ogólnonarodowych określonych w ustawie.

4. Umożliwia się autonomicznym regionom emitowanie własnej waluty regionalnej, wprowadzenie w szkołach i urzędach swojej gwary regionalnej, kultury i zwyczajów regionalnych.

Art. 16.

1. Ogół mieszkańców jednostek zasadniczego podziału terytorialnego stanowi z mocy prawa wspólnotę samorządową.

2. Samorząd terytorialny uczestniczy w sprawowaniu służby publicznej. Przysługującą mu w ramach ustaw istotną część zadań publicznych samorząd wykonuje w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.

1. Ogół mieszkańców jednostek zasadniczego podziału terytorialnego stanowi z mocy prawa wspólnotę samorządową.

2. Samorząd terytorialny uczestniczy w sprawowaniu służby publicznej. Przysługującą mu w ramach ustaw część zadań publicznych samorząd wykonuje w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność: personalną, finansową, majątkową i karną, podlegając jawnemu i systematycznemu audytowi.

Art. 17.

2. W drodze ustawy można tworzyć również inne rodzaje samorządu. Samorządy te nie mogą naruszać wolności wykonywania zawodu ani ograniczać wolności podejmowania działalności gospodarczej.

1. W drodze ustawy można tworzyć samorządy zawodowe, reprezentujące osoby wykonujące zawody zaufania publicznego i sprawujące pieczę nad należytym wykonywaniem tych zawodów w granicach interesu publicznego i dla jego ochrony, poprzez rozwijanie kultury zawodowej oraz przez stosowane wysokich standardów etyki zawodowej ujętych w kodeksach etycznych.

2. W drodze ustawy można tworzyć: cechy rzemiosł oraz spółdzielczości, jak również inne rodzaje samorządu zawodowego. Samorządy nie mogą naruszać wolności wykonywania zawodu ani ograniczać wolności podejmowania działalności gospodarczej.

Art. 18.

Małżeństwo jako związek kobiety i mężczyzny, rodzina, macierzyństwo i rodzicielstwo znajdują się pod ochroną i opieką Rzeczypospolitej Polskiej.

1. Rodzina, małżeństwo, macierzyństwo, rodzicielstwo i niepełnoletni znajdują się pod ochroną i opieką społeczeństwa oraz służb państwowych Polski Rzeczypospolitej.

2. Decyzje Państwa nie mogą naruszać systemu wartości etyczno-moralnych i światopoglądowych rodziców, którzy wychowują potomstwo na zasadach i w granicach niniejszej konstytucji.

3. Para małżeńska, jest nieprzymuszonym związkiem pomiędzy mężczyzną a kobietą, stwierdzonym przez osobę uprawnioną, nadającą im status wspólnego gospodarstwa domowego.

4. Polska dopuszcza instytucję osoby wskazanej w miejsce małżonka mającą równoważny (mu) status. Wyższość osoby wskazanej nad małżonkiem występuje w momencie, gdy osobą wskazaną jest osoba inna.

Art. 19.

Rzeczypospolita Polska specjalną opieką otacza weteranów walk o niepodległość, zwłaszcza inwalidów wojennych.

Polska Rzeczypospolita specjalną opieką otacza weteranów obrony i walki o niepodległość państwa i jego mieszkańców, zwłaszcza inwalidów wojennych (poszkodowanych fizycznie lub psychicznie).

Art. 20.

Społeczna gospodarka rynkowa oparta na wolności działalności gospodarczej, własności prywatnej oraz solidarności, dialogu i współpracy partnerów społecznych stanowi podstawę ustroju gospodarczego Rzeczypospolitej Polskiej.

1. Społeczna gospodarka rynkowa (regionalna lub ogólnonarodowa) oparta na wolności gospodarczej działalności, własności prywatnej oraz solidarności, dialogu i współpracy partnerów społecznych stanowi podstawę ustroju gospodarczego Polski Rzeczypospolitej i jej trwałego rozwoju.

2. Wszelkie instytucje budżetowe, a także działające w ich obszarze i podległe im inne jednostki mają obowiązek na etapie tworzenia budżetu budować swoje strategie uwzględniając interesy społeczne, ochronę środowiska oraz relacje z różnymi grupami interesariuszy na poziomie regionalnym i ogólnonarodowym.

Art. 21.

1. Rzeczypospolita Polska chroni własność i prawo dziedziczenia.

2. Wywłaszczenie jest dopuszczalne jedynie wówczas, gdy jest dokonywane na cele publiczne i za słusznym odszkodowaniem.

1. Polska Rzeczypospolita chroni własność i prawo dziedziczenia.

2. Wywłaszczenie jest dopuszczalne jedynie wówczas, gdy jest dokonywane na cele publiczne, za zgodą właściciela i sprawiedliwym odszkodowaniem, tylko po cenach wolnorynkowych.

Art. 22.

Ograniczenie wolności działalności gospodarczej jest dopuszczalne tylko w drodze ustawy i tylko ze względu na ważny interes publiczny.

1. Polska Rzeczypospolita na swoim terytorium dopuszcza prowadzenie wszelkiej działalności gospodarczej, za wyjątkiem sytuacji przewidzianej w art. 233.

2. Ograniczenie wolności działalności gospodarczej może być zalecane tylko ze względu na dobro publiczne na drodze ustawy.

Art. 23.

Podstawą ustroju rolnego państwa jest gospodarstwo rodzinne. Zasada ta nie narusza postanowień art. 21 i art. 22.

Podstawą gospodarki rolnej są gospodarstwa rodzinne, które Polska otacza szczególną opieką.

Art. 24.

Praca znajduje się pod ochroną Rzeczypospolitej Polskiej. Państwo sprawuje nadzór nad warunkami wykonywania pracy.

1. Praca ludzka znajduje się pod wszechstronną ochroną Polski Rzeczypospolita. Państwo sprawuje nadzór nad warunkami jej wykonywania.

2. Praca jako działalność gospodarcza i usługowa służy zaspakajaniu osobistych potrzeb człowieka dobrami materialnymi w myśl przestrzegania etyki.

3. Wykonujący pracę jako strona kontraktu z pracodawcą jest podmiotem, któremu pracodawca przekazuje godne wynagrodzenie za pracę według zawartego kontraktu. Przy czym minimalne miesięczne wynagrodzenie wynosi jedną uncję złota.

4. Zadanie Przedstawicieli pracodawców i pracowników polega na zapewnieniu niezbędnej ochrony prawno-administracyjnej oraz stworzeniu warunków sprzyjających poszanowaniu godności stronom kontraktu.

Art. 25.

1. Kościoły i inne związki wyznaniowe są równouprawnione.

2. Władze publiczne w Rzeczypospolitej Polskiej zachowują bezstronność w sprawach przekonań religijnych, światopoglądowych i filozoficznych, zapewniając swobodę ich wyrażania w życiu publicznym.

3. Stosunki między państwem a kościołami i innymi związkami wyznaniowymi są kształtowane na zasadach poszanowania ich autonomii oraz wzajemnej niezależności każdego w swoim zakresie, jak również współdziałania dla dobra człowieka i dobra wspólnego.

4. Stosunki między Rzeczypospolitą Polską a Kościołem Katolickim określają umowa międzynarodowa zawarta ze Stolicą Apostolską i ustawy.

5. Stosunki między Rzeczypospolitą Polską a innymi kościołami oraz związkami wyznaniowymi określają ustawy uchwalone na podstawie umów zawartych przez Radę Ministrów z ich właściwymi Przedstawicielami.

1. Religia i nauka zajmują się różnymi obszarami rzeczywistości, posługują się różnymi metodami jej poznawania i doświadczania, jednak wzajemnie się uzupełniają i wzbogacają umożliwiając lepsze ludzkie bytowanie w całym bogactwie jego złożoności i różnorodności.

2. Wyznaniom religijnym i innym orientacjom światopoglądowym zakazane jest wprowadzanie dyskryminacji, konfliktów i podziałów społecznych.

3. Bez względu na wyznanie lub bezwyznaniowość każdy mieszkaniec Polski Rzeczypospolita jest w równym stopniu chroniony prawem.

4. Kościoły i inne związki wyznaniowe są równouprawnione.

5. Służby publiczne w Polsce zachowują bezstronność w sprawach przekonań duchowych: religijnych, światopoglądowych i filozoficznych oraz zapewniają swobodę ich wyrażania w życiu społecznym w granicach prawa.

6. Stosunki między Państwem a Kościołami i innymi związkami wyznaniowymi są kształtowane na zasadach poszanowania i wzajemnej niezależności każdego w swoim zakresie, jak również współdziałania dla dobra człowieka i dobra wspólnego.

7. Państwo nie może finansować działalności żadnego Kościoła i innych związków wyznaniowych, a jednocześnie wszystkie Kościoły i inne związki wyznaniowe są zobowiązane do płacenia podatków z działalności gospodarczej.

Art. 26.

1. Siły Zbrojne Rzeczypospolitej Polskiej służą ochronie niepodległości państwa i niepodzielności jego terytorium oraz zapewnieniu bezpieczeństwa i nienaruszalności jego granic.

2. Siły Zbrojne zachowują neutralność w sprawach politycznych oraz podlegają cywilnej i demokratycznej kontroli.

1. Siły Obronne Polski Rzeczypospolitej służą ochronie niepodległości państwa i niepodzielności jego terytorium oraz zapewnieniu bezpieczeństwa i nienaruszalności jego granic.

2. Siły Obronne biorą udział w sprawach politycznych poprzez wystawianie swoich kandydatów do wyborów regionalnych na stanowisko ministra obrony narodowej.

3. Siły Obronne podlegają Przedstawicielom w zakresie sprawowania nad nimi cywilnej kontroli.

4. Użycie Sił Obronnych Polski w Rzeczypospolitej i poza granicami kraju jest dopuszczalne w sytuacjach szczególnych, gdy leży to w interesie Polski, jedynie na podstawie rozkazu Naczelnego Zwierzchnika Sił Obronnych.

5. Siły Obronne Polski Rzeczypospolitej mogą być dowodzone jedynie przez rodowitych obywateli polskich.

Art. 27.

W Rzeczypospolitej Polskiej językiem urzędowym jest język polski. Przepis ten nie narusza praw mniejszości narodowych wynikających z ratyfikowanych umów międzynarodowych.

W Polsce Rzeczypospolita językiem urzędowym jest język polski. Dopuszcza się, by każde z Województw posiadało w wybranych urzędach kolejny, lokalny język, jako ciągłość tradycji kulturowej regionu.

Art. 28.

1. Godłem Rzeczypospolitej Polskiej jest wizerunek orła białego w koronie w czerwonym polu.

2. Barwami Rzeczypospolitej Polskiej są kolory biały i czerwony.

3. Hymnem Rzeczypospolitej Polskiej jest Mazurek Dąbrowskiego.

4. Godło, barwy i hymn Rzeczypospolitej Polskiej podlegają ochronie prawnej.

5. Szczegóły dotyczące godła, barw i hymnu określa ustawa.

1. Godłem Polski Rzeczypospolitej jest wizerunek orła białego z zamkniętą koroną.

2. Herbem Polski jest Godło w purpurowym polu.

3. Barwami Polski są: niebieski, biały i czerwony.

4. Hymnem narodowym Polski jest Mazurek Dąbrowskiego.

5. Herb, Godło, barwy i Hymn Polski podlegają ochronie prawnej.

6. Szczegóły dotyczące Herbu, Godła, barw i Hymnu określa ustawa.

Art. 29.

Stolicą Rzeczypospolitej Polskiej jest Warszawa.

Stolicą Polski Rzeczypospolitej jest Warszawa.

Rozdział II WOLNOŚCI, PRAWA I OBOWIĄZKI CZŁOWIEKA I OBYWATELA WOLNOŚCI, PRAWA I OBOWIĄZKI MIESZKAŃCA POLSKI RZECZYPOSPOLITEJ

Zasady ogólne

Art. 30.

Przyrodzona i niezbywalna godność człowieka stanowi źródło wolności i praw człowieka i obywatela. Jest ona nienaruszalna, a jej poszanowanie i ochrona jest obowiązkiem władz publicznych.

Przyrodzona oraz kulturowa godność tworzą wartość najwyższą i uwznioślającą człowieka, ich poszanowanie i ochrona jest obowiązkiem każdej odpowiedzialnej osoby i służb publicznych, władza i funkcjonariusze publiczni mają rzetelnie służyć ludziom i stanowi Polski Rzeczypospolitej.

Art. 31.

1. Wolność człowieka podlega ochronie prawnej.

2. Każdy jest obowiązany szanować wolności i prawa innych. Nikogo nie wolno zmuszać do czynienia tego, czego prawo mu nie nakazuje.

3. Ograniczenia w zakresie korzystania z konstytucyjnych wolności i praw mogą być ustanawiane tylko w ustawie i tylko wtedy, gdy są konieczne w demokratycznym państwie dla jego bezpieczeństwa lub porządku publicznego, bądź dla ochrony środowiska, zdrowia i moralności publicznej, albo wolności i praw innych osób. Ograniczenia te nie mogą naruszać istoty wolności i praw.

1. Wolność człowieka podlega ochronie osobistej oraz prawnej pod rygorem odpowiedzialności jednostki czyniącej z tej ochrony skutek prawny.

2. Każdy jest obowiązany szanować wolności, prawa oraz mienie innych. Nikogo nie wolno zmuszać do tego czego prawo mu nie nakazuje, w każdym przypadku za ten przymus odpowiedzialność ponoszą nakazujący i wszystkie osoby świadome.

3. Ograniczenia w wyniku zastosowania art. 228, w zakresie korzystania z konstytucyjnych wolności i praw mogą być ustanawiane tylko w ustawie i tylko wtedy, gdy są konieczne w państwie dla jego bezpieczeństwa lub porządku publicznego, bądź dla ochrony środowiska, zdrowia i moralności publicznej, albo wolności i praw innych osób. Ograniczenia te nie mogą naruszać istoty wolności i praw wymienionych w art. 233, a w szczególności art. 8, art. 39, art. 47, art. 54 i art. 64 oraz art. 68.

Art. 32.

1. Wszyscy są wobec prawa równi. Wszyscy mają prawo do równego traktowania przez władze publiczne.

2. Nikt nie może być dyskryminowany w życiu politycznym, społecznym lub gospodarczym z jakiejkolwiek przyczyny.

1. Wszyscy przebywając na terenie Polski Rzeczypospolitej są zobowiązani do przestrzegania prawa opartego na niniejszej Konstytucji, oraz mają prawo do godnego traktowania w oparciu o art. 30 i art. 31.

2. Żaden Polak lub Polka nie może być dyskryminowany w życiu politycznym, społecznym lub gospodarczym jeżeli nie naruszył dobra wspólnego Polski, lub nie wyrządził szkody innemu mieszkańcowi, a wina jego będzie udowodniona wg art. 42.

3. Pomocniczość z art. 4 ust. 3 jest podstawową zasadą opisującą stosunek Przedstawicieli na służbie, reprezentujący organy Państwa, do obywatela, i na odwrót.

Art. 33.

1. Kobieta i mężczyzna w Rzeczypospolitej Polskiej mają równe prawa w życiu rodzinnym, politycznym, społecznym i gospodarczym.

2. Kobieta i mężczyzna mają w szczególności równe prawo do kształcenia, zatrudnienia i awansów, do jednakowego wynagradzania za pracę jednakowej wartości, do zabezpieczenia społecznego oraz do zajmowania stanowisk, pełnienia funkcji oraz uzyskiwania godności publicznych i odznaczeń.

Kobieta i mężczyzna w Polsce Rzeczypospolitej mają równe prawa w życiu rodzinnym, politycznym, społecznym i gospodarczym.

Art. 34. (Rdzenność i Obywatelstwo)

1. Obywatelstwo polskie nabywa się przez urodzenie z rodziców będących obywatelami polskimi. Inne przypadki nabycia obywatelstwa polskiego określa ustawa.

2. Obywatel polski nie może utracić obywatelstwa polskiego, chyba że sam się go zrzeknie.

1. Rodowity Polak (Suweren) to osoba urodzona w historycznej Polsce (więzy ziemi) lub poza granicami kraju, z osoby urodzonej w Polsce, do pierwszego stopnia i trzeciego pokolenia (więzy krwi) będących rodowitymi Polakami. Potwierdza to wpis do Rejestru Rodowego Polski, na wniosek złożony przez daną osobę, do USC z załączonymi aktami urodzenia oraz dokumentami potwierdzającymi narodowość przodków w min. 3-ech pokoleniach.

2. Obywatelstwo Polski Rzeczypospolitej (polskie) uzyskuje się z chwilą otrzymania dowodu tożsamości wydanego przez Urząd Stanu Cywilnego. Każdy Polak, który skończył 18 rok życia, ma prawo ubiegać się o nadanie obywatelstwa poprzez samodzielne złożenie wniosku do USC. Warunkiem otrzymania obywatelstwa jest zdany państwowy egzamin ze znajomości języka polskiego, historii i Konstytucji.

3. Urząd Stanu Cywilnego przekazuje Najwyższej Izbie Kontroli pozytywnie rozpatrzone wnioski celem archiwizacji oraz ustalenia statusu danej osoby na podstawie jej stosunku do Państwa.

4. Polak nie może utracić statusu społecznego, chyba że sam się go zrzeknie, wyjątek stanowi utrata na wniosek Sądu Najwyższego akceptowanego przez ławę przysięgłych złożoną z sędziów pokoju. Wszystkie przypadki potwierdzenia rdzenności, nabycia obywatelstwa polskiego oraz zmiany statusu społecznego określa ustawa.

Art. 35.

1. Rzeczypospolita Polska zapewnia obywatelom polskim należącym do mniejszości narodowych i etnicznych wolność zachowania i rozwoju własnego języka, zachowania obyczajów i tradycji oraz rozwoju własnej kultury.

2. Mniejszości narodowe i etniczne mają prawo do tworzenia własnych instytucji edukacyjnych, kulturalnych i instytucji służących ochronie tożsamości religijnej oraz do uczestnictwa w rozstrzyganiu spraw dotyczących ich tożsamości kulturowej.

1. Polska Rzeczypospolita dopuszcza mieszkańcom należącym do mniejszości narodowych i etnicznych wolność zachowania i rozwoju własnego języka, zachowania obyczajów i tradycji oraz rozwoju własnej kultury, jeżeli tylko nie zagraża to dobru wspólnemu i interesowi narodowemu Polski na poziomie regionu i ogólnonarodowym.

2. Mniejszości narodowe i etniczne mogą tworzyć własne instytucje edukacyjne, kulturalne oraz instytucje służące ochronie tożsamości i kultury duchowej, jeżeli tylko nie zagraża to dobru wspólnemu oraz interesowi narodowemu Polski.

3. Mniejszości, wymienione w ust. 1 i 2 mają prawo do uczestnictwa w rozstrzyganiu spraw w zakresie dotyczącym siebie.

Art. 36.

Podczas pobytu za granicą obywatel polski ma prawo do opieki ze strony Rzeczypospolitej Polskiej.

1. Podczas pobytu za granicą prawo do opieki ze strony Polski Rzeczypospolitej posiadają wszyscy mieszkańcy Polski.

~~2. Podczas pobytu za granicą osoby posiadające status społeczny gościa posiadają prawo do opieki ze strony Państwa jedynie w przypadku odpowiedniego zatrudnienia na jego terenie.~~

Art. 37.

1. Kto znajduje się pod władzą Rzeczypospolitej Polskiej, korzysta z wolności i praw zapewnionych w Konstytucji.

2. Wyjątki od tej zasady, odnoszące się do cudzoziemców, określa ustawa.

1. Kto znajduje się pod jurysdykcją Polski Rzeczypospolitej, korzysta z wolności i praw zapewnionych w Konstytucji.

2. Wyjątki od tej zasady, odnoszące się do gości, azylantów i cudzoziemców określa ustawa.

Wolności i prawa osobiste

Równości wobec prawa

Art. 38.

Rzeczypospolita Polska zapewnia każdemu człowiekowi prawną ochronę życia.

1. Zdrowie i życie każdego mieszkańca Polski Rzeczypospolitej jest jego dobrem wspólnym i osobistym chronionym prawem.

2. Polska zobowiązana jest otaczać opieką zdrowie każdego mieszkańca.

3. Pracownicy służby zdrowia za zaniedbania wobec pacjenta, w oparciu o prawomocny wyrok, ponoszą osobistą odpowiedzialność określoną prawem.

Art. 39.

Nikt nie może być poddany eksperymentom naukowym, w tym medycznym, bez dobrowolnie wyrażonej zgody.

Nikt nie może być poddany eksperymentom naukowym, w tym medycznym, bez dobrowolnie wyrażonej zgody opartej na fachowej (eksperckiej) wiedzy o istniejących zagrożeniach i skutkach dotyczących zdrowia i życia, przy upewnieniu się o pełnej świadomości danej osoby, a w przypadku braku przytomności bez zgody osoby wskazanej przez nią.

Art. 40.

Nikt nie może być poddany torturom ani okrutnemu, nieludzkiemu lub poniżającemu traktowaniu i karaniu. Zakazuje się stosowania kar cielesnych.

Nikt nie może być poddany torturom ani okrutnemu, nieludzkiemu lub poniżającemu traktowaniu i karaniu. Zakazuje się stosowania kar cielesnych.

Art. 41.

1. Każdemu zapewnia się nietykalność osobistą i wolność osobistą. Pozbawienie lub ograniczenie wolności może nastąpić tylko na zasadach i w trybie określonych w ustawie.

2. Każdy pozbawiony wolności nie na podstawie wyroku sądowego ma prawo odwołania się do sądu w celu niezwłocznego ustalenia legalności tego pozbawienia. O pozbawieniu wolności powiadamia się niezwłocznie rodzinę lub osobę wskazaną przez pozbawionego wolności.

3. Każdy zatrzymany powinien być niezwłocznie i w sposób zrozumiały dla niego poinformowany o przyczynach zatrzymania. Powinien on być w ciągu 48 godzin od chwili zatrzymania przekazany do dyspozycji sądu. Zatrzymanego należy zwolnić, jeżeli w ciągu 24 godzin od przekazania do dyspozycji sądu nie zostanie mu doręczone postanowienie sądu o tymczasowym aresztowaniu wraz z przedstawionymi zarzutami.

4. Każdy pozbawiony wolności powinien być traktowany w sposób humanitarny.

5. Każdy bezprawnie pozbawiony wolności ma prawo do odszkodowania.

1. Każdemu Polakowi zapewnia się nietykalność osobistą, wolność osobistą i wolność osobistego komunikowania się.

2. Naruszającego przepisy Konstytucji (szczególnie art. 30) można pozbawić lub ograniczać wolność jedynie na podstawie prawomocnego wyroku sądowego.

3. Każdy pozbawiony wolności bez wyroku sądowego ma prawo niezwłocznego odwołania się do sądu w celu ustalenia legalności tego pozbawienia. O pozbawieniu wolności powiadamia się niezwłocznie osobę wskazaną lub rodzinę pozbawionego wolności. Ostateczne odwołanie względem konstytucyjności posiada Senat.

4. Każdy mieszkaniec Polski Rzeczypospolitej w chwili zatrzymania przez uprawniony organ służb państwowy musi mieć postawiony precyzyjny zarzut. Powinien on w ciągu 48 godzin od chwili zatrzymania zostać przekazany do dyspozycji sądu. Zatrzymanego należy zwolnić, jeżeli w ciągu 24 godzin od przekazania do dyspozycji sądu nie zostanie mu doręczone postanowienie sądu o tymczasowym aresztowaniu wraz z uprawdopodobnieniem zarzutów.

5. W przypadku zatrzymania przez służby państwowe, każdy Rodowity Obywatel Polski ma prawo z wolnej stopy zażądać niezwłocznego zwołania i przeprowadzania nad sobą własnosądu przy udziale sędziów pokoju (art. 42.2), jednakże nikt w swej własnej sprawie nie może być sędzią. Szczegóły określa ustawa.

Zobacz hasło WŁASNOSĄD w Słowniku konstytucyjnym

Art. 42.

1. Odpowiedzialności karnej podlega ten tylko, kto dopuścił się czynu zabronionego pod groźbą kary przez ustawę obowiązującą w czasie jego popełnienia. Zasada ta nie stoi na przeszkodzie ukaraniu za czyn, który w czasie jego popełnienia stanowił przestępstwo w myśl prawa międzynarodowego.

2. Każdy, przeciw komu prowadzone jest postępowanie karne, ma prawo do obrony we wszystkich stadiach postępowania. Może on w szczególności wybrać obrońcę lub na zasadach określonych w ustawie korzystać z obrońcy z urzędu.

3. Każdego uważa się za niewinnego, dopóki jego wina nie zostanie stwierdzona prawomocnym wyrokiem sądu.

2. Każdy, przeciw komu prowadzone jest postępowanie karne, ma prawo do obrony własnej we wszystkich stadiach postępowania (z uwzględnieniem art. 41.5). Może on wprowadzić do postępowania czynnik społeczny, w szczególności wybrać dowolnie swojego reprezentanta lub na zasadach określonych w ustawie korzystać z obrońcy z urzędu lub sędziego pokoju.

3. Każde posiedzenie sądu musi być rejestrowane w systemie audio-wideo z transmisją bezpośrednią na stronie www.(miasto).so.gov.pl z podaniem sygnatury akt wraz z utrzymywaną archiwizacją. Strony postępowania mają prawo do uzyskania nagrań.

4. Każdego uważa się za niewinnego, dopóki jego wina nie zostanie stwierdzona prawomocnym wyrokiem sądu.

Art. 43.

Zbrodnie wojenne i zbrodnie przeciwko ludzkości nie podlegają przedawnieniu.

Zbrodnie wojenne i zbrodnie przeciwko ludzkości, a w szczególności przeciw Narodowi i mieszkańcom Polski Rzeczypospolitej, nie podlegają przedawnieniu, a państwowy wymiar sprawiedliwości jest zobowiązany do ścigania tych przestępców.

Art. 44.

Bieg przedawnienia w stosunku do przestępstw, nie ściganych z przyczyn politycznych, popełnionych przez funkcjonariuszy publicznych lub na ich zlecenie, ulega zawieszeniu do czasu ustania tych przyczyn.

Każde przestępstwo ogłoszone prawomocnym wyrokiem sądowym, popełnione przez dowolną osobę podlega karze a w szczególności za:

działanie przeciw suwerenności i niepodległości Polski Rzeczypospolitej,
wyprzedaż majątku narodowego,
malwersacje lub defraudacje,
działanie na szkodę i przeciw rozwojowi gospodarczemu Polski lub jej mieszkańców,
łamanie niezbywalnych praw człowieka,

podlega się pozbawieniu wolności osobistej do 35 lat, praw, majątku-mienia włącznie ze sprzedanym lub przepisanym.

Art. 45.

1. Każdy ma prawo do sprawiedliwego i jawnego rozpatrzenia sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki przez właściwy, niezależny, bezstronny i niezawisły sąd.

2. Wyłączenie jawności rozprawy może nastąpić ze względu na moralność, bezpieczeństwo państwa i porządek publiczny oraz ze względu na ochronę życia prywatnego stron lub inny ważny interes prywatny. Wyrok ogłaszany jest publicznie.

1. Każdy ma prawo do sprawiedliwego i jawnego rozpatrzenia sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki przez właściwy, niezależny, bezstronny i niezawisły sąd lub własnosąd, z możliwym udziałem sędziów pokoju.

2. Wyłączenie jawności rozprawy może nastąpić ze względu na moralność oraz ze względu na ochronę życia prywatnego stron lub inny ważny interes prywatny.

3. Wyłączenie jawności rozprawy może nastąpić ze względu na uzasadnione naruszenie bezpieczeństwa państwa lub uzasadnione naruszenie porządku publicznego.

4. Wyroki ogłaszane są publicznie.

Art. 46.

Przepadek rzeczy może nastąpić tylko w przypadkach określonych w ustawie i tylko na podstawie prawomocnego orzeczenia sądu.

Przepadek rzeczy może nastąpić tylko w przypadkach określonych w ustawie i tylko na podstawie prawomocnego orzeczenia sądu.

Art. 47.

Każdy ma prawo do ochrony prawnej życia prywatnego, rodzinnego, czci i dobrego imienia oraz do decydowania o swoim życiu osobistym.

Każdy ma prawo do ochrony prawnej życia prywatnego, rodzinnego, czci i dobrego imienia oraz do decydowania o swoim życiu osobistym.

Art. 48.

1. Rodzice mają prawo do wychowania dzieci zgodnie z własnymi przekonaniami. Wychowanie to powinno uwzględniać stopień dojrzałości dziecka, a także wolność jego sumienia i wyznania oraz jego przekonania.

2. Ograniczenie lub pozbawienie praw rodzicielskich może nastąpić tylko w przypadkach określonych w ustawie i tylko na podstawie prawomocnego orzeczenia sądu.

2. Ograniczenie lub pozbawienie praw rodzicielskich może nastąpić tylko w szczególnych przypadkach określonych w ustawie i tylko na podstawie prawomocnego orzeczenia sądu przy udziale ławy przysięgłych.

3. Proces mający na celu ograniczenie praw rodzicielskich musi być prowadzony przy udziale ławy przysięgłych oraz wszystkich organizacji pozarządowych zawnioskowanych przez ~~powodowych~~ rodziców.

4. Całkowicie zakazuje się adopcji polskich dzieci przez obywateli innych państw, oraz wydawania dzieci celem zamieszkania poza granicami Polski Rzeczypospolitej.

5. Adopcji polskich dzieci może dokonać tylko polskie małżeństwo.

Art. 49.

Zapewnia się wolność i ochronę tajemnicy komunikowania się. Ich ograniczenie może nastąpić jedynie w przypadkach określonych w ustawie i w sposób w niej określony.

Zapewnia się wolność komunikacji oraz ochronę tajemnicy komunikowania się. Ich ograniczenie może nastąpić jedynie w przypadkach określonych w art. 41 i w sposób w nim określony.

Art. 50.

Zapewnia się nienaruszalność mieszkania. Przeszukanie mieszkania, pomieszczenia lub pojazdu może nastąpić jedynie w przypadkach określonych w ustawie i w sposób w niej określony.

1. Zapewnia się nienaruszalność miejsca zamieszkania. Przeszukanie miejsca zamieszkania wraz z mieszkaniem, pomieszczeniem lub pojazdem może nastąpić jedynie w przypadkach określonych w art. 41 i w sposób w nim określony.

2. Rodakom, którym przyznano grunty na podstawie art. 75, zapewnia się suwerenność w obrębie tej parceli.

Art. 51.

1. Nikt nie może być obowiązany inaczej niż na podstawie ustawy do ujawniania informacji dotyczących jego osoby.

2. Władze publiczne nie mogą pozyskiwać, gromadzić i udostępniać innych informacji o obywatelach niż niezbędne w demokratycznym państwie prawnym.

3. Każdy ma prawo dostępu do dotyczących go urzędowych dokumentów i zbiorów danych. Ograniczenie tego prawa może określić ustawa.

4. Każdy ma prawo do żądania sprostowania oraz usunięcia informacji nieprawdziwych, niepełnych lub zebranych w sposób sprzeczny z ustawą.

5. Zasady i tryb gromadzenia oraz udostępniania informacji określa ustawa.

1. Nikt nie może być obowiązany do ujawniania informacji dotyczących jego osoby inaczej niż na podstawie art. 41.

2. Władze publiczne mogą pozyskiwać, gromadzić i udostępniać inne informacje o mieszkańcach jedynie w przypadkach określonych w art. 41 i w sposób w nim określony.

3. Każdy ma prawo dostępu do dotyczących go urzędowych dokumentów i zbiorów danych. Ograniczenie tego prawa może nastąpić jedynie w przypadkach określonych w art. 41 i w sposób w nim określony.

4. Każdy ma prawo do żądania sprostowania oraz usunięcia informacji nieprawdziwych, niepełnych lub zebranych w sposób sprzeczny z art. 41.

5. Zasady i tryb gromadzenia oraz udostępniania informacji określa art. 41.

Art. 52.

1. Każdemu zapewnia się wolność poruszania się po terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz wyboru miejsca zamieszkania i pobytu.

2. Każdy może swobodnie opuścić terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

3. Wolności, o których mowa w ust. 1 i 2, mogą podlegać ograniczeniom określonym w ustawie.

4. Obywatela polskiego nie można wydalić z kraju ani zakazać mu powrotu do kraju.

5. Osoba, której pochodzenie polskie zostało stwierdzone zgodnie z ustawą, może osiedlić się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na stałe.

1. Każdemu zapewnia się wolność poruszania się po terytorium Polski Rzeczypospolitej oraz wyboru miejsca zamieszkania i pobytu.

2. Każdy może swobodnie opuścić terytorium Polski Rzeczypospolita.

3. Wolności, o których mowa w ust.1 i 2 podlegają ograniczeniom jedynie w przypadkach określonych w art. 41, art. 55 i art. 233 w sposób w nich określony.

4. Rodowitego mieszkańca Polski Rzeczypospolitej nie można wydalić z kraju ani zakazać mu powrotu do kraju.

5. Osoba, której pochodzenie polskie zostało potwierdzone zgodnie z ustawą może osiedlić się na terytorium Polski Rzeczypospolitej na stałe, oraz nabywa prawa i obowiązki mieszkańca i obywatela Polski.

Art. 53.

1. Każdemu zapewnia się wolność sumienia i religii.

2. Wolność religii obejmuje wolność wyznawania lub przyjmowania religii według własnego wyboru oraz uzewnętrzniania indywidualnie lub z innymi, publicznie lub prywatnie, swojej religii przez uprawianie kultu, modlitwę, uczestniczenie w obrzędach, praktykowanie i nauczanie. Wolność religii obejmuje także posiadanie świątyń i innych miejsc kultu w zależności od potrzeb ludzi wierzących oraz prawo osób do korzystania z pomocy religijnej tam, gdzie się znajdują.

3. Rodzice mają prawo do zapewnienia dzieciom wychowania i nauczania moralnego i religijnego zgodnie ze swoimi przekonaniami. Przepis art. 48 ust. 1 stosuje się odpowiednio.

4. Religia kościoła lub innego związku wyznaniowego o uregulowanej sytuacji prawnej może być przedmiotem nauczania w szkole, przy czym nie może być naruszona wolność sumienia i religii innych osób.

5. Wolność uzewnętrzniania religii może być ograniczona jedynie w drodze ustawy i tylko wtedy, gdy jest to konieczne do ochrony bezpieczeństwa państwa, porządku publicznego, zdrowia, moralności lub wolności i praw innych osób.

6. Nikt nie może być zmuszany do uczestniczenia ani do nieuczestniczenia w praktykach religijnych.

7. Nikt nie może być obowiązany przez organy służby publicznej do ujawnienia swojego światopoglądu, przekonań religijnych lub wyznania.

1. Każdemu zapewnia się wolność sumienia i wyznania, jeżeli nie zagraża to zdrowiu i życiu innych ludzi.

2. Wolność wyznania obejmuje wolność przekonań duchowych lub przyjmowania wyznania według własnego wyboru oraz uzewnętrzniania indywidualnie lub z innymi, publicznie lub prywatnie, przez uprawianie kultu, modlitwę, uczestniczenie w obrzędach, praktykowanie i nauczanie. Wolność wyznania obejmuje także posiadanie świątyń i innych miejsc kultu w zależności od potrzeb ludzi oraz prawo osób do korzystania z pomocy duszpasterskiej tam, gdzie się znajdują.

3. Rodzice mają prawo do zapewnienia dzieciom wychowania i nauczania moralnego i duchowego zgodnie ze swoimi przekonaniami. Przepis art. 48 ust. 1 stosuje się odpowiednio.

4. Wyznawane przekonania duchowe związków wyznaniowych o uregulowanej sytuacji prawnej może być przedmiotem nauczania w szkole, przy czym ma być zgodne z zasadą wolności sumienia i wyznania innych osób, a także niniejszej Konstytucji.

5. Wolność uzewnętrzniania wyznania może być ograniczona jedynie gdy jest to konieczne do ochrony bezpieczeństwa państwa, porządku publicznego, zdrowia, moralności lub wolności i praw innych mieszkańców.

6. Nikt nie może być zmuszany do uczestniczenia ani do nieuczestniczenia w praktykach duchowych.

7. Nikt nie może być obowiązany przez organy służby publicznej do ujawnienia swojego światopoglądu, przekonań duchowych lub wyznania.

Art. 54.

1. Każdemu zapewnia się wolność wyrażania swoich poglądów oraz pozyskiwania i rozpowszechniania informacji.

2. Cenzura prewencyjna środków społecznego przekazu oraz koncesjonowanie prasy są zakazane. Ustawa może wprowadzić obowiązek uprzedniego uzyskania koncesji na prowadzenie stacji radiowej lub telewizyjnej.

1. Każdemu zapewnia się wolność wyrażania swoich poglądów oraz pozyskiwania i rozpowszechniania informacji w oparciu o art. 14 (wolność mediów; dostęp do informacji), art. 18 ust. 2 (światopogląd rodziców), art. 25 ust. 3 (wolność wyznania), art. 51 ust 3 i 4 (dostęp do informacji).

2. Cenzura prewencyjna środków społecznego przekazu jest zakazana.

3. Konstytucja w oparciu o art. 213 nakazuje wprowadzanie koncesji środków społecznego przekazu jedynie z uchwały Rady Społeczne ds. Mediów.

Art. 55.

1. Ekstradycja obywatela polskiego jest zakazana, z wyjątkiem przypadków określonych w ust. 2 i 3.

2. Ekstradycja obywatela polskiego może być dokonana na wniosek innego państwa lub sądowego organu międzynarodowego, jeżeli możliwość taka wynika z ratyfikowanej przez Rzeczypospolitą Polską umowy międzynarodowej lub ustawy wykonującej akt prawa stanowionego przez organizację międzynarodową, której Rzeczypospolita Polska jest członkiem, pod warunkiem że czyn objęty wnioskiem o ekstradycję:

1) został popełniony poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, oraz jednocześnie

2) stanowił przestępstwo według prawa Rzeczypospolitej Polskiej lub stanowiłby przestępstwo według prawa Rzeczypospolitej Polskiej w razie popełnienia na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, zarówno w czasie jego popełnienia, jak i w chwili złożenia wniosku.

3. Nie wymaga spełnienia warunków określonych w ust. 2 pkt. 1 i 2 ekstradycja mająca nastąpić na wniosek sądowego organu międzynarodowego powołanego na podstawie ratyfikowanej przez Rzeczypospolitą Polską umowy międzynarodowej, w związku z objętą jurysdykcją tego organu zbrodnią ludobójstwa, zbrodnią przeciwko ludzkości, zbrodnią wojenną lub zbrodnią agresji.

4. Ekstradycja jest zakazana, jeżeli dotyczy osoby podejrzanej o popełnienie bez użycia przemocy przestępstwa z przyczyn politycznych lub jej dokonanie będzie naruszać wolności i prawa człowieka i obywatela.

5. W sprawie dopuszczalności ekstradycji orzeka sąd.

1. Ekstradycja mieszkańca Polski Rzeczypospolitej jest zakazana, z wyjątkiem przypadków określonych w ust. 2.

2. Dopuszcza się ekstradycji jedynie obywatela niepolskiego, lecz o sprawie musi orzec Sąd Najwyższy.

Zobacz hasło EKSTRADYCJA w Słowniku konstytucyjnym

Art. 56.

1. Cudzoziemcy mogą korzystać z prawa azylu w Rzeczypospolitej Polskiej na zasadach określonych w ustawie.

2. Cudzoziemcowi, który w Rzeczypospolitej Polskiej poszukuje ochrony przed prześladowaniem, może być przyznany status uchodźcy zgodnie z wiążącymi Rzeczypospolitą Polską umowami międzynarodowymi.

1. Cudzoziemcy mogą korzystać z prawa azylu w Polsce Rzeczypospolitej na zasadach określonych w ustawie.

2. Cudzoziemcowi, który w Polsce poszukuje ochrony przed prześladowaniem, może być przyznany status uchodźcy zgodnie z wiążącymi Polskę umowami międzynarodowymi.

Wolności i prawa polityczne

Prawa i obowiązki polityczne

Art. 57.

Każdemu zapewnia się wolność organizowania pokojowych zgromadzeń i uczestniczenia w nich. Ograniczenie tej wolności może określać ustawa.

Każdemu zapewnia się wolność organizowania pokojowych zgromadzeń i uczestniczenia w nich. Ograniczenie tej wolności może dotyczyć innych zgromadzeń i musi być określone ustawą.

Art. 58.

1. Każdemu zapewnia się wolność zrzeszania się.

2. Zakazane są zrzeszenia, których cel lub działalność są sprzeczne z Konstytucją lub ustawą. O odmowie rejestracji lub zakazie działania takiego zrzeszenia orzeka sąd.

3. Ustawa określa: rodzaje zrzeszeń podlegających sądowej rejestracji, tryb tej rejestracji oraz formy nadzoru nad tymi zrzeszeniami.

1. Nikomu nie ogranicza się wolności zrzeszania.

2. Zakazane są jednakże zrzeszenia, których cel lub działalność są sprzeczne z Konstytucją. O legalności działania danego zrzeszenia orzeka sąd wydając uzasadnienie.

3. Ustawa określa rodzaje zrzeszeń podlegających sądowej rejestracji oraz tryb tej rejestracji i formy nadzoru nad tymi zrzeszeniami. Zrzeszenia jako zarejestrowane podmioty podlegają ochronie państwa.

Art. 59.

1. Zapewnia się wolność zrzeszania się w związkach zawodowych, organizacjach społeczno-zawodowych rolników oraz w organizacjach pracodawców.

2. Związki zawodowe oraz pracodawcy i ich organizacje mają prawo do rokowań, w szczególności w celu rozwiązywania sporów zbiorowych, oraz do zawierania układów zbiorowych pracy i innych porozumień.

3. Związkom zawodowym przysługuje prawo do organizowania strajków pracowniczych i innych form protestu w granicach określonych w ustawie. Ze względu na dobro publiczne ustawa może ograniczyć prowadzenie strajku lub zakazać go w odniesieniu do określonych kategorii pracowników lub w określonych dziedzinach.

4. Zakres wolności zrzeszania się w związkach zawodowych i organizacjach pracodawców oraz innych wolności związkowych może podlegać tylko takim ograniczeniom ustawowym, jakie są dopuszczalne przez wiążące Rzeczypospolitą Polską umowy międzynarodowe.

1. Nie ogranicza się wolności zrzeszania się w związkach zawodowych i organizacjach społeczno-zawodowych pracowników i pracodawców jeżeli nie naruszają one norm konstytucyjnych

2. Pracownicy ze związkami zawodowymi, oraz pracodawcy i ich organizacje mają prawo do rokowań oraz do zawierania porozumień.

3. Związkom zawodowym przysługuje prawo do organizowania strajków pracowniczych i innych form protestu w granicach określonych w ustawie zasadniczej. Ze względu na zagrożenie życia lub zdrowia strajkujących lub osób trzecich oraz dobro wspólne, w tym publiczne, jedynie interwencja służb mundurowych poparta sądowym nakazem i ogłoszona w ustawie może ograniczyć prowadzenie strajku lub zakazać go w odniesieniu do określonych kategorii pracowników lub w określonych dziedzinach.

4. Zakres wolności zrzeszania się w związkach zawodowych i organizacjach pracodawców oraz innych wolności związkowych może podlegać tylko takim ograniczeniom jakie są dopuszczalne przez Konstytucję.

Art. 60.

Obywatele polscy korzystający z pełni praw publicznych mają prawo dostępu do służby publicznej na jednakowych zasadach.

Mieszkańcy Polski Rzeczypospolitej korzystający z pełni praw publicznych mają prawo dostępu do każdej służby publicznej na jednakowych zasadach.

Art. 61.

1. Obywatel ma prawo do uzyskiwania informacji o działalności organów służby publicznej oraz osób pełniących funkcje publiczne. Prawo to obejmuje również uzyskiwanie informacji o działalności organów samorządu gospodarczego i zawodowego, a także innych osób oraz jednostek organizacyjnych w zakresie, w jakim wykonują one zadania służby publicznej i gospodarują mieniem komunalnym lub majątkiem Skarbu Państwa.

2. Prawo do uzyskiwania informacji obejmuje dostęp do dokumentów oraz wstęp na posiedzenia kolegialnych organów służby publicznej pochodzących z powszechnych wyborów, z możliwością rejestracji dźwięku lub obrazu.

3. Ograniczenie prawa, o którym mowa w ust. 1 i 2, może nastąpić wyłącznie ze względu na określone w ustawach ochronę wolności i praw innych osób i podmiotów gospodarczych oraz ochronę porządku publicznego, bezpieczeństwa lub ważnego interesu gospodarczego państwa.

4. Tryb udzielania informacji, o których mowa w ust. 1 i 2, określają ustawy, a w odniesieniu do Sejmu i Senatu ich regulaminy.

1. Polacy mają prawo do uzyskiwania informacji o działalności organów służby publicznej oraz osób pełniących funkcje publiczne. Prawo to obejmuje również uzyskiwanie informacji o działalności organów samorządu gospodarczego i zawodowego, a także innych osób oraz jednostek organizacyjnych w zakresie, w jakim wykonują one zadania służby publicznej i gospodarują mieniem komunalnym lub majątkiem Skarbu Państwa.

4. Tryb udzielania informacji, o których mowa w ust. 1 i 2, określają ustawy, a w odniesieniu do Sejmu i Senatu ich regulaminy.

Art. 62.

1. Obywatel polski ma prawo udziału w referendum oraz prawo wybierania Prezydenta Rzeczypospolitej, posłów, senatorów i Przedstawicieli do organów samorządu terytorialnego, jeżeli najpóźniej w dniu głosowania kończy 18 lat.

2. Prawo udziału w referendum oraz prawo wybierania nie przysługuje osobom, które prawomocnym orzeczeniem sądowym są ubezwłasnowolnione lub pozbawione praw publicznych albo wyborczych.

1. Obywatel Polski Rzeczypospolitej ma prawo udziału w referendum oraz prawo wybierania Prezydenta Rzeczypospolitej, posłów, senatorów i Przedstawicieli do organów samorządu terytorialnego, jeżeli najpóźniej w dniu głosowania kończy 18 lat.

2. Prawo udziału w referendum oraz prawo wybierania nie przysługuje osobom, które prawomocnym orzeczeniem sądowym są ubezwłasnowolnione lub pozbawione praw publicznych albo wyborczych.

Art. 63.

Każdy ma prawo składać petycje, wnioski i skargi w interesie publicznym, własnym lub innej osoby za jej zgodą do organów służby publicznej oraz do organizacji i instytucji społecznych w związku z wykonywanymi przez nie zadaniami zleconymi z zakresu administracji publicznej. Tryb rozpatrywania petycji, wniosków i skarg określa ustawa.

1. Każdy ma prawo składać petycje, wnioski i skargi w interesie publicznym, własnym lub innej osoby za jej zgodą do organów służby publicznej oraz do organizacji i instytucji społecznych w związku z wykonywanymi przez nie zadaniami zleconymi z zakresu administracji publicznej.

2. W sytuacjach zagrożenia zdrowia i życia każdy ma obowiązek złożyć skargę w imieniu innej osoby.

3. Tryb rozpatrywania petycji, wniosków i skarg określa ustawa.

Wolności i prawa ekonomiczne, socjalne i kulturalne

Przywileje i obowiązki ekonomiczne, socjalne i kulturalne

Art. 64.

1. Każdy ma prawo do własności, innych praw majątkowych oraz prawo dziedziczenia.

2. Własność, inne prawa majątkowe oraz prawo dziedziczenia podlegają równej dla wszystkich ochronie prawnej.

3. Własność może być ograniczona tylko w drodze ustawy i tylko w zakresie, w jakim nie narusza ona istoty prawa własności.

1. Każdy ma pełne prawo do własności dóbr, innych praw majątkowych oraz posiada prawo dziedziczenia.

2. Zgodnie z art. 38 własność, inne prawa majątkowe oraz prawo dziedziczenia podlegają równej dla wszystkich ochronie prawnej.

3. Własność może być ograniczona na zasadach określonych w art. 233 i tylko w zakresie, w jakim nie narusza ona istoty prawa własności. Pozostałe przypadki rozstrzyga właściwy sąd.

Art. 65.

1. Każdemu zapewnia się wolność wyboru i wykonywania zawodu oraz wyboru miejsca pracy. Wyjątki określa ustawa.

2. Obowiązek pracy może być nałożony tylko przez ustawę.

3. Stałe zatrudnianie dzieci do lat 16 jest zakazane. Formy i charakter dopuszczalnego zatrudniania określa ustawa.

4. Minimalną wysokość wynagrodzenia za pracę lub sposób ustalania tej wysokości określa ustawa.

5. Władze publiczne prowadzą politykę zmierzającą do pełnego, produktywnego zatrudnienia poprzez realizowanie programów zwalczania bezrobocia, w tym organizowanie i wspieranie poradnictwa i szkolenia zawodowego oraz robót publicznych i prac interwencyjnych.

1. Każdemu zapewnia się możliwość wyboru zawodu, jego wykonywania i miejsca pracy. Wyjątki określa ustawa.

2. Obowiązek pracy może być nałożony ustawą, lub prawomocnym wyrokiem sądu.

3. Stałe zatrudnianie dzieci do lat 16 jest zakazane. Formy i charakter dopuszczalnego zatrudniania określają ustawy.

4. Służby publiczne prowadzą politykę zmierzającą do pełnego i produktywnego zatrudnienia wszystkich mieszkańców Polski Rzeczypospolitej poprzez realizowanie i wspieranie poradnictwa oraz szkolenia zawodowego, a w szczególnych przypadkach organizacji robót publicznych lub prac interwencyjnych.

Art. 66.

1. Każdy ma prawo do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. Sposób realizacji tego prawa oraz obowiązki pracodawcy określa ustawa.

2. Pracownik ma prawo do określonych w ustawie dni wolnych od pracy i corocznych płatnych urlopów; maksymalne normy czasu pracy określa ustawa.

1. Każdy ma prawo do pracy w warunkach zapewniających właściwą ochronę zdrowia i życia. Sposób realizacji tego prawa określa ustawa.

2. Pracownik ma prawo do określonych w ustawie dni wolnych od pracy i corocznych płatnych urlopów; maksymalne normy czasu pracy określa ustawa.

Art. 67.

1. Obywatel ma prawo do zabezpieczenia społecznego w razie niezdolności do pracy ze względu na chorobę lub inwalidztwo oraz po osiągnięciu wieku emerytalnego. Zakres i formy zabezpieczenia społecznego określa ustawa.

2. Obywatel pozostający bez pracy nie z własnej woli i nie mający innych środków utrzymania ma prawo do zabezpieczenia społecznego, którego zakres i formy określa ustawa.

1. Każdy mieszkaniec ma prawo do zabezpieczenia społecznego w razie niezdolności do pracy ze względu na chorobę lub inwalidztwo oraz po osiągnięciu wieku emerytalnego. Zakres i formy zabezpieczenia społecznego określa ustawa. Przy czym emerytura nie może być niższa od 1/3 uncji złota, a zaspakajana jest poprzez dystrybucję środków z dywidendy.

3. Każdy mieszkaniec pozostający bez pracy nie z własnej woli i nie mający innych środków utrzymania ma prawo do zabezpieczenia społecznego, którego zakres i formy (podstawowy dochód gwarantowany) określa ustawa.

Art. 68.

1. Każdy ma prawo do ochrony zdrowia.

2. Obywatelom, niezależnie od ich sytuacji materialnej, władze publiczne zapewniają równy dostęp do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanej ze środków publicznych. Warunki i zakres udzielania świadczeń określa ustawa.

3. Władze publiczne są obowiązane do zapewnienia szczególnej opieki zdrowotnej dzieciom, kobietom ciężarnym, osobom niepełnosprawnym i osobom w podeszłym wieku.

4. Władze publiczne są obowiązane do zwalczania chorób epidemicznych i zapobiegania negatywnym dla zdrowia skutkom degradacji środowiska.

5. Władze publiczne popierają rozwój kultury fizycznej, zwłaszcza wśród dzieci i młodzieży.

1. Zgodnie z art. 38 każdy ma prawo do ochrony zdrowia i życia.

2. Każdy mieszkaniec Polski Rzeczypospolitej ma obowiązek chronić zdrowie i życie ludzkie.

3. Mieszkańcom, niezależnie od sytuacji materialnej, służby publiczne zapewniają równy dostęp do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanej ze środków publicznych. Warunki i zakres udzielania świadczeń określa ustawa.

4. Służby publiczne są obowiązane do zapewnienia szczególnej opieki zdrowotnej dzieciom, kobietom ciężarnym, osobom niepełnosprawnym i osobom w podeszłym wieku.

5. Służby publiczne są obowiązane do zwalczania chorób epidemicznych i zapobiegania negatywnym dla zdrowia skutkom degradacji środowiska.

6. Służby publiczne są obowiązane krzewić wszechstronny rozwój kultury fizycznej i zdrowotnej, zwłaszcza wśród dzieci i młodzieży.

Art. 69.

Osobom niepełnosprawnym władze publiczne udzielają, zgodnie z ustawą, pomocy w zabezpieczaniu egzystencji, przysposobieniu do pracy oraz komunikacji społecznej.

Mieszkańcom niepełnosprawnym służby publiczne udzielają, zgodnie z ustawą, pomocy w zabezpieczaniu egzystencji, przysposobieniu do pracy oraz komunikacji społecznej.

Art. 70.

1. Każdy ma prawo do nauki. Nauka do 18 roku życia jest obowiązkowa. Sposób wykonywania obowiązku szkolnego określa ustawa.

2. Nauka w szkołach publicznych jest bezpłatna. Ustawa może dopuścić świadczenie niektórych usług edukacyjnych przez publiczne szkoły wyższe za odpłatnością.

3. Rodzice mają wolność wyboru dla swoich dzieci szkół innych niż publiczne. Obywatele i instytucje mają prawo zakładania szkół podstawowych, ponadpodstawowych i wyższych oraz zakładów wychowawczych. Warunki zakładania i działalności szkół niepublicznych oraz udziału władz publicznych w ich finansowaniu, a także zasady nadzoru pedagogicznego nad szkołami i zakładami wychowawczymi, określa ustawa.

4. Władze publiczne zapewniają obywatelom powszechny i równy dostęp do wykształcenia. W tym celu tworzą i wspierają systemy indywidualnej pomocy finansowej i organizacyjnej dla uczniów i studentów. Warunki udzielania pomocy określa ustawa.

5. Zapewnia się autonomię szkół wyższych na zasadach określonych w ustawie.

1. Wszystkie instytucje i służby w systemie oświaty, wychowania, nauki i szkolnictwa wyższego programowo realizują politykę edukacji ku przyszłości, tzn. zapewniającą rozwój wysokich standardów etycznych i moralnych, estetycznych, poszanowania życia we wszelkiej postaci, rozwijania wszechstronnych więzi społecznych i kształtowania postaw i przekonań odwołujących się do najlepszych polskich tradycji i osiągnięć oraz wszechstronne kształtowanie zdrowej i efektywnej osobowości.

2. Każdy ma prawo do nauki. Nauka do 18 (15) roku życia jest obowiązkowa. Sposób wykonywania obowiązku szkolnego określa ustawa.

3. Nauka w szkołach publicznych jest bezpłatna. Ustawa może dopuścić świadczenie niektórych usług edukacyjnych przez publiczne szkoły wyższe za odpłatnością.

4. Rodzice mają wolność wyboru dla swoich dzieci szkół innych niż publiczne. Rodowici obywatele i instytucje państwowe mają prawo zakładania szkół podstawowych, ponadpodstawowych i wyższych oraz zakładów wychowawczych. Warunki zakładania i działalności szkół niepublicznych oraz udziału władz publicznych w ich finansowaniu, a także zasady nadzoru pedagogicznego nad szkołami i zakładami wychowawczymi określa ustawa.

5. Służby publiczne zapewniają mieszkańcom powszechny i równy dostęp do wykształcenia. W tym celu tworzą i wspierają systemy indywidualnej pomocy finansowej i organizacyjnej dla uczniów i studentów. Warunki udzielania pomocy określa ustawa.

6. Zapewnia się autonomię szkół wyższych na zasadach określonych w ustawie.

Art. 71.

1. Państwo w swojej polityce społecznej i gospodarczej uwzględnia dobro rodziny. Rodziny znajdujące się w trudnej sytuacji materialnej i społecznej, zwłaszcza wielodzietne i niepełne, mają prawo do szczególnej pomocy ze strony władz publicznych.

2. Matka przed i po urodzeniu dziecka ma prawo do szczególnej pomocy władz publicznych, której zakres określa ustawa.

1. Państwo w swojej polityce społecznej i gospodarczej ma na uwadze przede wszystkim rodzinę i jej dobro. Rodzinom znajdującym się w trudnej sytuacji materialnej i społecznej, zwłaszcza wielodzietnym i niepełnym, służby publiczne mają obowiązek udzielać szczególnej pomocy.

2. Matka wraz z dzieckiem przed i po urodzeniu dziecka mają prawo do szczególnej pomocy służb publicznych, której zakres określa ustawa.

Art. 72.

1. Rzeczypospolita Polska zapewnia ochronę praw dziecka. Każdy ma prawo żądać od organów służby publicznej ochrony dziecka przed przemocą, okrucieństwem, wyzyskiem i demoralizacją.

2. Dziecko pozbawione opieki rodzicielskiej ma prawo do opieki i pomocy władz publicznych.

3. W toku ustalania praw dziecka organy służby publicznej oraz osoby odpowiedzialne za dziecko są obowiązane do wysłuchania i w miarę możliwości uwzględnienia zdania dziecka.

4. Ustawa określa kompetencje i sposób powoływania Rzecznika Praw Dziecka.

1. Polska Rzeczypospolita zapewnia ochronę dzieciom a w szczególności przebywającym w łonie matki (nienarodzonym). Każdy ma prawo żądać od organów służby publicznej wszelkiej ochrony dla dziecka przed przemocą, okrucieństwem, wyzyskiem i demoralizacją.

2. Dziecko pozbawione opieki rodzicielskiej ma prawo do opieki i pomocy ze strony służby publicznych.

3. W toku ustalania praw dziecka organy służby publicznej oraz osoby odpowiedzialne za dziecko są obowiązane do wysłuchania, szanowania i uwzględnienia zdania dziecka.

4. Ustawa określa kompetencje i sposób powoływania Rzecznika Praw Dziecka.

Art. 73.

Każdemu zapewnia się wolność twórczości artystycznej, badań naukowych oraz ogłaszania ich wyników, wolność nauczania, a także wolność korzystania z dóbr kultury.

1. Każdemu zapewnia się wolność twórczości artystycznej, badań naukowych oraz ogłaszania ich wyników, wolność nauczania, a także swobodę korzystania z dóbr kultury. Jednocześnie wszystkich uczestników życia społecznego na miarę ich osobistych możliwości obowiązuje działanie na rzecz jego rozwoju oraz współtworzenia kultury narodowej w postaci dóbr materialnych i duchowych z uwzględnieniem art. 39 (zakaz eksperymentów medycznych), art. 40 (zakaz tortur) i art. 41 (wolność i nietykalność).

2. Obowiązkiem służb państwowych i publicznych jest ochrona dziedziny nauki oraz pracy umysłowej i fizycznej przed jakimkolwiek wpływem lobbystów lub interesantów w szczególności zagranicznych.

3. Prawidłowe funkcjonowanie działalności naukowej, badawczej, wdrożeniowej i ochrony jej praw autorskich i własnościowych oraz wymaganej ochrony prawnej określa ustawa.

Art. 74.

1. Władze publiczne prowadzą politykę zapewniającą bezpieczeństwo ekologiczne współczesnemu i przyszłym pokoleniom.

2. Ochrona środowiska jest obowiązkiem władz publicznych.

3. Każdy ma prawo do informacji o stanie i ochronie środowiska.

4. Władze publiczne wspierają działania obywateli na rzecz ochrony i poprawy stanu środowiska.

1. Służby publiczne programują i realizują politykę zapewniającą bezpieczeństwo ekologiczne współczesnemu i przyszłym pokoleniom.

2. Ochrona środowiska jest obowiązkiem służb publicznych, państwowych a także każdego mieszkańca z osobna.

3. Każdy ma prawo do informacji o stanie i ochronie środowiska.

4. Służby publiczne wspierają działania mieszkańców na rzecz ochrony i poprawy stanu środowiska oraz jego trwałego rozwoju.

Art. 75.

1. Władze publiczne prowadzą politykę sprzyjającą zaspokojeniu potrzeb mieszkaniowych obywateli, w szczególności przeciwdziałają bezdomności, wspierają rozwój budownictwa socjalnego oraz popierają działania obywateli zmierzające do uzyskania własnego mieszkania.

2. Ochronę praw lokatorów określa ustawa.

1. Służby publiczne zaspokajają potrzeby mieszkaniowe, w szczególności przeciwdziałają bezdomności wspierając rozwój budownictwa socjalnego oraz działań mieszkańców Polski zmierzające do uzyskania własnego mieszkania lub parceli pod zabudowę mieszkaniową.

2. Mieszkańcy Polski mają prawo do samodzielnej i samowystarczalnej organizacji swoich potrzeb zamieszkiwania.

3. Ochronę praw lokatorów określa ustawa.

Art. 76.

Władze publiczne chronią konsumentów, użytkowników i najemców przed działaniami zagrażającymi ich zdrowiu, prywatności i bezpieczeństwu oraz przed nieuczciwymi praktykami rynkowymi. Zakres tej ochrony określa ustawa.

Służby publiczne chronią mieszkańców Polski Rzeczypospolitej przed działaniami zagrażającymi ich zdrowiu i życiu, prywatności i bezpieczeństwu oraz przed nieuczciwymi praktykami rynkowymi. Zakres tej ochrony określa ustawa.

Środki ochrony wolności i praw

Prawne środki ochrony równości mieszkańców

Art. 77.

1. Każdy ma prawo do wynagrodzenia szkody, jaka została mu wyrządzona przez niezgodne z prawem działanie organu służby publicznej.

2. Ustawa nie może nikomu zamykać drogi sądowej dochodzenia naruszonych wolności lub praw.

1. Każda szkoda wynikła z niezgodnego z prawem działania organu służby publicznej wobec danego mieszkańca Polski Rzeczypospolitej podlega odszkodowaniu przez urzędników danego organu z własnych środków w sposób określony w ustawie.

2. Ustawa nie może nikomu zamykać drogi sądowej dochodzenia naruszonych wolności lub praw oraz uzyskania sprawiedliwego wyrównania poniesionych strat.

Art. 78.

Każda ze stron ma prawo do zaskarżenia orzeczeń i decyzji wydanych w pierwszej instancji. Wyjątki od tej zasady oraz tryb zaskarżania określa ustawa.

Każda ze stron ma prawo do zaskarżenia orzeczeń i decyzji wydanych w pierwszej instancji. Wyjątki od tej zasady oraz tryb zaskarżania określa ustawa.

Art. 79.

1. Każdy, czyje konstytucyjne wolności lub prawa zostały naruszone, ma prawo, na zasadach określonych w ustawie, wnieść skargę do Trybunału Konstytucyjnego w sprawie zgodności z Konstytucją ustawy lub innego aktu normatywnego, na podstawie którego sąd lub organ administracji publicznej orzekł ostatecznie o jego wolnościach lub prawach albo o jego obowiązkach określonych w Konstytucji.

2. Przepis ust. 1 nie dotyczy praw określonych w art. 56.

1. Każdy mieszkaniec, którego konstytucyjne prawa zostały naruszone, ma prawo, na zasadach określonych w ustawie, wnieść pisemną skargę do Sądu Najwyższego, a ostatecznie do Senatu pełniącego tu funkcję Rady Rewizyjnej, w sprawie zgodności z Konstytucją ustawy lub innego aktu normatywnego, na podstawie którego sąd lub organ administracji publicznej orzekł o jego wolnościach lub prawach albo o jego obowiązkach określonych w Konstytucji.

2. Przepis ust. 1 nie dotyczą odpowiednio: turysty, azylanta, renegata, obcokrajowca oraz persona non grata.

3. Z każdego województwa musi zostać zgromadzonych co najmniej 1 000 podpisów rodowitych obywateli, aby Grupa inicjatywna mogła wyrazić swój sprzeciw wobec pracy lub działania służb publicznych i państwowych, które zagrażają niepodległości i suwerenności Polski i jej mieszkańców, w szczególności przeciw życiu i zdrowiu. Sprzeciw skutkuje wniesieniem sprawy do Sąd Najwyższego celem rozpatrzenia, jednocześnie na czas procesu, na wniosek Sądu, w wyniku tego działania Prokurator powinien dokonać zatrzymania funkcjonariuszy działających w tej materii, do wyjaśnienia lub procesu.

Art. 80.

Każdy ma prawo wystąpienia, na zasadach określonych w ustawie, do Rzecznika Praw Obywatelskich z wnioskiem o pomoc w ochronie swoich wolności lub praw naruszonych przez organy służby publicznej.

Każdy ma prawo wystąpienia do Rzecznika Praw Obywatelskich z wnioskiem o pomoc w ochronie swoich równości wobec prawa stanowionego, naruszonych przez wskazanego urzędnika z danego organu służby publicznej.

Art. 81.

Praw określonych w art. 65 ust. 4 i 5, art. 66, art. 69, art. 71 i art. 74-76 można dochodzić w granicach określonych w ustawie.

Praw określonych w art. 65 ust. 4 i 5, art. 66, art. 69, art. 71 i art. 74-76 można dochodzić w granicach określonych w ustawie.

Obowiązki

Art. 82.

Obowiązkiem obywatela polskiego jest wierność Rzeczypospolitej Polskiej oraz troska o dobro wspólne.

1. Obowiązkiem wszystkich mieszkańców Polski Rzeczypospolitej jest wierność Narodowi polskiemu i Rzeczypospolitej, troska o dobro wspólne, oraz stanie na straży Konstytucji.

2. Obowiązkiem wszystkich obywateli Polski jest znajomość Konstytucji, języka polskiego i dziejów Polski.

Art. 83.

Każdy ma obowiązek przestrzegania prawa Rzeczypospolitej Polskiej.

Każdy, kto przebywa na terenie Polski Rzeczypospolitej, ma obowiązek przestrzegania obowiązującego prawa, zgodnie z art. 8.

Art. 84.

Każdy jest obowiązany do ponoszenia ciężarów i świadczeń publicznych, w tym podatków, określonych w ustawie.

1. Każdy jest obowiązany do ponoszenia ciężarów i świadczeń publicznych, w tym podatków, w zakresie określonym w ustawie.

2. Suma wszystkich podatków nałożonych na obywatela Polski Rzeczypospolitej nie może przekroczyć 10% jego dochodu (z rozróżnieniem: podatek obrotowy w wysokości maksymalnie 5% i dochodowy maksymalnie 5%), pozostali ponoszą ciężar trzykrotnie wyższy (z rozróżnieniem: podatek obrotowy w wysokości maksymalnie 5% i dochodowy 25%).

3. Podatki powinny być przeznaczone w 20% na cele centralne (ogólnonarodowe) oraz w 80% na cele wskazane przez dane samorządy.

4. Obowiązuje zakaz wprowadzania akcyz na produkty wytwarzane przez Rodowitych Obywateli.

5. Na terytorium Polski obowiązuje zakaz wprowadzania ceł.

6. Dzieci do 18. roku życia są, zwolnione z podatku dochodowego z pracy, ale same nie mogą prowadzić działalności gospodarczej.

Art. 85.

1. Obowiązkiem obywatela polskiego jest obrona Ojczyzny.

2. Zakres obowiązku służby wojskowej określa ustawa.

3. Obywatel, któremu przekonania religijne lub wyznawane zasady moralne nie pozwalają na odbywanie służby wojskowej, może być obowiązany do służby zastępczej na zasadach określonych w ustawie.

1. Obowiązkiem każdego mieszkańca Polski Rzeczypospolitej jest obrona jej dóbr, suwerenności i jednolitości.

2. Obywatelowi, któremu przekonania duchowe lub wyznawane zasady moralne nie pozwalają na odbywanie służby obronnej, jest obowiązany do służby zastępczej na zasadach określonych w ustawie.

3. Każdy żołnierz MUSI złożyć następującą przysięgę, osobiście asygnowaną w książeczce wojskowej:

„Ja, [imię i nazwisko], żołnierz wojska polskiego przysięgam i ślubuję Wszechmogącemu Bogu, że będę bronić Konstytucji i Polski przeciwko wszystkim wrogom, zarówno zewnętrznym, jak i wewnętrznym; że będę wierny i lojalny wobec Ojczyzny i Narodu; że będę chronić niepodległość i integralność terytorialną kraju, bronić jego zasad oraz będę posłuszny rozkazom moich dowódców i przełożonych, o ile będą zgodne z Konstytucją i moralnością. Będę bronić i chronić kraj oraz jego mieszkańców, i nie zawaham się, nawet za cenę mojego życia, przeciwstawić się złym rozkazom, niezależnie od ich źródła.

Tak mi dopomóż Bóg.”

Zakres obowiązku służby obronnej lub zastępczej określa ustawa.

Art. 86.

Każdy jest obowiązany do dbałości o stan środowiska i ponosi odpowiedzialność za spowodowane przez siebie jego pogorszenie. Zasady tej odpowiedzialności określa ustawa.

Każdy jest obowiązany do dbałości o stan środowiska i ponosi odpowiedzialność za spowodowane przez siebie jego pogorszenie. Zasady tej odpowiedzialności określa ustawa.

Rozdział III ŹRÓDŁA PRAWA

ŹRÓDŁO PRAWA STANOWIONEGO

Art. 87.

1. Źródłami powszechnie obowiązującego prawa Rzeczypospolitej Polskiej są: Konstytucja, ustawy, ratyfikowane umowy międzynarodowe oraz rozporządzenia.

2. Źródłami powszechnie obowiązującego prawa Rzeczypospolitej Polskiej są na obszarze działania organów, które je ustanowiły, akty prawa miejscowego.

1. Źródłem powszechnie obowiązującego prawa stanowionego w Polsce Rzeczypospolitej jest Konstytucja.

2. Akty prawne w postaci ustaw sejmowych, rozporządzeń i umów międzynarodowych muszą być zgodne z literą i duchem Konstytucji Polski Rzeczypospolitej. Nie powinny zawierać tajnych porozumień i załączników.

3. Wszystkie umowy międzynarodowe powinny być ratyfikowane na drodze referendum ogólnonarodowego.

4. Prawa lokalne (włącznie z małymi konstytucjami) są ustanawiane przez właściwe organy terenowej służby publicznej, ale nie mogą być sprzeczne z interesem ogólnonarodowym, wojewódzkim (regionalnym), a także samą Konstytucją. Mogą powstawać na drodze lokalnego referendum.

Art. 88.

1. Warunkiem wejścia w życie ustaw, rozporządzeń oraz aktów prawa miejscowego jest ich ogłoszenie.

2. Zasady i tryb ogłaszania aktów normatywnych określa ustawa.

3. Umowy międzynarodowe ratyfikowane za uprzednią zgodą wyrażoną w ustawie są ogłaszane w trybie wymaganym dla ustaw. Zasady ogłaszania innych umów międzynarodowych określa ustawa.

1. Warunkiem wejścia w życie ustaw, rozporządzeń oraz aktów prawa miejscowego jest ich ogłoszenie.

2. Umowy międzynarodowe ratyfikowane za uprzednią zgodą wyrażoną w referendum ogólnonarodowym i w ustawie są ogłaszane w trybie wymaganym dla ustaw.

3. Zasady i tryb ogłaszania wszelkich ustaw i rozporządzeń, ponadto ratyfikowanych w referendum ogólnonarodowym umów międzynarodowych, a także aktów prawa miejscowego określa ustawa.

Art. 89.

1. Ratyfikacja przez Rzeczypospolitą Polską umowy międzynarodowej i jej wypowiedzenie wymaga uprzedniej zgody wyrażonej w ustawie, jeżeli umowa dotyczy:

1) pokoju, sojuszy, układów politycznych lub układów wojskowych,

2) wolności, praw lub obowiązków obywatelskich określonych w Konstytucji,

3) członkostwa Rzeczypospolitej Polskiej w organizacji międzynarodowej,

4) znacznego obciążenia państwa pod względem finansowym,

5) spraw uregulowanych w ustawie lub w których Konstytucja wymaga ustawy.

2. O zamiarze przedłożenia Prezydentowi Rzeczypospolitej do ratyfikacji umów międzynarodowych, których ratyfikacja nie wymaga zgody wyrażonej w ustawie, Prezes Rady Ministrów zawiadamia Sejm.

3. Zasady oraz tryb zawierania, ratyfikowania i wypowiadania umów międzynarodowych określa ustawa.

1. Ratyfikacja przez Polskę Rzeczypospolitą umowy międzynarodowej i jej wypowiedzenie wymaga uprzedniej zgody wyrażonej w referendum ogólnonarodowym i w ustawie, jeżeli umowa dotyczy:

1) pokoju, sojuszy, układów politycznych lub układów militarnych,

2) praw mieszkańca określonych w Konstytucji,

3) członkostwa Polski Rzeczypospolitej w organizacji międzynarodowej,

4) znacznego obciążenia państwa pod względem gospodarczym, majątkowym i finansowym,

5) spraw uregulowanych w ustawie lub w których Konstytucja wymaga ustawy.

2. Nie przewiduje się odstąpienia od ratyfikacji referendalnej żadnej z umów międzynarodowych.

3. Zasady oraz tryb zawierania, ratyfikowania i wypowiadania umów międzynarodowych określa ustawa.

Art. 90.

1. Rzeczypospolita Polska może na podstawie umowy międzynarodowej przekazać organizacji międzynarodowej lub organowi międzynarodowemu kompetencje organów służby państwowej w niektórych sprawach.

2. Ustawa wyrażająca zgodę na ratyfikację umowy międzynarodowej, o której mowa w ust. 1, jest uchwalana przez Sejm większością 2/3 głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów oraz przez Senat większością 2/3 głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby senatorów.

3. Wyrażenie zgody na ratyfikację takiej umowy może być uchwalone w referendum ogólnonarodowym zgodnie z przepisem art. 125.

4. Uchwałę w sprawie wyboru trybu wyrażenia zgody na ratyfikację podejmuje Sejm bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów.

Polska Rzeczypospolita nie może na podstawie żadnej umowy międzynarodowej przekazać organizacji międzynarodowej lub organowi międzynarodowemu kompetencji organów służby państwowej w żadnych sprawach.

Art. 91.

1. Ratyfikowana umowa międzynarodowa, po jej ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej, stanowi część krajowego porządku prawnego i jest bezpośrednio stosowana, chyba że jej stosowanie jest uzależnione od wydania ustawy.

2. Umowa międzynarodowa ratyfikowana za uprzednią zgodą wyrażoną w ustawie ma pierwszeństwo przed ustawą, jeżeli ustawy tej nie da się pogodzić z umową.

3. Jeżeli wynika to z ratyfikowanej przez Rzeczypospolitą Polską umowy konstytuującej organizację międzynarodową, prawo przez nią stanowione jest stosowane bezpośrednio, mając pierwszeństwo w przypadku kolizji z ustawami.

1. Ratyfikowana umowa międzynarodowa, po jej ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw Polski Rzeczypospolitej, stanowi część krajowego porządku prawnego i jest bezpośrednio stosowana, chyba że jej stosowanie jest uzależnione od wydania ustawy. Konstytucja jest prawem wyższym od każdej nieratyfikowanej umowy międzynarodowej.

2. Umowa międzynarodowa ratyfikowana za uprzednią zgodą wyrażoną w ustawie nie ma pierwszeństwa przed ustawą, jeżeli ustawy tej nie da się pogodzić z umową.

3. Nie dopuszcza się ratyfikowania przez Polskę umowy międzynarodowej, której prawo przez nią stanowione miałoby być stosowane bezpośrednio, mając pierwszeństwo w przypadku kolizji z polskimi ustawami.

Art. 92.

1. Rozporządzenia są wydawane przez organy wskazane w Konstytucji, na podstawie szczegółowego upoważnienia zawartego w ustawie i w celu jej wykonania. Upoważnienie powinno określać organ właściwy do wydania rozporządzenia i zakres spraw przekazanych do uregulowania oraz wytyczne dotyczące treści aktu.

2. Organ upoważniony do wydania rozporządzenia nie może przekazać swoich kompetencji, o których mowa w ust. 1, innemu organowi.

2. Organ upoważniony do wydania rozporządzenia nie może przekazać swoich kompetencji, o których mowa w ust. 1, innemu organowi.

Art. 93.

1. Uchwały Rady Ministrów oraz zarządzenia Prezesa Rady Ministrów i ministrów mają charakter wewnętrzny i obowiązują tylko jednostki organizacyjnie podległe organowi wydającemu te akty.

2. Zarządzenia są wydawane tylko na podstawie ustawy. Nie mogą one stanowić podstawy decyzji wobec obywateli, osób prawnych oraz innych podmiotów.

3. Uchwały i zarządzenia podlegają kontroli co do ich zgodności z powszechnie obowiązującym prawem.

1. Uchwały Rady Ministrów oraz zarządzenia Prezesa Rady Ministrów i ministrów mają charakter wewnętrzny i obowiązują tylko jednostki organizacyjnie podległe organowi wydającemu te akty.

2. Uchwały i zarządzenia są wydawane tylko na podstawie ustawy. Nie mogą one stanowić podstawy decyzji wobec Mieszkańców, osób prawnych oraz innych podmiotów.

3. Uchwały i zarządzenia podlegają kontroli przez Prezydenta lub Senatu na ich żądanie co do zgodności treścią z powszechnie obowiązującym prawem. Ewentualne spory ostatecznie rozstrzyga Senat.

Art. 94.

Organy samorządu terytorialnego oraz terenowe organy administracji rządowej, na podstawie i w granicach upoważnień zawartych w ustawie, ustanawiają akty prawa miejscowego obowiązujące na obszarze działania tych organów. Zasady i tryb wydawania aktów prawa miejscowego określa ustawa.

Organy samorządu terytorialnego oraz terenowe organy administracji rządowej, na podstawie i w granicach upoważnień zawartych w ustawie zasadniczej, ustanawiają akty prawa miejscowego obowiązujące na obszarze działania tych organów. Zasady i tryb wydawania aktów prawa miejscowego określa ustawa.

Rozdział IV SEJM I SENAT

Służba

Art. 95.

1. Władzę ustawodawczą w Rzeczypospolitej Polskiej sprawują Sejm i Senat.

2. Sejm sprawuje kontrolę nad działalnością Rady Ministrów w zakresie określonym przepisami Konstytucji i ustaw.

1. Służbę ustawodawczą w Polsce Rzeczypospolitej sprawują Sejm i Senat

2. Sejm sprawuje kontrolę nad działalnością Rady Ministrów w zakresie określonym przepisami Konstytucji i ustaw.

Wybory i kadencja

Art. 96.

1. Sejm składa się z 460 posłów.

2. Wybory do Sejmu są powszechne, równe, bezpośrednie i proporcjonalne oraz odbywają się w głosowaniu tajnym.

1. Sejm składa się z 160 posłów. Przy czym każde z Województw Polski Rzeczypospolitej ma obowiązek wystawić swoich 10 posłów, w tym jednego z wyższych oficerów wojskowych z danego województwa lub okręgu wojskowego.

2. Wybory do Sejmu są regionalne, powszechne, równe, bezpośrednie i proporcjonalne oraz odbywają się na terenie danego Województwa w głosowaniu tajnym lub jawnym w zależności od decyzji regionalnych komitetów wyborczych lub w wyniku referendum w tej sprawie. Dopuszcza się możliwość głosowania elektronicznego.

3. Po wyborach karty do głosowania są zachowane w archiwum państwowym IPN, przez okres trzech lat.

Art. 97.

1. Senat składa się ze 100 senatorów.

2. Wybory do Senatu są powszechne, bezpośrednie i odbywają się w głosowaniu tajnym.

1. Senat składa się z 48 senatorów. Każde z Województw ma obowiązek wybrać swoich 3 senatorów.

2. Wybory do Senatu są regionalne, powszechne, bezpośrednie i proporcjonalne oraz odbywają się na terenie danego Województwa w głosowaniu tajnym lub jawnym w zależności od decyzji regionalnych komitetów wyborczych lub w wyniku referendum w tej sprawie. Dopuszcza się możliwość głosowania elektronicznego.

3. Po wyborach karty do głosowania mają być zachowane w archiwum państwowym IPN, przez okres 7 lat.

Art. 98.

1. Sejm i Senat są wybierane na czteroletnie kadencje. Kadencje Sejmu i Senatu rozpoczynają się z dniem zebrania się Sejmu na pierwsze posiedzenie i trwają do dnia poprzedzającego dzień zebrania się Sejmu następnej kadencji.

2. Wybory do Sejmu i Senatu zarządza Prezydent Rzeczypospolitej nie później niż na 90 dni przed upływem 4 lat od rozpoczęcia kadencji Sejmu i Senatu, wyznaczając wybory na dzień wolny od pracy, przypadający w ciągu 30 dni przed upływem 4 lat od rozpoczęcia kadencji Sejmu i Senatu.

3. Sejm może skrócić swoją kadencję uchwałą podjętą większością co najmniej 2/3 głosów ustawowej liczby posłów. Skrócenie kadencji Sejmu oznacza jednoczesne skrócenie kadencji Senatu. Przepis ust. 5 stosuje się odpowiednio.

4. Prezydent Rzeczypospolitej, po zasięgnięciu opinii Marszałka Sejmu i Marszałka Senatu, może w przypadkach określonych w Konstytucji zarządzić skrócenie kadencji Sejmu. Wraz ze skróceniem kadencji Sejmu skrócona zostaje również kadencja Senatu.

5. Prezydent Rzeczypospolitej, zarządzając skrócenie kadencji Sejmu, zarządza jednocześnie wybory do Sejmu i Senatu i wyznacza ich datę na dzień przypadający nie później niż w ciągu 45 dni od dnia zarządzenia skrócenia kadencji Sejmu. Prezydent Rzeczypospolitej zwołuje pierwsze posiedzenie nowo wybranego Sejmu nie później niż na 15 dzień po dniu przeprowadzenia wyborów.

6. W razie skrócenia kadencji Sejmu stosuje się odpowiednio przepis ust. 1.

6. W razie skrócenia kadencji Sejmu stosuje się odpowiednio przepis ust. 1.

Art. 99.

1. Wybrany do Sejmu może być obywatel polski mający prawo wybierania, który najpóźniej w dniu wyborów kończy 21 lat.

2. Wybrany do Senatu może być obywatel polski mający prawo wybierania, który najpóźniej w dniu wyborów kończy 30 lat.

1. Wybrany do Sejmu może być Rodowity Obywatel Polski Rzeczypospolitej, posiadający jedynie obywatelstwo polskie i mający bierne prawo wyborcze, który najpóźniej w dniu wyborów kończy 30 lat.

2. Wybrany do Senatu może być Rodowity Obywatel Polski Rzeczypospolitej, posiadający jedynie obywatelstwo polskie i mający bierne prawo wyborcze, który najpóźniej w dniu wyborów kończy 50 lat.

Art. 100.

1. Kandydatów na posłów i senatorów mogą zgłaszać partie polityczne oraz wyborcy.

2. Nie można kandydować równocześnie do Sejmu i Senatu.

3. Zasady i tryb zgłaszania kandydatów i przeprowadzania wyborów oraz warunki ważności wyborów określa ustawa.

1. Kandydatów na posłów i senatorów może zgłaszać tylko Suweren.

2. Nie można kandydować równocześnie do Sejmu i Senatu.

3. Zasady i tryb zgłaszania kandydatów i przeprowadzania wyborów oraz warunki ważności wyborów określa ustawa.

Art. 101.

1. Ważność wyborów do Sejmu i Senatu stwierdza Sąd Najwyższy.

2. Wyborcy przysługuje prawo zgłoszenia do Sądu Najwyższego protestu przeciwko ważności wyborów na zasadach określonych w ustawie.

1. Ważność wyborów do Sejmu i Senatu stwierdza Sąd Najwyższy.

2. Wyborcy przysługuje prawo zgłoszenia do Sądu Najwyższego protestu przeciwko ważności wyborów na zasadach określonych w ustawie.

3. W razie udowodnienia fałszowania wyborów lub wyników tych wyborów, wybory należy przeprowadzić ponownie, a osoby zamieszane w proceder pociągnąć do odpowiedzialności karnej, z pozbawieniem majątku, wolności i obywatelstwa włącznie.

Art. 102.

Nie można być równocześnie posłem i senatorem.

Nie można być równocześnie posłem i senatorem.

Art. 103.

1. Mandatu posła nie można łączyć z funkcją Prezesa Narodowego Banku Polskiego, Prezesa Najwyższej Izby Kontroli, Rzecznika Praw Obywatelskich, Rzecznika Praw Dziecka i ich zastępców, członka Rady Polityki Pieniężnej, członka Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, ambasadora oraz z zatrudnieniem w Kancelarii Sejmu, Kancelarii Senatu, Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej lub z zatrudnieniem w administracji rządowej. Zakaz ten nie dotyczy członków Rady Ministrów i sekretarzy stanu w administracji rządowej.

2. Sędzia, prokurator, urzędnik służby cywilnej, żołnierz pozostający w czynnej służbie wojskowej, funkcjonariusz policji oraz funkcjonariusz służb ochrony państwa nie mogą sprawować mandatu poselskiego.

3. Inne przypadki zakazu łączenia mandatu poselskiego z funkcjami publicznymi oraz zakazu jego sprawowania może określić ustawa.

1. Mandatu posła nie można łączyć z funkcją Prezesa Narodowego Banku Polskiego, Prezesa Najwyższej Izby Kontroli, Rzecznika Praw Człowieka i ich zastępców, Przedstawiciela do spraw Rady Polityki Pieniężnej, Przedstawiciela do spraw Krajowej Rady Komunikacji Społecznej, ambasadora oraz z zatrudnieniem w Kancelarii Sejmu, Kancelarii Senatu, Kancelarii Prezydenta Polski Rzeczypospolitej lub z zatrudnieniem w administracji rządowej.

2. Sędzia, prokurator, urzędnik służby cywilnej, żołnierz pozostający w czynnej służbie obronnej, funkcjonariusz policji oraz funkcjonariusz służb ochrony państwa nie mogą sprawować mandatu poselskiego. Wyjątek stanowi uprawnienie Senatu do orzekania w służbie sądowniczej w sprawie zgodności z Konstytucją.

3. Obowiązuje zakaz łączenia mandatu poselskiego z funkcjami publicznymi.

Art. 104.

1. Posłowie są Przedstawicielami Narodu. Nie wiążą ich instrukcje wyborców.

2. Przed rozpoczęciem sprawowania mandatu posłowie składają przed Sejmem następujące ślubowanie:

„Uroczyście ślubuję rzetelnie i sumiennie wykonywać obowiązki wobec Narodu, strzec suwerenności i interesów Państwa, czynić wszystko dla pomyślności Ojczyzny i dobra obywateli, przestrzegać Konstytucji i innych praw Rzeczypospolitej Polskiej.”

Ślubowanie może być złożone z dodaniem zdania „Tak mi dopomóż Bóg”.

3. Odmowa złożenia ślubowania oznacza zrzeczenie się mandatu.

1. Posłowie wybierani są na daną kadencję, można ich odwołać na podstawie orzeczenia o zdradzie stanu, złamaniu ślubowania, braku kompetencji lub działalności przestępczej.

2. Świadome sprzeniewierzanie się swoim słowom przez funkcjonariusza publicznego w tym przedstawicieli służb podlega utracie mandatu.

3. Posłowie realizują cele wyrażające wolę narodu zawartą w artykułach Konstytucji. Cele realizowane są jako umowa kontraktowa na poprawne i prawidłowe funkcjonowanie wszystkich służb państwowych i publicznych.

4. Przed rozpoczęciem sprawowania mandatu posłowie składają przed Prezydentem Polski Rzeczypospolitej następujące ślubowanie:

„Uroczyście ślubuję rzetelnie i sumiennie wykonywać poselskie (Przedstawicielskie) obowiązki wobec Narodu, strzec suwerenności i bezpieczeństwa Państwa oraz jego żywotnych interesów, przestrzegać Konstytucji i praw Polski Rzeczypospolitej, a w poselskiej służbie dobro oraz pomyślność Ojczyzny i Narodu będą dla mnie zawsze najwyższym nakazem” .

Ślubowanie może być złożone z dodaniem zdania:

„Mam w sobie dość siły i wytrwałości by wypełnić to ślubowanie”

lub/i „Tak mi dopomóż Bóg”.

5. Odmowa złożenia ślubowania oznacza zrzeczenie się mandatu.

6. Służba poselska w oparciu o Konstytucje polega na stworzeniu warunków sprzyjających godnemu życiu człowieka oraz zapewnieniu im niezbędnej ochrony prawno-administracyjnej.

7. Na koniec roku posłowie składają indywidualne sprawozdania ze swojej działalności, następnie Sejm przedstawia Narodowi sprawozdanie z rocznej działalności Sejmu.

8 Świadome sprzeniewierzanie się obowiązującym rozporządzeniom przez funkcjonariusza publicznego podlega postawieniu zarzutów prokuratorskich, natychmiastowemu zawieszeniu stanowiska i uruchomieniu przewodu sądowego.

Art. 105.

1. Poseł nie może być pociągnięty do odpowiedzialności za swoją działalność wchodzącą w zakres sprawowania mandatu poselskiego ani w czasie jego trwania, ani po jego wygaśnięciu. Za taką działalność poseł odpowiada wyłącznie przed Sejmem, a w przypadku naruszenia praw osób trzecich może być pociągnięty do odpowiedzialności sądowej tylko za zgodą Sejmu.

2. Od dnia ogłoszenia wyników wyborów do dnia wygaśnięcia mandatu poseł nie może być pociągnięty bez zgody Sejmu do odpowiedzialności karnej.

3. Postępowanie karne wszczęte wobec osoby przed dniem wyboru jej na posła ulega na żądanie Sejmu zawieszeniu do czasu wygaśnięcia mandatu. W takim przypadku ulega również zawieszeniu na ten czas bieg przedawnienia w postępowaniu karnym.

4. Poseł może wyrazić zgodę na pociągnięcie go do odpowiedzialności karnej. W takim przypadku nie stosuje się przepisów ust. 2 i 3.

5. Poseł nie może być zatrzymany lub aresztowany bez zgody Sejmu, z wyjątkiem ujęcia go na gorącym uczynku przestępstwa i jeżeli jego zatrzymanie jest niezbędne do zapewnienia prawidłowego toku postępowania. O zatrzymaniu niezwłocznie powiadamia się Marszałka Sejmu, który może nakazać natychmiastowe zwolnienie zatrzymanego.

6. Szczegółowe zasady pociągania posłów do odpowiedzialności karnej oraz tryb postępowania określa ustawa.

1. Poseł może być pociągnięty do odpowiedzialności karnej za swoją działalność łamiącą zasady Konstytucji w stosunku do mieszkańców Polski Rzeczypospolitej lub Jej samej w czasie trwania mandatu poselskiego, oraz po jego wygaśnięciu. Za taką działalność w funkcji Przedstawiciela poseł odpowiada przed Sądem Najwyższym na wskazanie Prezydenta w ślad za wnioskiem wyborców danego posła.

2. ~~Osoba wobec której trwa postępowanie karne wszczęte przed dniem wyborów nie może wybierać i być wybieraną do czasu zakończenia procesu~~.

3. Poseł może być zatrzymany lub aresztowany pod warunkiem ujęcia go na gorącym uczynku przestępstwa lub jeżeli jego zatrzymanie jest niezbędne do zapewnienia prawidłowego toku postępowania. O zatrzymaniu niezwłocznie powiadamia się Marszałka Sejmu. Nieprawidłowe zatrzymanie lub aresztowanie skutkuje postawieniem zarzutów prokuratorskich wszystkim osobom biorącym udział w danym procederze.

4. Szczegółowe zasady pociągania posłów do odpowiedzialności karnej oraz tryb postępowania określa ustawa.

Art. 106.

Warunki niezbędne do skutecznego wypełniania obowiązków poselskich oraz ochronę praw wynikających ze sprawowania mandatu określa ustawa.

Warunki niezbędne do skutecznego wypełniania obowiązków poselskich oraz ochronę praw wynikających ze sprawowania mandatu określa ustawa.

Art. 107.

1. W zakresie określonym ustawą poseł nie może prowadzić działalności gospodarczej z osiąganiem korzyści z majątku Skarbu Państwa lub samorządu terytorialnego ani nabywać tego majątku.

2. Za naruszenie zakazów, o których mowa w ust. 1, poseł, uchwałą Sejmu podjętą na wniosek Marszałka Sejmu, może być pociągnięty do odpowiedzialności przed Trybunałem Stanu, który orzeka w przedmiocie pozbawienia mandatu.

1. Poseł a także jego najbliższa rodzina nie mogą prowadzić działalności gospodarczej związanej z osiąganiem korzyści z majątku Skarbu Państwa lub samorządu terytorialnego ani nabywać tego majątku.

2. Za naruszenie zakazów, o których mowa w ust. 1, poseł, zgodnie z art. 105 może być pociągnięty do odpowiedzialności przed Sąd Najwyższy.

Art. 108.

Do senatorów stosuje się odpowiednio przepisy art. 103-107.

Do senatorów stosuje się odpowiednio przepisy art. 103-107.

Organizacja i działanie

Art. 109.

1. Sejm i Senat obradują na posiedzeniach.

2. Pierwsze posiedzenia Sejmu i Senatu Prezydent Rzeczypospolitej zwołuje na dzień przypadający w ciągu 30 dni od dnia wyborów, z wyjątkiem przypadków określonych w art. 98 ust. 3 i 5.

1. Sejm i Senat obradują na posiedzeniach.

2. Pierwsze posiedzenia Sejmu i Senatu Prezydent Rzeczypospolitej zwołuje na dzień przypadający w ciągu 30 dni od dnia wyborów, z wyjątkiem przypadków określonych w art. 98 ust. 3 i 5.

Art. 110.

1. Sejm wybiera ze swojego grona Marszałka Sejmu i wicemarszałków.

2. Marszałek Sejmu przewodniczy obradom Sejmu, strzeże praw Sejmu oraz reprezentuje Sejm na zewnątrz.

3. Sejm powołuje komisje stałe oraz może powoływać komisje nadzwyczajne.

1. Sejm wybiera ze swojego grona Marszałka Sejmu i wicemarszałków.

2. Marszałek Sejmu przewodniczy obradom Sejmu, strzeże praw Sejmu oraz reprezentuje Sejm na zewnątrz.

3. Sejm powołuje komisje stałe oraz może powoływać komisje nadzwyczajne.

Art. 111.

1. Sejm może powołać komisję śledczą do zbadania określonej sprawy.

2. Tryb działania komisji śledczej określa ustawa.

1. Sejm może powołać komisję śledczą do zbadania określonej sprawy.

2. Tryb działania komisji śledczej określa ustawa.

Art. 112.

Organizację wewnętrzną i porządek prac Sejmu oraz tryb powoływania i działalności jego organów, jak też sposób wykonywania konstytucyjnych i ustawowych obowiązków organów państwowych wobec Sejmu określa regulamin Sejmu uchwalony przez Sejm.

Organizację wewnętrzną i porządek prac Sejmu oraz tryb powoływania i działalności jego organów, określa regulamin Sejmu uchwalony przez Sejm.

Art. 113.

Posiedzenia Sejmu są jawne. Jeżeli wymaga tego dobro państwa, Sejm może bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów uchwalić tajność obrad.

W oparciu o art. 14 (wolność mediów; dostęp do informacji), art. 18 ust.2 (decyzje państwa), art. 32 (zakaz dyskryminacji), art. 39 (dostęp do informacji), art. 51 (dostęp do informacji), art. 54 (zakaz cenzury), art. 61 (dostęp do informacji) oraz art. 74 (polityka służb państwowych) posiedzenia Sejmu są jawne, wyjątki opisuje ustawa.

Art. 114.

1. W przypadkach określonych w Konstytucji Sejm i Senat, obradując wspólnie pod przewodnictwem Marszałka Sejmu lub w jego zastępstwie Marszałka Senatu, działają jako Zgromadzenie Narodowe.

2. Zgromadzenie Narodowe uchwala swój regulamin.

1. W przypadkach określonych w art. XXX, w Konstytucji Sejm i Senat, obradując wspólnie pod przewodnictwem Marszałka Sejmu lub w jego zastępstwie Marszałka Senatu, działają jako Zgromadzenie Narodowe.

2. Zgromadzenie Narodowe uchwala swój regulamin.

Art. 115.

1. Prezes Rady Ministrów i pozostali członkowie Rady Ministrów mają obowiązek udzielenia odpowiedzi na interpelacje i zapytania poselskie w ciągu 21 dni.

2. Prezes Rady Ministrów i pozostali członkowie Rady Ministrów mają obowiązek udzielenia odpowiedzi w sprawach bieżących na każdym posiedzeniu Sejmu.

1. Prezes Rady Ministrów i pozostali członkowie Rady Ministrów mają obowiązek udzielenia odpowiedzi na interpelacje i zapytania poselskie, oraz inicjatywy obywatelskie w ciągu 21 dni. W przypadku braku odpowiedzi, wszystkie sprawy uznaje się na korzyść petenta.

2. Prezes Rady Ministrów i pozostali członkowie Rady Ministrów mają obowiązek udzielenia odpowiedzi w sprawach bieżących na każdym posiedzeniu Sejmu.

Art. 116.

1. Sejm decyduje w imieniu Rzeczypospolitej Polskiej o stanie wojny i o zawarciu pokoju.

2. Sejm może podjąć uchwałę o stanie wojny jedynie w razie zbrojnej napaści na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub gdy z umów międzynarodowych wynika zobowiązanie do wspólnej obrony przeciwko agresji. Jeżeli Sejm nie może się zebrać na posiedzenie, o stanie wojny postanawia Prezydent Rzeczypospolitej.

1. Senat na wniosek Prezydenta podejmuje decyzje w imieniu Polski Rzeczypospolitej o stanie wojny i o zawarciu pokoju.

2. Sejm na wniosek Senatu ma obowiązek podjąć uchwałę o stanie wojny jedynie w razie zbrojnej napaści na terytorium Polski Rzeczypospolitej lub gdy z umów międzynarodowych wynika zobowiązanie do wspólnej obrony przeciwko agresji.

3. Jeżeli Senat lub Sejm nie może się zebrać, o stanie wojny natychmiastowo postanawia Prezydent Rzeczypospolitej.

Art. 117.

Zasady użycia Sił Zbrojnych poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej określa ratyfikowana umowa międzynarodowa lub ustawa. Zasady pobytu obcych wojsk na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i zasady przemieszczania się ich przez to terytorium określają ratyfikowane umowy międzynarodowe lub ustawy.

1. Zasady użycia Sił Obronnych poza granicami Polski Rzeczypospolitej określa umowa międzynarodowa lub ustawa ratyfikowana po uzyskaniu pozytywnego wyniku referendum ogólnonarodowego.

2. Zasady pobytu jednostek obronnych sojuszniczych państw na terytorium Polski Rzeczypospolitej i zasady przemieszczania się ich przez to terytorium określają umowy międzynarodowe lub ustawy ratyfikowane poprzez referenda ogólnonarodowe. Jednostki obronne sojuszniczych państw na terenie Polski Rzeczypospolitej podlegają krajowemu dowództwu Sił Obronnych.

Art. 118.

1. Inicjatywa ustawodawcza przysługuje posłom, Senatowi, Prezydentowi Rzeczypospolitej i Radzie Ministrów.

2. Inicjatywa ustawodawcza przysługuje również grupie co najmniej 100.000 obywateli mających prawo wybierania do Sejmu. Tryb postępowania w tej sprawie określa ustawa.

3. Wnioskodawcy, przedkładając Sejmowi projekt ustawy, przedstawiają skutki finansowe jej wykonania.

1. Inicjatywa ustawodawcza przysługuje posłom, Senatowi, Prezydentowi Polski Rzeczypospolitej i Radzie Ministrów oraz rodowitym obywatelom, którzy mają bierne prawa wyborcze.

2. Inicjatywa ustawodawcza musi być jednocześnie prorozwojowa i konserwatywna, co oznacza, że jest narzędziem zapewniającym stabilność gospodarczą i kulturową Polski Rzeczypospolitej oraz jej mieszkańców. Każda ustawa, będąc dokumentem nakazującym, zarazem dba o interesy Polek, Polaków i Polski, promuje i wskazuje kierunek wzrostu państwa, przede wszystkim (ale nie tylko) wprowadzając innowacje, (zawsze) musi wspierać równomierny rozwój gospodarczy, infrastrukturalny i kulturowy kraju, zdrowie, edukację, przedsiębiorczość i wolności obywatel oraz mocno bronić niepodległości i interesów Ojczyzny.

3. Inicjatywa ustawodawcza z ust. 2 z uwzględnieniem ust. 4,w czasie do 90-ciu dni roboczych, od dnia przyjęcia inicjatyw przez urzędników, musi być doprowadzona przez Parlament do Projektu Ustawy zgodnego z Konstytucją i poddanego bezprogowemu referendum ogólnonarodowemu, by stać się wiążącą.

4. Inicjatywę obywatelską, a w szczególności ustawodawczą należy odrzucić, kiedy jest sprzeczna z ust. 2, lub zagraża suwerenności i niepodległości Polski Rzeczypospolitej, lub, gdy zagraża suwerenności i interesom Polek i Polaków. O sprzeczności decyduje referendum ogólnonarodowe.

5. Inicjatywa ustawodawcza przysługująca rodowitym obywatelom (grupa inicjatywna) mających bierne prawa obywatelskie, wymaga zebrania z każdego województwa, minimum po dwanaście podpisów. Tryb postępowania w sprawie inicjatyw określa ustawa.

6. Inicjatorzy i Wnioskodawcy przedkładając Sejmowi Projekt Ustawy, przedstawiają wraz z nim skutki finansowe jej wykonania.

Art. 119.

1. Sejm rozpatruje projekt ustawy w trzech czytaniach.

2. Prawo wnoszenia poprawek do projektu ustawy w czasie rozpatrywania go przez Sejm przysługuje wnioskodawcy projektu, posłom i Radzie Ministrów.

3. Marszałek Sejmu może odmówić poddania pod głosowanie poprawki, która uprzednio nie była przedłożona komisji.

4. Wnioskodawca może wycofać projekt ustawy w toku postępowania ustawodawczego w Sejmie do czasu zakończenia drugiego czytania projektu.

1. Sejm rozpatruje projekt ustawy w trzech czytaniach.

2. Prawo wnoszenia poprawek do projektu ustawy w czasie rozpatrywania go przez Sejm przysługuje wnioskodawcy projektu, posłom i Radzie Ministrów.

3. Marszałek Sejmu może odmówić poddania pod głosowanie poprawki, która uprzednio nie była przedłożona komisji.

4. Wnioskodawca może wycofać projekt ustawy w toku postępowania ustawodawczego w Sejmie do czasu zakończenia drugiego czytania projektu.

Art. 120.

Sejm uchwala ustawy zwykłą większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów, chyba że Konstytucja przewiduje inną większość. W tym samym trybie Sejm podejmuje uchwały, jeżeli ustawa lub uchwała Sejmu nie stanowi inaczej.

Sejm uchwala ustawy większością 2/3 głosów w obecności minimum 3/4 ustawowej liczby posłów, chyba że Konstytucja przewiduje inną większość. W tym samym trybie Sejm podejmuje uchwały, jeżeli ustawa lub uchwała Sejmu nie stanowi inaczej.

Art. 121.

1. Ustawę uchwaloną przez Sejm Marszałek Sejmu przekazuje Senatowi.

2. Senat w ciągu 30 dni od dnia przekazania ustawy może ją przyjąć bez zmian, uchwalić poprawki albo uchwalić odrzucenie jej w całości. Jeżeli Senat w ciągu 30 dni od dnia przekazania ustawy nie podejmie stosownej uchwały, ustawę uznaje się za uchwaloną w brzmieniu przyjętym przez Sejm.

3. Uchwałę Senatu odrzucającą ustawę albo poprawkę zaproponowaną w uchwale Senatu uważa się za przyjętą, jeżeli Sejm nie odrzuci jej bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów.

1. Ustawę uchwaloną przez Sejm Marszałek Sejmu przekazuje Senatowi.

2. Senat w ciągu 30 dni od dnia przekazania ustawy może ją przyjąć bez zmian albo uchwalić z poprawkami. Jeżeli Senat w ciągu 30 dni od dnia przekazania ustawy nie podejmie stosownej uchwały, ustawę uznaje się za uchwaloną w brzmieniu przyjętym przez Sejm.

3. Ustawę uchwaloną bez zmian przez Senat Marszałek Senatu przedstawia do akceptacji Prezydentowi Polski Rzeczypospolitej.

Art. 122.

1. Po zakończeniu postępowania określonego w art. 121 Marszałek Sejmu przedstawia uchwaloną ustawę do podpisu Prezydentowi Rzeczypospolitej.

2. Prezydent Rzeczypospolitej podpisuje ustawę w ciągu 21 dni od dnia przedstawienia i zarządza jej ogłoszenie w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej.

3. Przed podpisaniem ustawy Prezydent Rzeczypospolitej może wystąpić do Trybunału Konstytucyjnego z wnioskiem w sprawie zgodności ustawy z Konstytucją. Prezydent Rzeczypospolitej nie może odmówić podpisania ustawy, którą Trybunał Konstytucyjny uznał za zgodną z Konstytucją.

4. Prezydent Rzeczypospolitej odmawia podpisania ustawy, którą Trybunał Konstytucyjny uznał za niezgodną z Konstytucją. Jeżeli jednak niezgodność z Konstytucją dotyczy poszczególnych przepisów ustawy, a Trybunał Konstytucyjny nie orzeknie, że są one nierozerwalnie związane z całą ustawą, Prezydent Rzeczypospolitej, po zasięgnięciu opinii Marszałka Sejmu, podpisuje ustawę z pominięciem przepisów uznanych za niezgodne z Konstytucją albo zwraca ustawę Sejmowi w celu usunięcia niezgodności.

5. Jeżeli Prezydent Rzeczypospolitej nie wystąpił z wnioskiem do Trybunału Konstytucyjnego w trybie ust. 3, może z umotywowanym wnioskiem przekazać ustawę Sejmowi do ponownego rozpatrzenia. Po ponownym uchwaleniu ustawy przez Sejm większością 3/5 głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów Prezydent Rzeczypospolitej w ciągu 7 dni podpisuje ustawę i zarządza jej ogłoszenie w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej. W razie ponownego uchwalenia ustawy przez Sejm Prezydentowi Rzeczypospolitej nie przysługuje prawo wystąpienia do Trybunału Konstytucyjnego w trybie ust. 3.

6. Wystąpienie Prezydenta Rzeczypospolitej do Trybunału Konstytucyjnego z wnioskiem w sprawie zgodności ustawy z Konstytucją lub z wnioskiem do Sejmu o ponowne rozpatrzenie ustawy wstrzymuje bieg, określonego w ust. 2, terminu do podpisania ustawy.

1. Prezydent Polski Rzeczypospolitej podpisuje ustawę w ciągu 21 dni od dnia ostatecznego przedstawienia i zarządza jej ogłoszenie w Dzienniku Ustaw Polski Rzeczypospolitej.

2. W razie zaistnienia wątpliwości co do konstytucyjności ustawy o zgodności ustawy z Konstytucją ostatecznie orzeka Senat działając zgodnie z art. 188-197.

3. W czasie przeprowadzanego przez Prezydenta Polski Rzeczypospolitej referendum ogólnonarodowego w sprawie zmian senackich do danej ustawy, bieg terminu określonego w ust. 1 zostaje wstrzymany.

Art. 123.

1. Rada Ministrów może uznać uchwalony przez siebie projekt ustawy za pilny, z wyjątkiem projektów ustaw podatkowych, ustaw dotyczących wyboru Prezydenta Rzeczypospolitej, Sejmu, Senatu oraz organów samorządu terytorialnego, ustaw regulujących ustrój i właściwość władz publicznych, a także kodeksów.

2. Regulamin Sejmu oraz regulamin Senatu określają odrębności w postępowaniu ustawodawczym w sprawie projektu pilnego.

3. W postępowaniu w sprawie ustawy, której projekt został uznany za pilny, termin jej rozpatrzenia przez Senat wynosi 14 dni, a termin podpisania ustawy przez Prezydenta Rzeczypospolitej wynosi 7 dni.

1. Rada Ministrów może złożyć do Sejmu projekt ustawy przy poparciu 1000 Rodowitych Obywateli z każdego z Województw.

2. Rada Ministrów może uznać uchwalony przez siebie projekt ustawy za pilny, z wyjątkiem projektów ustaw podatkowych, ustaw dotyczących wyboru Prezydenta Polski Rzeczypospolitej, Sejmu, Senatu oraz organów samorządu terytorialnego, ustaw regulujących ustrój i właściwość służb publicznych, a także kodeksów prawnych.

3. Regulamin Sejmu oraz regulamin Senatu określają odrębności w postępowaniu ustawodawczym w sprawie projektu pilnego.

4. W postępowaniu w sprawie ustawy, której projekt został uznany za pilny, termin jej rozpatrzenia przez Senat wynosi 14 dni, a termin podpisania ustawy przez Prezydenta Polski Rzeczypospolitej wynosi 7 dni.

Art. 124.

Do Senatu stosuje się odpowiednio przepisy art. 110, art. 112, art. 113 i art. 120.

Do Senatu stosuje się odpowiednio przepisy art. 110, art. 112, art. 113 i art. 120.

Referendum

Art. 125.

1. W sprawach o szczególnym znaczeniu dla państwa może być przeprowadzone referendum ogólnonarodowe.

2. Referendum ogólnonarodowe ma prawo zarządzić Sejm bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów lub Prezydent Rzeczypospolitej za zgodą Senatu wyrażoną bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby senatorów.

3. Jeżeli w referendum ogólnonarodowym wzięło udział więcej niż połowa uprawnionych do głosowania, wynik referendum jest wiążący.

4. Ważność referendum ogólnonarodowego oraz referendum, o którym mowa w art. 235 ust. 6, stwierdza Sąd Najwyższy.

5. Zasady i tryb przeprowadzania referendum określa ustawa.

1. W sprawach państwowych oraz narodowych, musi być przeprowadzone referendum ogólnonarodowe.

2. Z każdego Województwa musi zostać zgromadzonych co najmniej 1 000 podpisów rodowitych obywateli z biernym prawem wyborczym (grupa inicjatywna), aby można było przedstawić Prezydentowi Polski Rzeczypospolitej propozycję zmiany ustawy. W przypadku zmiany ustawy zasadniczej, zgodnie z art. 235, Prezydent ma obowiązek przeprowadzić referendum ogólnonarodowe, a w sposób opisany w ustępach 1 oraz 3-7 artykułu 125, powinien przeprowadzić referendum konstytucyjne.

3. Referendum ogólnonarodowe ma prawo zarządzić Sejm większością co najmniej 2/3 głosów z ustawowej liczby posłów lub Senat większością co najmniej 2/3 głosów z ustawowej liczby senatorów, oraz Prezydent Polski Rzeczypospolitej za zgodą Sejmu lub Senatu przy poparciu bezwzględnej 1/3 głosów z ustawowej liczby odpowiednio posłów lub senatorów.

4. Referenda ogólnonarodowe są bez progowe, i wiążące.

5. Na wniosek Rodowitego Obywatela ważność każdego referendum stwierdza Sąd Najwyższy. Ważność referendum może także orzec Senat. Prezydent zatwierdza zmianę Konstytucji wprowadzoną tym trybem.

6. Wynik referendum zobowiązuje rząd do jego bezpośredniego i natychmiastowego wdrożenia, maksymalnie w ciągu 30 dni.

7. O referendach regionalnych decydują służby danego regionu w porozumieniu z rodowitymi obywatelami zamieszkującymi ten region. Wyniki tych referendów są wiążące dla danego regionu.

8. Zasady i tryb przeprowadzania referendum określa ustawa.

Rozdział V PREZYDENT RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

PREZYDENT POLSKI RZECZYPOSPOLITEJ

Art. 126.

1. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej jest najwyższym Przedstawicielem Rzeczypospolitej Polskiej i gwarantem ciągłości służby państwowej.

2. Prezydent Rzeczypospolitej czuwa nad przestrzeganiem Konstytucji, stoi na straży suwerenności i bezpieczeństwa państwa oraz nienaruszalności i niepodzielności jego terytorium.

3. Prezydent Rzeczypospolitej wykonuje swoje zadania w zakresie i na zasadach określonych w Konstytucji i ustawach.

1. Prezydent Polski Rzeczypospolitej jest najwyższym Przedstawicielem Polski Rzeczypospolitej i gwarantem ciągłości służby państwowej. Za swą pracę odpowiada przed Narodem.

2. Prezydent Polski Rzeczypospolitej czuwa nad przestrzeganiem Konstytucji, stoi na straży suwerenności i bezpieczeństwa państwa oraz nienaruszalności i niepodzielności terytorium Polski.

3. Prezydent Polski Rzeczypospolitej wykonuje swoje zadania w zakresie i na zasadach określonych w Konstytucji.

Art. 127.

1. Prezydent Rzeczypospolitej jest wybierany przez Naród w wyborach powszechnych, równych, bezpośrednich i w głosowaniu tajnym.

2. Prezydent Rzeczypospolitej jest wybierany na pięcioletnią kadencję i może być ponownie wybrany tylko raz.

3. Na Prezydenta Rzeczypospolitej może być wybrany obywatel polski, który najpóźniej w dniu wyborów kończy 35 lat i korzysta z pełni praw wyborczych do Sejmu. Kandydata zgłasza co najmniej 100.000 obywateli mających prawo wybierania do Sejmu.

4. Na Prezydenta Rzeczypospolitej wybrany zostaje kandydat, który otrzymał więcej niż połowę ważnie oddanych głosów. Jeżeli żaden z kandydatów nie uzyska wymaganej większości, czternastego dnia po pierwszym głosowaniu przeprowadza się ponowne głosowanie.

5. W ponownym głosowaniu wyboru dokonuje się spośród dwóch kandydatów, którzy w pierwszym głosowaniu otrzymali kolejno największą liczbę głosów. Jeżeli którykolwiek z tych dwóch kandydatów wycofa zgodę na kandydowanie, utraci prawo wyborcze lub umrze, w jego miejsce do wyborów w ponownym głosowaniu dopuszcza się kandydata, który otrzymał kolejno największą liczbę głosów w pierwszym głosowaniu. W takim przypadku datę ponownego głosowania odracza się o dalszych 14 dni.

6. Na Prezydenta Rzeczypospolitej wybrany zostaje kandydat, który w ponownym głosowaniu otrzymał więcej głosów.

7. Zasady i tryb zgłaszania kandydatów i przeprowadzania wyborów oraz warunki ważności wyboru Prezydenta Rzeczypospolitej określa ustawa.

1. Prezydent Polski Rzeczypospolitej jest wybierany przez obywateli w wyborach ogólnonarodowych, powszechnych, równych, bezpośrednich i w głosowaniu jawnym lub tajnym w zależności od decyzji regionalnych komitetów wyborczych lub w wyniku referendum w tej sprawie.

2. Prezydent Rzeczypospolitej jest wybierany na pięcioletnią kadencję i może być ponownie wybierany tylko raz.

3. Na Prezydenta Polski Rzeczypospolitej wybierany jest rodowity obywatel, który najpóźniej w dniu wyborów kończy 40 lat i korzysta z pełni praw wyborczych. Kandydata zgłasza co najmniej po 1 000 rodowitych obywateli, z każdego z Województw.

4. Na Prezydenta Polski Rzeczypospolitej wybrany zostaje kandydat, który otrzymał więcej niż połowę ważnie oddanych głosów z co najmniej połowy uprawnionych do głosowania. Jeżeli żaden z kandydatów nie uzyska wymaganej większości, czternastego dnia po pierwszym głosowaniu przeprowadza się ponowne głosowanie.

6. Na Prezydenta Polski Rzeczypospolitej wybrany zostaje kandydat, który w ponownym głosowaniu otrzymał więcej głosów z co najmniej połowy uprawnionych do głosowania.

7. Zasady i tryb zgłaszania kandydatów i przeprowadzania wyborów oraz warunki ważności wyboru Prezydenta Polski Rzeczypospolitej określa, w oparciu o Konstytucję, Państwowa Komisja Wyborcza podając stosowną informację do opinii publicznej. Dopuszcza się możliwość głosowania elektronicznego.

8. Po wyborach karty do głosowania mają być zachowane w archiwum państwowym IPN, przez okres trzech lat.

Art. 128.

1. Kadencja Prezydenta Rzeczypospolitej rozpoczyna się w dniu objęcia przez niego urzędu.

2. Wybory Prezydenta Rzeczypospolitej zarządza Marszałek Sejmu na dzień przypadający nie wcześniej niż na 100 dni i nie później niż na 75 dni przed upływem kadencji urzędującego Prezydenta Rzeczypospolitej, a w razie opróżnienia urzędu Prezydenta Rzeczypospolitej – nie później niż w czternastym dniu po opróżnieniu urzędu, wyznaczając datę wyborów na dzień wolny od pracy przypadający w ciągu 60 dni od dnia zarządzenia wyborów.

1. Kadencja Prezydenta Polski Rzeczypospolitej rozpoczyna się w dniu objęcia przez niego urzędu.

2. Wybory Prezydenta Polski Rzeczypospolitej zarządza Marszałek Sejmu na dzień przypadający nie wcześniej niż na 100 dni i nie później niż na 75 dni przed upływem kadencji urzędującego Prezydenta Polski Rzeczypospolitej, a w razie opróżnienia urzędu Prezydenta Polski Rzeczypospolitej – nie później niż w czternastym dniu po opróżnieniu urzędu, wyznaczając datę wyborów na dzień wolny od pracy przypadający w ciągu 60 dni od dnia zarządzenia wyborów.

Art. 129.

1. Ważność wyboru Prezydenta Rzeczypospolitej stwierdza Sąd Najwyższy.

2. Wyborcy przysługuje prawo zgłoszenia do Sądu Najwyższego protestu przeciwko ważności wyboru Prezydenta Rzeczypospolitej na zasadach określonych w ustawie.

3. W razie stwierdzenia nieważności wyboru Prezydenta Rzeczypospolitej przeprowadza się nowe wybory, na zasadach przewidzianych w art. 128 ust. 2 dla przypadku opróżnienia urzędu Prezydenta Rzeczypospolitej.

1. Ważność wyboru Prezydenta Polski Rzeczypospolitej stwierdza Sąd Najwyższy.

2. Wyborcy przysługuje prawo zgłoszenia do Sądu Najwyższego protestu przeciwko ważności wyboru Prezydenta Polski Rzeczypospolitej na zasadach określonych w ustawie.

3. W razie stwierdzenia nieważności wyboru Prezydenta Polski Rzeczypospolitej przeprowadza się nowe wybory, na zasadach przewidzianych w art. 128 ust. 2 dla przypadku opróżnienia urzędu Prezydenta Polski Rzeczypospolitej.

Art. 130.

Prezydent Rzeczypospolitej obejmuje urząd po złożeniu wobec Zgromadzenia Narodowego następującej przysięgi:

„Obejmując z woli Narodu urząd Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, uroczyście przysięgam, że dochowam wierności postanowieniom Konstytucji, będę strzegł niezłomnie godności Narodu, niepodległości i bezpieczeństwa Państwa, a dobro Ojczyzny oraz pomyślność obywateli będą dla mnie zawsze najwyższym nakazem”.

Przysięga może być złożona z dodaniem zdania „Tak mi dopomóż Bóg”.

Prezydent Polski Rzeczypospolitej obejmuje urząd po złożeniu wobec Zgromadzenia Narodowego następującej przysięgi:

„Obejmując z woli Narodu urząd Prezydenta Polski Rzeczypospolitej, uroczyście przysięgam, że dochowam wierności postanowieniom Konstytucji, będę strzegł niezłomnie godności narodu, suwerenności, niepodległości i bezpieczeństwa Państwa oraz jego żywotnych interesów a dobro oraz pomyślność Ojczyzny i Polaków będą dla mnie zawsze najwyższym nakazem”.

Ślubowanie może być złożone z dodaniem zdania:

„Mam w sobie dość siły i wytrwałości by wypełnić to ślubowanie”

lub „Tak mi dopomóż Bóg”.

Art. 131.

1. Jeżeli Prezydent Rzeczypospolitej nie może przejściowo sprawować urzędu, zawiadamia o tym Marszałka Sejmu, który tymczasowo przejmuje obowiązki Prezydenta Rzeczypospolitej. Gdy Prezydent Rzeczypospolitej nie jest w stanie zawiadomić Marszałka Sejmu o niemożności sprawowania urzędu, wówczas o stwierdzeniu przeszkody w sprawowaniu urzędu przez Prezydenta Rzeczypospolitej rozstrzyga Trybunał Konstytucyjny na wniosek Marszałka Sejmu. W razie uznania przejściowej niemożności sprawowania urzędu przez Prezydenta Rzeczypospolitej Trybunał Konstytucyjny powierza Marszałkowi Sejmu tymczasowe wykonywanie obowiązków Prezydenta Rzeczypospolitej.

2. Marszałek Sejmu tymczasowo, do czasu wyboru nowego Prezydenta Rzeczypospolitej, wykonuje obowiązki Prezydenta Rzeczypospolitej w razie:

1) śmierci Prezydenta Rzeczypospolitej,

2) zrzeczenia się urzędu przez Prezydenta Rzeczypospolitej,

3) stwierdzenia nieważności wyboru Prezydenta Rzeczypospolitej lub innych przyczyn nieobjęcia urzędu po wyborze,

4) uznania przez Zgromadzenie Narodowe trwałej niezdolności Prezydenta Rzeczypospolitej do sprawowania urzędu ze względu na stan zdrowia, uchwałą podjętą większością co najmniej 2/3 głosów ustawowej liczby członków Zgromadzenia Narodowego,

5) złożenia Prezydenta Rzeczypospolitej z urzędu orzeczeniem Trybunału Stanu.

3. Jeżeli Marszałek Sejmu nie może wykonywać obowiązków Prezydenta Rzeczypospolitej, obowiązki te przejmuje Marszałek Senatu.

4. Osoba wykonująca obowiązki Prezydenta Rzeczypospolitej nie może postanowić o skróceniu kadencji Sejmu.

1. Jeżeli Prezydent Polski Rzeczypospolitej nie może przejściowo sprawować urzędu, zawiadamia o tym Marszałka Senatu, który tymczasowo przejmuje obowiązki Prezydenta. Gdy Prezydent Rzeczypospolitej nie jest w stanie zawiadomić Marszałka Senatu o niemożności sprawowania urzędu, wówczas o stwierdzeniu przeszkody w sprawowaniu urzędu przez Prezydenta Polski Rzeczypospolitej rozstrzyga Senat na wniosek Marszałka Senatu. W razie uznania przejściowej niemożności sprawowania urzędu przez Prezydenta Polski Rzeczypospolitej Senat powierza Marszałkowi Senatu tymczasowe wykonywanie obowiązków Prezydenta Polski Rzeczypospolitej.

2. Marszałek Senatu tymczasowo, do czasu wyboru nowego Prezydenta Polski Rzeczypospolitej, wykonuje obowiązki Prezydenta Polski Rzeczypospolitej w razie:

1) śmierci Prezydenta Polski Rzeczypospolitej,

2) zrzeczenia się urzędu przez Prezydenta Polski Rzeczypospolitej,

3) stwierdzenia nieważności wyboru Prezydenta Polski Rzeczypospolitej lub innych przyczyn nieobjęcia urzędu po wyborze,

4) uznania przez Zgromadzenie Narodowe trwałej niezdolności Prezydenta Polski Rzeczypospolitej do sprawowania urzędu ze względu na stan zdrowia, uchwałą podjętą większością co najmniej 2/3 głosów ustawowej liczby członków Zgromadzenia Narodowego,

5) złożenia Prezydenta Polski Rzeczypospolitej z urzędu orzeczeniem Sądu Najwyższego.

3. Jeżeli Marszałek Senatu nie może wykonywać obowiązków Prezydenta Polski Rzeczypospolitej, obowiązki te przejmuje zastępca Marszałka Senatu.

4. Marszałek Senatu lub zastępca marszałka Senatu wykonujący obowiązki Prezydenta Polski Rzeczypospolitej nie może postanowić o skróceniu kadencji Sejmu.

Art. 132.

Prezydent Rzeczypospolitej nie może piastować żadnego innego urzędu ani pełnić żadnej funkcji publicznej, z wyjątkiem tych, które są związane ze sprawowanym urzędem.

Prezydent Polski Rzeczypospolitej w czasie trwania swojej kadencji nie może piastować żadnego innego urzędu ani pełnić żadnej funkcji publicznej, z wyjątkiem tych, które są związane ze sprawowanym urzędem.

Art. 133.

1. Prezydent Rzeczypospolitej jako reprezentant państwa w stosunkach zewnętrznych:

1) ratyfikuje i wypowiada umowy międzynarodowe, o czym zawiadamia Sejm i Senat,

2) mianuje i odwołuje pełnomocnych Przedstawicieli Rzeczypospolitej Polskiej w innych państwach i przy organizacjach międzynarodowych,

3) przyjmuje listy uwierzytelniające i odwołujące akredytowanych przy nim Przedstawicieli dyplomatycznych innych państw i organizacji międzynarodowych.

2. Prezydent Rzeczypospolitej przed ratyfikowaniem umowy międzynarodowej może zwrócić się do Trybunału Konstytucyjnego z wnioskiem w sprawie jej zgodności z Konstytucją.

3. Prezydent Rzeczypospolitej w zakresie polityki zagranicznej współdziała z Prezesem Rady Ministrów i właściwym ministrem.

1. Prezydent Polski Rzeczypospolitej jako reprezentant państwa w stosunkach zewnętrznych:

1) ratyfikuje umowy międzynarodowe, z woli Narodu, o czym zawiadamia Sejm i Senat z 3 dniowym wyprzedzeniem.

2) mianuje i odwołuje pełnomocnych Przedstawicieli Polski Rzeczypospolitej w innych państwach i przy organizacjach międzynarodowych,

3) przyjmuje listy uwierzytelniające i odwołujące akredytowanych przy nim Przedstawicieli dyplomatycznych innych państw i organizacji międzynarodowych.

2. Prezydent Polski Rzeczypospolitej przed ratyfikowaniem umowy międzynarodowej może zwrócić się do Senatu z wnioskiem w sprawie jej zgodności z Konstytucją.

3. Prezydent Polski Rzeczypospolitej w zakresie polityki zagranicznej współdziała z Prezesem Rady Ministrów i właściwym ministrem.

Art. 134.

1. Prezydent Rzeczypospolitej jest najwyższym zwierzchnikiem Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej.

2. W czasie pokoju Prezydent Rzeczypospolitej sprawuje zwierzchnictwo nad Siłami Zbrojnymi za pośrednictwem Ministra Obrony Narodowej.

3. Prezydent Rzeczypospolitej mianuje Szefa Sztabu Generalnego i dowódców rodzajów Sił Zbrojnych na czas określony. Czas trwania kadencji, tryb i warunki odwołania przed jej upływem określa ustawa.

4. Na czas wojny Prezydent Rzeczypospolitej, na wniosek Prezesa Rady Ministrów, mianuje Naczelnego Dowódcę Sił Zbrojnych. W tym samym trybie może on Naczelnego Dowódcę Sił Zbrojnych odwołać. Kompetencje Naczelnego Dowódcy Sił Zbrojnych i zasady jego podległości konstytucyjnym organom Rzeczypospolitej Polskiej określa ustawa.

5. Prezydent Rzeczypospolitej, na wniosek Ministra Obrony Narodowej, nadaje określone w ustawach stopnie wojskowe.

6. Kompetencje Prezydenta Rzeczypospolitej, związane ze zwierzchnictwem nad Siłami Zbrojnymi, szczegółowo określa ustawa.

1. Prezydent Polski Rzeczypospolitej jest najwyższym zwierzchnikiem Sił Obronnych Polski Rzeczypospolitej.

2. W czasie pokoju Prezydent Polski Rzeczypospolitej sprawuje zwierzchnictwo nad Siłami Obronnymi za pośrednictwem Ministra Obrony Narodowej.

3. W czasie napaści obcych sił Prezydent Polski Rzeczypospolitej przewodniczy Radzie Obrony Polski.

4. Prezydent Rzeczypospolitej mianuje Szefa Sztabu Generalnego i dowódców rodzajów Sił Obronnych na czas określony, zatwierdza ich Minister Obrony. Czas trwania kadencji, tryb i warunki odwołania przed jej upływem określa ustawa.

5. Na czas napaści obcych sił Prezydent Polski Rzeczypospolitej, na wniosek Ministra Obrony Narodowej, wyznacza Naczelnego Dowódcę Sił Obronnych. W tym samym trybie może odwołać Naczelnego Dowódcę Sił Obronnych. Kompetencje Naczelnego Dowódcy Sił Obronnych i zasady jego podległości Konstytucji i konstytucyjnym organom służb państwowych Polski określa ustawa.

6. Prezydent Polski Rzeczypospolitej, na wniosek Ministra Obrony Narodowej, nadaje określone w ustawach stopnie wojskowe.

7. Kompetencje Prezydenta Polski Rzeczypospolitej, związane z przewodniczeniem Radzie Obrony określa ustawa.

Art. 135.

Organem doradczym Prezydenta Rzeczypospolitej w zakresie wewnętrznego i zewnętrznego bezpieczeństwa państwa jest Rada Bezpieczeństwa Narodowego.

Organem doradczym Prezydenta Polski Rzeczypospolitej wybranym przez Niego samego, w zakresie wewnętrznego i zewnętrznego bezpieczeństwa państwa jest Rada Bezpieczeństwa Narodowego, których członkowie są wyłaniani spośród kompetentnych mieszkańców spoza służb publicznych.

Art. 136.

W razie bezpośredniego, zewnętrznego zagrożenia państwa Prezydent Rzeczypospolitej, na wniosek Prezesa Rady Ministrów, zarządza powszechną lub częściową mobilizację i użycie Sił Zbrojnych do obrony Rzeczypospolitej Polskiej.

W razie bezpośredniego, zewnętrznego zagrożenia Państwa Prezydent Polski Rzeczypospolitej, na wniosek Prezesa Rady Ministrów w oparciu o ocenę Ministra Obrony Narodowej, zarządza powszechną lub częściową mobilizację, poddaje wniosek pod referendum ogólnonarodowe w sprawie użycia Sił Obronnych do obrony Polski.

Art. 137.

Prezydent Rzeczypospolitej nadaje obywatelstwo polskie i wyraża zgodę na zrzeczenie się obywatelstwa polskiego.

Prezydent Polski Rzeczypospolitej nadaje (formalnie) obywatelstwo polskie i przyjmuje zrzeczenie się obywatelstwa polskiego, tylko na podstawie zdanego egzaminu ze znajomości języka polskiego, historii oraz Konstytucji. Osoby takie mają obowiązek mieszkać w Polsce przez okres min. 5 letni.

Art. 138.

Prezydent Rzeczypospolitej nadaje ordery i odznaczenia.

Prezydent Polski Rzeczypospolitej nadaje ordery i odznaczenia, na wniosek 12 rodowitych obywateli, i na zasadach opisanych w ustawie.

Art. 139.

Prezydent Rzeczypospolitej stosuje prawo łaski. Prawa łaski nie stosuje się do osób skazanych przez Trybunał Stanu.

Prezydent Polski Rzeczypospolitej stosuje prawo łaski poparte pozytywnym wynikiem referendum ogólnonarodowym.

Art. 140.

Prezydent Rzeczypospolitej może zwracać się z orędziem do Sejmu, do Senatu lub do Zgromadzenia Narodowego. Orędzia nie czyni się przedmiotem debaty.

Prezydent Polski Rzeczypospolitej może zwracać się z orędziem do Sejmu, do Senatu oraz do Zgromadzenia Narodowego lub mieszkańców. Orędzia nie czyni się przedmiotem debaty w urzędach państwowych , w szczególności w Sejmie lub Senacie.

Art. 141.

1. W sprawach szczególnej wagi Prezydent Rzeczypospolitej może zwołać Radę Gabinetową. Radę Gabinetową tworzy Rada Ministrów obradująca pod przewodnictwem Prezydenta Rzeczypospolitej.

2. Radzie Gabinetowej nie przysługują kompetencje Rady Ministrów.

1. W sprawach szczególnej wagi Prezydent Polski Rzeczypospolitej może zwołać Radę Gabinetową. Radę Gabinetową tworzy Rada Ministrów obradująca pod przewodnictwem Prezydenta Rzeczypospolitej.

2. Jednogłośne ustalenia Rady Gabinetowej są wiążące dla Rady Ministrów. Zasady działania Rady Gabinetowej ustala Ustawa.

3. Wokół Prezydent Polski Rzeczypospolitej nie może funkcjonować żadna inna Rada.

Art. 142.

1. Prezydent Rzeczypospolitej wydaje rozporządzenia i zarządzenia na zasadach określonych w art. 92 i art. 93.

2. Prezydent Rzeczypospolitej wydaje postanowienia w zakresie realizacji pozostałych swoich kompetencji.

1. Prezydent Polski Rzeczypospolitej wydaje rozporządzenia i zarządzenia na zasadach określonych w art. 92 i art. 93.

2. Prezydent Polski Rzeczypospolitej wydaje postanowienia w zakresie realizacji pozostałych swoich kompetencji.

Art. 143.

Organem pomocniczym Prezydenta Rzeczypospolitej jest Kancelaria Prezydenta Rzeczypospolitej. Prezydent Rzeczypospolitej nadaje statut Kancelarii oraz powołuje i odwołuje Szefa Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej.

1. Organem pomocniczym Prezydenta Polski Rzeczypospolitej jest Kancelaria Prezydenta Polski Rzeczypospolitej. Prezydent Polski Rzeczypospolitej nadaje statut Kancelarii oraz powołuje i odwołuje Szefa Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej.

2. Ustawa określa skład Kancelarii oraz zasady jej działania.

Art. 144.

1. Prezydent Rzeczypospolitej, korzystając ze swoich konstytucyjnych i ustawowych kompetencji, wydaje akty urzędowe.

2. Akty urzędowe Prezydenta Rzeczypospolitej wymagają dla swojej ważności podpisu Prezesa Rady Ministrów, który przez podpisanie aktu ponosi odpowiedzialność przed Sejmem.

3. Przepis ust. 2 nie dotyczy:

1) zarządzania wyborów do Sejmu i Senatu,

2) zwoływania pierwszego posiedzenia nowo wybranych Sejmu i Senatu,

3) skracania kadencji Sejmu w przypadkach określonych w Konstytucji,

4) inicjatywy ustawodawczej,

5) zarządzania referendum ogólnonarodowego,

6) podpisywania albo odmowy podpisania ustawy,

7) zarządzania ogłoszenia ustawy oraz umowy międzynarodowej w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej,

8) zwracania się z orędziem do Sejmu, do Senatu lub do Zgromadzenia Narodowego,

9) wniosku do Trybunału Konstytucyjnego,

10) wniosku o przeprowadzenie kontroli przez Najwyższą Izbę Kontroli,

11) desygnowania i powoływania Prezesa Rady Ministrów,

12) przyjmowania dymisji Rady Ministrów i powierzania jej tymczasowego pełnienia obowiązków,

13) wniosku do Sejmu o pociągnięcie do odpowiedzialności przed Trybunałem Stanu członka Rady Ministrów,

14) odwoływania ministra, któremu Sejm wyraził wotum nieufności,

15) zwoływania Rady Gabinetowej,

16) nadawania orderów i odznaczeń,

17) powoływania sędziów,

18) stosowania prawa łaski,

19) nadawania obywatelstwa polskiego i wyrażania zgody na zrzeczenie się obywatelstwa polskiego,

20) powoływania Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego,

21) powoływania Prezesa i Wiceprezesa Trybunału Konstytucyjnego,

22) powoływania Prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego,

23) powoływania prezesów Sądu Najwyższego oraz wiceprezesów Naczelnego Sądu Administracyjnego,

24) wniosku do Sejmu o powołanie Prezesa Narodowego Banku Polskiego,

25) powoływania członków Rady Polityki Pieniężnej,

26) powoływania i odwoływania członków Rady Bezpieczeństwa Narodowego,

27) powoływania członków Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji,

28) nadawania statutu Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej oraz powoływania i odwoływania Szefa Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej,

29) wydawania zarządzeń na zasadach określonych w art. 93,

30) zrzeczenia się urzędu Prezydenta Rzeczypospolitej.

1. Prezydent Polski Rzeczypospolitej, korzystając ze swoich konstytucyjnych i ustawowych kompetencji, wydaje akty urzędowe.

2. Akty urzędowe Prezydenta Polski Rzeczypospolitej wymagają dla swojej ważności podpisu Prezesa Rady Ministrów, który przez podpisanie aktu ponosi odpowiedzialność wraz z Prezydentem przed Senatem i Narodem.

3. Przepis ust. 2 nie dotyczy:

1) zarządzania wyborów do Sejmu i Senatu,

2) zwoływania pierwszego posiedzenia nowo wybranych Sejmu i Senatu,

3) skracania kadencji Sejmu w przypadkach określonych w Konstytucji,

4) inicjatywy ustawodawczej,

5) zarządzania referendum ogólnonarodowego, oraz konstytucyjnego,

6) podpisywania albo odmowy podpisania ustawy,

7) zarządzania ogłoszenia ustawy oraz umowy międzynarodowej w Dzienniku Ustaw Polski Rzeczypospolitej,

8) zwracania się z orędziem do Sejmu, Senatu lub Zgromadzenia Narodowego oraz do mieszkańców,

9) wniosku do Senatu, lub Sądu Najwyższego w sprawach konstytucyjnych,

10) wniosku o przeprowadzenie kontroli przez Najwyższą Izbę Kontroli,

11) desygnowania Prezesa Rady Ministrów,

12) przyjmowania dymisji Rady Ministrów i powierzania jej tymczasowego pełnienia obowiązków,

13) wniosku o pociągnięcie do odpowiedzialności przed Sądem Najwyższym członka Rady Ministrów,

14) odwoływania ministra, któremu Sejm wyraził wotum nieufności,

15) zwoływania Rady Gabinetowej,

16) wręczania orderów i odznaczeń,

17) powoływania sędziów,

18) stosowania prawa łaski,

19) nadawania obywatelstwa polskiego i wyrażania zgody na zrzeczenie się obywatelstwa polskiego,

20) powołania Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego,

21) uchylono,

22) powołania Prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego,

23) powołania prezesów Sądu Najwyższego oraz wiceprezesów Naczelnego Sądu Administracyjnego,

24) wniosku do Premiera o powołanie Prezesa Narodowego Banku Polskiego,

25) wniosku do Prezesa Narodowego Banku Polskiego o powoływania członków Rady Polityki Pieniężnej,

26) powoływania i odwoływania członków Rady Bezpieczeństwa Narodowego,

27) zarządzenie referendum ws. powołania członków Krajowej Rady Społecznej Mediów,

28) nadawania statutu Kancelarii Prezydenta Polski Rzeczypospolitej oraz powoływania i odwoływania Szefa Kancelarii Prezydenta Polski Rzeczypospolitej,

29) wydawania zarządzeń na zasadach określonych w art. 92, oraz art. 93,

30) zrzeczenia się urzędu Prezydenta Polski Rzeczypospolitej,

31) wniosku Rodowitego Obywatela kierującego Posła lub Senatora do Sądu Najwyższego zgodnie z art. 104 ust. 4 w związku ze złamaniem przysięgi.

Art. 145.

1. Prezydent Rzeczypospolitej za naruszenie Konstytucji, ustawy lub za popełnienie przestępstwa może być pociągnięty do odpowiedzialności przed Trybunałem Stanu.

2. Postawienie Prezydenta Rzeczypospolitej w stan oskarżenia może nastąpić uchwałą Zgromadzenia Narodowego, podjętą większością co najmniej 2/3 głosów ustawowej liczby członków Zgromadzenia Narodowego na wniosek co najmniej 140 członków Zgromadzenia Narodowego.

3. Z dniem podjęcia uchwały o postawieniu Prezydenta Rzeczypospolitej w stan oskarżenia przed Trybunałem Stanu sprawowanie urzędu przez Prezydenta Rzeczypospolitej ulega zawieszeniu. Przepis art. 131 stosuje się odpowiednio.

1. Prezydent Polski Rzeczypospolitej za naruszenie Konstytucji, ustawy lub za popełnienie przestępstwa może być pociągnięty do odpowiedzialności przed Sądem Najwyższym,

2. Postawienie Prezydenta Polski Rzeczypospolitej w stan oskarżenia może nastąpić uchwałą Zgromadzenia Narodowego, podjętą większością co najmniej 2/3 głosów ustawowej liczby członków Zgromadzenia Narodowego na uzasadniony wniosek co najmniej 5 posłów i 5 senatorów lub w wyniku referendum narodowego.

3. Z dniem podjęcia uchwały o postawieniu Prezydenta Polski Rzeczypospolitej w stan oskarżenia przed Sądem Najwyższym sprawowanie urzędu przez Prezydenta Polski Rzeczypospolitej ulega zawieszeniu. Przepis art. 131 stosuje się odpowiednio.

Rozdział VI RADA MINISTRÓW I ADMINISTRACJA RZĄDOWA

Art. 146.

1. Rada Ministrów prowadzi politykę wewnętrzną i zagraniczną Rzeczypospolitej Polskiej.

2. Do Rady Ministrów należą sprawy polityki państwa nie zastrzeżone dla innych organów państwowych i samorządu terytorialnego.

3. Rada Ministrów kieruje administracją rządową.

4. W zakresie i na zasadach określonych w Konstytucji i ustawach Rada Ministrów w szczególności:

1) zapewnia wykonanie ustaw,

2) wydaje rozporządzenia,

3) koordynuje i kontroluje prace organów administracji rządowej,

4) chroni interesy Skarbu Państwa,

5) uchwala projekt budżetu państwa,

6) kieruje wykonaniem budżetu państwa oraz uchwala zamknięcie rachunków państwowych i sprawozdanie z wykonania budżetu,

7) zapewnia bezpieczeństwo wewnętrzne państwa oraz porządek publiczny,

8) zapewnia bezpieczeństwo zewnętrzne państwa,

9) sprawuje ogólne kierownictwo w dziedzinie stosunków z innymi państwami i organizacjami międzynarodowymi,

10) zawiera umowy międzynarodowe wymagające ratyfikacji oraz zatwierdza i wypowiada inne umowy międzynarodowe,

11) sprawuje ogólne kierownictwo w dziedzinie obronności kraju oraz określa corocznie liczbę obywateli powoływanych do czynnej służby wojskowej,

12) określa organizację i tryb swojej pracy.

1. Rada Ministrów prowadzi politykę wewnętrzną i zewnętrzną Rzeczypospolitej Polskiej.

2. Do Rady Ministrów należą sprawy polityki państwa niezastrzeżone dla innych organów państwowych i samorządu terytorialnego.

3. Na podstawie bilansu zasobów biologicznych i materialnych (zadanie NIK) Rada Ministrów sporządza plany i programy perspektywiczne, nieograniczające zasady wolności gospodarczej, zintegrowane plany i programy eksploatacyjne, plany rozwoju gospodarczego, plany rozwoju nauki i technologii oraz rozwoju w głównych sferach życia społecznego, określające cele i wynikające z nich zadania na bieżący rok budżetowy, a także w perspektywie kadencji rządu. Plany i programy podlegają dyskusji i ocenie publicznej. Warunki i zasady planowania na wszystkich szczeblach kierowania państwem oraz ich udostępniania określa ustawa.

4. Rada Ministrów kieruje administracją służb publicznych.

5. W zakresie i na zasadach określonych w Konstytucji i ustawach Rada Ministrów w szczególności:

1) zapewnia wykonanie ustaw,

2) wydaje rozporządzenia,

3) koordynuje i kontroluje prace organów administracji służb publicznych,

4) chroni interesy Skarbu Państwa,

5) uchwala projekt budżetu państwa,

6) kieruje wykonaniem budżetu państwa oraz uchwala zamknięcie rachunków państwowych i obowiązkowo przedstawia do publicznej wiadomości sprawozdanie o stanie państwa oraz z wykonania budżetu na 30 dni przed uchwaleniem nowego budżetu,

7) zapewnia swobody obywatelskie i bezpieczeństwo wewnętrzne państwa oraz porządek publiczny poprzez permanentne dążenie do utrzymania stabilności i harmonijności funkcjonowania społeczeństwa,

8) zapewnia suwerenność i bezpieczeństwo zewnętrzne państwa poprzez wszechstronny rozwój wszystkich dziedzin gospodarki i życia społecznego oraz prowadzenie efektywnej polityki międzynarodowej i obronnej państwa,

9) w oparciu o punkt 7) i 8) sprawuje ogólne kierownictwo w dziedzinie stosunków z innymi państwami i organizacjami międzynarodowymi,

10) w oparciu o punkt 7) i 8) zawiera umowy międzynarodowe wymagające ratyfikacji oraz zatwierdza i wypowiada inne umowy międzynarodowe,

11) w oparciu o punkt 7) i 8) sprawuje ogólne kierownictwo w dziedzinie obronności kraju oraz określa corocznie liczbę obywateli powoływanych do czynnej służby obronnej,

12) w oparciu o Konstytucję określa organizację i tryb swojej pracy.

Art. 147.

1. Rada Ministrów składa się z Prezesa Rady Ministrów i ministrów.

2. W skład Rady Ministrów mogą być powoływani wiceprezesi Rady Ministrów.

3. Prezes i wiceprezes Rady Ministrów mogą pełnić także funkcję ministra.

4. W skład Rady Ministrów mogą być ponadto powoływani przewodniczący określonych w ustawach komitetów.

1. Rada Ministrów składa się z Prezesa Rady Ministrów i ministrów.

2. W skład Rady Ministrów mogą być powoływani wiceprezesi Rady Ministrów.

3. Prezes i wiceprezes Rady Ministrów nie mogą pełnić żadnej innej funkcji ministra.

4. W skład Rady Ministrów nie mogą wchodzi:

a) Prezydent,

b) posłowie,

c) senatorowie,

d) ministrowie bez teki,

f) ani żadna inna osoba nie będąca ministrem.

Art. 148.

Prezes Rady Ministrów:

1) reprezentuje Radę Ministrów,

2) kieruje pracami Rady Ministrów,

3) wydaje rozporządzenia,

4) zapewnia wykonywanie polityki Rady Ministrów i określa sposoby jej wykonywania,

5) koordynuje i kontroluje pracę członków Rady Ministrów,

6) sprawuje nadzór nad samorządem terytorialnym w granicach i formach określonych w Konstytucji i ustawach,

7) jest zwierzchnikiem służbowym pracowników administracji rządowej.

Prezes Rady Ministrów:

1) reprezentuje Radę Ministrów,

2) kieruje pracami Rady Ministrów,

3) wydaje rozporządzenia,

4) koordynuje i kontroluje pracę członków Rady Ministrów,

5) współokreśla z poszczególnymi Ministrami sposoby wykonywania ich zadań, oraz zapewnia wykonywanie tych zadań przez Radę Ministrów.

6) współpracuje z samorządami terytorialnymi poszczególnych Województw w granicach i formach określonych w Konstytucji,

7) jest zwierzchnikiem służbowym pracowników administracji służb państwowych.

Art. 149.

1. Ministrowie kierują określonymi działami administracji rządowej lub wypełniają zadania wyznaczone im przez Prezesa Rady Ministrów. Zakres działania ministra kierującego działem administracji rządowej określają ustawy.

2. Minister kierujący działem administracji rządowej wydaje rozporządzenia. Rada Ministrów, na wniosek Prezesa Rady Ministrów, może uchylić rozporządzenie lub zarządzenie ministra.

3. Do przewodniczącego komitetu, o którym mowa w art. 147 ust. 4, stosuje się odpowiednio przepisy odnoszące się do ministra kierującego działem administracji rządowej.

1. Ministrowie kierują określonymi działami administracji służb państwowych lub wypełniają zadania wyznaczone im przez Prezesa Rady Ministrów. Zakres działania ministra kierującego działem administracji służby państwowej określają ustawy.

2. Minister kierujący działem administracji służby państwowej wydaje rozporządzenia na podstawienie ustawy. Rada Ministrów, na wniosek Prezesa Rady Ministrów, może uchylić rozporządzenie lub zarządzenie ministra.

Art. 150.

Członek Rady Ministrów nie może prowadzić działalności sprzecznej z jego obowiązkami publicznymi.

1. Członek Rady Ministrów nie może prowadzić jakiejkolwiek działalności sprzecznej z jego obowiązkami publicznymi.

2. Członków Rady Ministrów, jak i Przedstawicieli wszystkich służb państwowych i społecznych obowiązuje zakaz łączenia stanowisk ze względu na sprzeczności interesów i efekt korupcjogenny.

3. Wszystkie stanowiska kierownicze w służbie państwowej i publicznej są obejmowane jedynie przez kompetentnych Przedstawicieli wyłonionych na drodze konkursu. Zasady i tryb przeprowadzania konkursów określa ustawa. Każdy minister musi posiadać ciągłe i aktywne doświadczenie zawodowe i wykształcenie kierunkowe obranego ministerstwa.

Art. 151.

Prezes Rady Ministrów, wiceprezesi Rady Ministrów i ministrowie składają wobec Prezydenta Rzeczypospolitej następującą przysięgę:

„Obejmując urząd Prezesa Rady Ministrów (wiceprezesa Rady Ministrów, ministra), uroczyście przysięgam, że dochowam wierności postanowieniom Konstytucji i innym prawom Rzeczypospolitej Polskiej, a dobro Ojczyzny oraz pomyślność obywateli będą dla mnie zawsze najwyższym nakazem”.

Przysięga może być złożona z dodaniem zdania „Tak mi dopomóż Bóg”.

1. Prezes Rady Ministrów, wiceprezesi Rady Ministrów i ministrowie składają wobec Senatu i Prezydenta Rzeczypospolitej następującą przysięgę:

Obejmując urząd Prezesa Rady Ministrów (wiceprezesa Rady Ministrów, ministra), uroczyście przysięgam, że dochowam wierności postanowieniom Konstytucji i innym prawom Polski Rzeczypospolitej a dobro oraz pomyślność Ojczyzny i Polaków będą dla mnie zawsze najwyższym nakazem i będę niezłomnie strzegł ich godności oraz suwerenności, niepodległości i bezpieczeństwa Państwa.

Ślubowanie może być złożone z dodaniem zdania:

„Mam w sobie dość siły i wytrwałości by wypełnić to ślubowanie”

lub „Tak mi dopomóż Bóg”.

2. Odmowa złożenia ślubowania oznacza odrzucenie służby.

Art. 152.

1. Przedstawicielem Rady Ministrów w województwie jest wojewoda.

2. Tryb powoływania i odwoływania oraz zakres działania wojewodów określa ustawa.

1. Przedstawicielem mieszkańców województwa jako regionu jest wojewoda.

2. Wszystkie działania podejmowane przez wojewodę muszą być zgodne z niniejszą Konstytucją.

3. Wojewoda jest Zwierzchnikiem Sił Obronnych danego regionu i bierze pełen udział w decyzjach i działaniach Rady Obrony. Pozostałe uprawnienia określa ustawa.

4. Tryb powoływania i odwoływania oraz zakres działania wojewodów określa ustawa w zakresie zgodnym z art. 4 i art. 10 (służba Przedstawicieli), art. 15 (decentralizacja państwa), art. 16 (samorząd terytorialny), art. 104 (wybory regionalne), art. 150 (zakaz łączenia stanowisk), art. 170 (odwołanie za pomocą referendum).

Art. 153.

1. W celu zapewnienia zawodowego, rzetelnego, bezstronnego i politycznie neutralnego wykonywania zadań państwa, w urzędach administracji rządowej działa korpus służby cywilnej.

2. Prezes Rady Ministrów jest zwierzchnikiem korpusu służby cywilnej.

1. W celu zapewnienia zawodowego, rzetelnego, bezstronnego i politycznie neutralnego wykonywania zadań państwa, w urzędach administracji rządowej działa korpus służby cywilnej powołany metodą konkursową. Wszyscy pracownicy korpusu muszą spełniać wymagania określające ich kompetencje, które wskaże ustawa. Ustawa jednocześnie określa jego dopuszczalną liczebność.

2. Prezes Rady Ministrów jest zwierzchnikiem korpusu służby cywilnej.

Art. 154.

1. Prezydent Rzeczypospolitej desygnuje Prezesa Rady Ministrów, który proponuje skład Rady Ministrów. Prezydent Rzeczypospolitej powołuje Prezesa Rady Ministrów wraz z pozostałymi członkami Rady Ministrów w ciągu 14 dni od dnia pierwszego posiedzenia Sejmu lub przyjęcia dymisji poprzedniej Rady Ministrów i odbiera przysięgę od członków nowo powołanej Rady Ministrów.

2. Prezes Rady Ministrów, w ciągu 14 dni od dnia powołania przez Prezydenta Rzeczypospolitej, przedstawia Sejmowi program działania Rady Ministrów z wnioskiem o udzielenie jej wotum zaufania. Wotum zaufania Sejm uchwala bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów.

3. W razie niepowołania Rady Ministrów w trybie ust. 1 lub nieudzielenia jej wotum zaufania w trybie ust. 2 Sejm w ciągu 14 dni od upływu terminów określonych w ust. 1 lub ust. 2 wybiera Prezesa Rady Ministrów oraz proponowanych przez niego członków Rady Ministrów bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów. Prezydent Rzeczypospolitej powołuje tak wybraną Radę Ministrów i odbiera przysięgę od jej członków.

1. Posłowie z danego województwa mogą ze swego grona wystawić jednego kandydata na Prezesa Rady Ministrów.

2. Kandydaci na Prezesa zobowiązani są do przedstawienia Sejmowi planu działania Rady Ministrów. Każdemu kandydatowi przysługuje jedna godzina prezentacji, po której Sejm ma dwie kolejne godziny aby zadawać pytania danemu Kandydatowi. Kolejność prezentacji według kolejności zgłoszeń. Całość przesłuchań odbyć się ma w ciągu 6 dni, po których Sejm, aż do skutku zobowiązany jest jednogłośnie wybrać Premiera.

3. Prezydent Rzeczypospolitej desygnuje Prezesa Rady Ministrów, który proponuje skład Rady Ministrów. Prezydent Rzeczypospolitej zaprzysięga Prezesa Rady Ministrów wraz z pozostałymi członkami Rady Ministrów w ciągu 14 dni od dnia pierwszego posiedzenia Sejmu lub przyjęcia dymisji poprzedniej Rady Ministrów i odbiera przysięgę od członków nowo powołanej Rady Ministrów.

4. Wszyscy ministrowie muszą musi być powoływani z grona Posłów.

5. Z chwilą zaprzysiężenia Rady Ministrów posłowie wchodzący w skład Rady Ministrów tracą mandat poselski, a miejsce tych posłów, którzy weszli w skład Rady Ministrów zajmują następni w kolejności z list z wynikiem.

Art. 155.

1. W razie niepowołania Rady Ministrów w trybie art. 154 ust. 3 Prezydent Rzeczypospolitej w ciągu 14 dni powołuje Prezesa Rady Ministrów i na jego wniosek pozostałych członków Rady Ministrów oraz odbiera od nich przysięgę. Sejm w ciągu 14 dni od dnia powołania Rady Ministrów przez Prezydenta Rzeczypospolitej udziela jej wotum zaufania większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów.

2. W razie nieudzielenia Radzie Ministrów wotum zaufania w trybie określonym w ust. 1, Prezydent Rzeczypospolitej skraca kadencję Sejmu i zarządza wybory.

1. Uchylony na podstawie art. 154.

Art. 156.

1. Członkowie Rady Ministrów ponoszą odpowiedzialność przed Trybunałem Stanu za naruszenie Konstytucji lub ustaw, a także za przestępstwa popełnione w związku z zajmowanym stanowiskiem.

2. Uchwałę o pociągnięciu członka Rady Ministrów do odpowiedzialności przed Trybunałem Stanu Sejm podejmuje na wniosek Prezydenta Rzeczypospolitej lub co najmniej 115 posłów większością 3/5 ustawowej liczby posłów.

1. Zgodnie z art. 42 (odpowiedzialność karna), art. 86 (ochrona środowiska), oraz art. 144 (pociągniecie do odpowiedzialności) członkowie Rady Ministrów ponoszą odpowiedzialność przed Sądem Najwyższym za naruszenie Konstytucji lub ustaw.

2. Uchwałę o pociągnięciu członka Rady Ministrów do odpowiedzialności przed Sądem Najwyższym podejmuje Senat na zasadach i w trybie określonym przez ustawę.

Art. 157.

1. Członkowie Rady Ministrów ponoszą przed Sejmem solidarną odpowiedzialność za działalność Rady Ministrów.

2. Członkowie Rady Ministrów ponoszą przed Sejmem również odpowiedzialność indywidualną za sprawy należące do ich kompetencji lub powierzone im przez Prezesa Rady Ministrów.

1. W oparciu o art. 156 Ministrowie ponoszą pełną odpowiedzialność przed Prezesem Rady Ministrów za działanie Ministerstwa oraz osobistą działalność w Radzie Ministrów.

2. W oparciu o art. 156 Prezes Rady Ministrów ponosi przed Prezydentem odpowiedzialność za działalność w Radzie Ministrów, oraz za działalność poszczególnych Ministerstw.

Art. 158.

1. Sejm wyraża Radzie Ministrów wotum nieufności większością ustawowej liczby posłów na wniosek zgłoszony przez co najmniej 46 posłów i wskazujący imiennie kandydata na Prezesa Rady Ministrów. Jeżeli uchwała została przyjęta przez Sejm, Prezydent Rzeczypospolitej przyjmuje dymisję Rady Ministrów i powołuje wybranego przez Sejm nowego Prezesa Rady Ministrów, a na jego wniosek pozostałych członków Rady Ministrów oraz odbiera od nich przysięgę.

2. Wniosek o podjęcie uchwały, o której mowa w ust. 1, może być poddany pod głosowanie nie wcześniej niż po upływie 7 dni od dnia jego zgłoszenia. Powtórny wniosek może być zgłoszony nie wcześniej niż po upływie 3 miesięcy od dnia zgłoszenia poprzedniego wniosku. Powtórny wniosek może być zgłoszony przed upływem 3 miesięcy, jeżeli wystąpi z nim co najmniej 115 posłów.

Uchylony na podstawie art. 154.

Zobacz hasło WOTUM NIEUFNOŚCI w Słowniku konstytucyjnym

Art. 159.

1. Sejm może wyrazić ministrowi wotum nieufności. Wniosek o wyrażenie wotum nieufności może być zgłoszony przez co najmniej 69 posłów. Przepis art. 158 ust. 2 stosuje się odpowiednio.

2. Prezydent Rzeczypospolitej odwołuje ministra, któremu Sejm wyraził wotum nieufności większością głosów ustawowej liczby posłów.

Uchylony

Art. 160.

Prezes Rady Ministrów może zwrócić się do Sejmu o wyrażenie Radzie Ministrów wotum zaufania. Udzielenie wotum zaufania Radzie Ministrów następuje większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów.

Uchylony

Art. 161.

Prezydent Rzeczypospolitej, na wniosek Prezesa Rady Ministrów, dokonuje zmian w składzie Rady Ministrów.

Prezes Rady Ministrów, dokonuje zmian w składzie Rady Ministrów w oparciu o orzeczenie Sądu Najwyższego działającego zgodnie z art. 156 i art. 157 w sprawie o odwołanie danego Ministra z Rady Ministrów.

Art. 162.

1. Prezes Rady Ministrów składa dymisję Rady Ministrów na pierwszym posiedzeniu nowo wybranego Sejmu.

2. Prezes Rady Ministrów składa dymisję Rady Ministrów również w razie:

1) nieuchwalenia przez Sejm wotum zaufania dla Rady Ministrów,

2) wyrażenia Radzie Ministrów wotum nieufności,

3) rezygnacji Prezesa Rady Ministrów.

3. Prezydent Rzeczypospolitej, przyjmując dymisję Rady Ministrów, powierza jej dalsze sprawowanie obowiązków do czasu powołania nowej Rady Ministrów.

4. Prezydent Rzeczypospolitej, w przypadku określonym w ust. 2 pkt. 3, może odmówić przyjęcia dymisji Rady Ministrów.

1. Prezes Rady Ministrów składa dymisję Rady Ministrów na pierwszym posiedzeniu nowo wybranego Sejmu.

2. Prezes Rady Ministrów składa dymisję Rady Ministrów również w razie:

1) nieuchwalenia przez Sejm wotum zaufania dla Rady Ministrów,

2) wyrażenia Radzie Ministrów wotum nieufności,

3) rezygnacji Prezesa Rady Ministrów.

3. Prezydent Rzeczypospolitej, przyjmując dymisję Rady Ministrów, powierza jej dalsze sprawowanie obowiązków do czasu powołania nowej Rady Ministrów.

4. Prezydent Rzeczypospolitej, w przypadku określonym w ust. 2 pkt. 3, może odmówić przyjęcia dymisji Rady Ministrów. W takiej sytuacji Premier jest zobowiązany do uzupełnienia składu Rady Ministrów w trybie art. 154.

Rozdział VII SAMORZĄD TERYTORIALNY

Art. 163.

Samorząd terytorialny wykonuje zadania publiczne nie zastrzeżone przez Konstytucję lub ustawy dla organów innych władz publicznych.

Z mocy prawa jedynie obywatele zamieszkujący daną gminę, powiat i województwo tworzą wspólnotę samorządową. Samorząd terytorialny wykonuje zadania publiczne w oparciu o Konstytucję.

Art. 164.

1. Podstawową jednostką samorządu terytorialnego jest gmina.

2. Inne jednostki samorządu regionalnego albo lokalnego i regionalnego określa ustawa.

3. Gmina wykonuje wszystkie zadania samorządu terytorialnego nie zastrzeżone dla innych jednostek samorządu terytorialnego.

1. Podstawową jednostką samorządu terytorialnego jest gmina. Działalność samorządu gminnego reguluje ustawa.

2. Pozostałe jednostki samorządu terytorialnego tworzą powiaty i regiony (województwa). Prowadzą one działalność na mocy ustawy.

3. Gmina wykonuje wszystkie zadania samorządu terytorialnego niezastrzeżone dla innych jednostek samorządu terytorialnego. Ta zasada podziału zadań obowiązuje pozostałe jednostki samorządu terytorialnego: powiaty i regiony.

Art. 165.

1. Jednostki samorządu terytorialnego mają osobowość prawną. Przysługują im prawo własności i inne prawa majątkowe.

2. Samodzielność jednostek samorządu terytorialnego podlega ochronie sądowej.

1. Jednostki samorządu terytorialnego mają osobowość prawną. Przysługują im prawo własności i inne prawa majątkowe.

2. Samodzielność jednostek samorządu terytorialnego podlega ochronie sądowej.

Art. 166.

1. Zadania publiczne służące zaspokajaniu potrzeb wspólnoty samorządowej są wykonywane przez jednostkę samorządu terytorialnego jako zadania własne.

2. Jeżeli wynika to z uzasadnionych potrzeb państwa, ustawa może zlecić jednostkom samorządu terytorialnego wykonywanie innych zadań publicznych. Ustawa określa tryb przekazywania i sposób wykonywania zadań zleconych.

3. Spory kompetencyjne między organami samorządu terytorialnego i administracji rządowej rozstrzygają sądy administracyjne.

1. Zadania publiczne służące zaspokajaniu potrzeb wspólnoty samorządowej są wykonywane przez jednostkę samorządu terytorialnego jako zadania własne.

3. Spory kompetencyjne między organami samorządu terytorialnego i administracji Służby publicznej państwa rozstrzygają sądy administracyjne.

Art. 167.

1. Jednostkom samorządu terytorialnego zapewnia się udział w dochodach publicznych odpowiednio do przypadających im zadań.

2. Dochodami jednostek samorządu terytorialnego są ich dochody własne oraz subwencje ogólne i dotacje celowe z budżetu państwa.

3. Źródła dochodów jednostek samorządu terytorialnego są określone w ustawie.

4. Zmiany w zakresie zadań i kompetencji jednostek samorządu terytorialnego następują wraz z odpowiednimi zmianami w podziale dochodów publicznych.

1. Jednostkom samorządu terytorialnego zgodnie z art. 84, ust. 2 i 3 zapewnia się udział w dochodach publicznych odpowiednio do przypadających im zadań.

2. Dochodami jednostek samorządu terytorialnego są ich dochody własne oraz subwencje ogólne i dotacje celowe z budżetu państwa.

3. Źródła dochodów jednostek samorządu terytorialnego są określone w ustawie.

4. Zmiany w zakresie zadań i kompetencji jednostek samorządu terytorialnego następują wraz z odpowiednimi zmianami w podziale dochodów publicznych.

Art. 168.

Jednostki samorządu terytorialnego mają prawo ustalania wysokości podatków i opłat lokalnych w zakresie określonym w ustawie.

Jednostki samorządu terytorialnego mają prawo ustalania wysokości podatków i opłat regionalnych zgodnie z art. 84, ust. 2 i 3 w zakresie określonym w ustawie.

Art. 169.

1. Jednostki samorządu terytorialnego wykonują swoje zadania za pośrednictwem organów stanowiących i wykonawczych.

2. Wybory do organów stanowiących są powszechne, równe, bezpośrednie i odbywają się w głosowaniu tajnym. Zasady i tryb zgłaszania kandydatów i przeprowadzania wyborów oraz warunki ważności wyborów określa ustawa.

3. Zasady i tryb wyborów oraz odwoływania organów wykonawczych jednostek samorządu terytorialnego określa ustawa.

4. Ustrój wewnętrzny jednostek samorządu terytorialnego określają, w granicach ustaw, ich organy stanowiące.

1. Jednostki samorządu terytorialnego wykonują swoje zadania za pośrednictwem organów stanowiących i wykonawczych.

2. Wybory do organów stanowiących są powszechne, bezpośrednie i odbywają się w głosowaniu tajnym lub jawnym w zależności od decyzji regionalnych komitetów wyborczych lub w wyniku referendum w tej sprawie. Zasady i tryb zgłaszania kandydatów i przeprowadzania wyborów oraz warunki ważności wyborów określa ustawa.

3. Zasady i tryb wyborów oraz odwoływania organów jednostek samorządu terytorialnego w oparciu o art. 170 i art. 171 ust 1, określa ustawa.

4. Ustrój wewnętrzny jednostek samorządu terytorialnego określają, w granicach Konstytucji, ich organy stanowiące.

Art. 170.

Członkowie wspólnoty samorządowej mogą decydować, w drodze referendum, o sprawach dotyczących tej wspólnoty, w tym o odwołaniu pochodzącego z wyborów bezpośrednich organu samorządu terytorialnego. Zasady i tryb przeprowadzania referendum lokalnego określa ustawa.

Rodowici obywatele lokalnej wspólnoty samorządowej mogą decydować, w drodze referendum, o sprawach dotyczących tej wspólnoty, w tym o odwołaniu pochodzącego z wyborów bezpośrednich organu samorządu terytorialnego. Zasady i tryb przeprowadzania referendum lokalnego, w tym regionalnego, określa ustawa.

Art. 171.

1. Działalność samorządu terytorialnego podlega nadzorowi z punktu widzenia legalności.

2. Organami nadzoru nad działalnością jednostek samorządu terytorialnego są Prezes Rady Ministrów i wojewodowie, a w zakresie spraw finansowych regionalne izby obrachunkowe.

3. Sejm, na wniosek Prezesa Rady Ministrów, może rozwiązać organ stanowiący samorządu terytorialnego, jeżeli organ ten rażąco narusza Konstytucję lub ustawy.

1. Senat zgodnie z art. 122, ust. 2 sprawdza zgodność działania samorządu terytorialnego z Konstytucją jedynie na wniosek Rodowitego Obywatela zamieszkującego dane terytorium samorządowe.

2. Organem nadzoru nad działalnością danej jednostki samorządu terytorialnego jest wojewoda właściwy dla tej jednostki.

3. Funkcjonariusze samorządu terytorialnego ponoszą osobistą odpowiedzialność dyscyplinarną, karną i materialną za nieprawidłową działalność i jej skutki..

Art. 172.

1. Jednostki samorządu terytorialnego mają prawo zrzeszania się.

2. Jednostka samorządu terytorialnego ma prawo przystępowania do międzynarodowych zrzeszeń społeczności lokalnych i regionalnych oraz współpracy ze społecznościami lokalnymi i regionalnymi innych państw.

3. Zasady, na jakich jednostki samorządu terytorialnego mogą korzystać z praw, o których mowa w ust. 1 i 2, określa ustawa.

1. Jednostki samorządu terytorialnego mają prawo zrzeszania się.

2. Jednostka samorządu terytorialnego ma prawo współpracy z międzynarodowymi zrzeszeniami społeczności lokalnych i regionalnych oraz ze społecznościami lokalnymi i regionalnymi innych państw.

Rozdział VIII SĄDY I TRYBUNAŁY

SĄDOWNICTWO

Służba

Art. 173.

Sądy i Trybunały są władzą odrębną i niezależną od innych władz.

Sądy są wyodrębnioną służbą państwową działająca w myśl art. 10 Konstytucji.

Art. 174.

Sądy i Trybunały wydają wyroki w imieniu Rzeczypospolitej Polskiej.

Sądy są służbą wydającą w imieniu Polski Rzeczypospolitej orzeczenia oparte na Konstytucji.

Sądy

Art. 175.

1. Wymiar sprawiedliwości w Rzeczypospolitej Polskiej sprawują Sąd Najwyższy, sądy powszechne, sądy administracyjne oraz sądy wojskowe.

2. Sąd wyjątkowy lub tryb doraźny może być ustanowiony tylko na czas wojny.

1. Wymiar sprawiedliwości w Rzeczypospolitej sprawują Przedstawiciele zasiadający w:

1) Radzie Rewizyjnej: Senat,

2) sądach państwowych: Sąd Najwyższy, sądy powszechne, sądy administracyjne oraz sądy wojskowe,

3) sądach publicznych: sądy grodzkie, własnosąd.

2. Sąd wyjątkowy lub tryb doraźny może być ustanowiony tylko w czasie wojny.

Art. 176.

1. Postępowanie sądowe jest co najmniej dwuinstancyjne.

2. Ustrój i właściwość sądów oraz postępowanie przed sądami określają ustawy.

1. Postępowanie sądowe jest co najmniej dwuinstancyjne.

2. Ustrój i właściwość sądów oraz postępowanie przed sądami określają sprawiedliwe społecznie ustawy.

~~3. Ostatnią instancją sądowniczą jest Senat, który sprawdza zgodność orzeczenia instancji niższej z treścią Konstytucji.~~

3. Ostatnią instancją sądowniczą jako Rada Rewizyjna jest Senat, który sprawdza zgodność orzeczenia instancji niższej z treścią Konstytucji.

Art. 177.

Sądy powszechne sprawują wymiar sprawiedliwości we wszystkich sprawach, z wyjątkiem spraw ustawowo zastrzeżonych dla właściwości innych sądów.

1. Sądy w służbie sądownictwa orzekają zgodnie z zakresem swoich kompetencji.

2. Sąd Najwyższy wraz z Senatem stoi na straży praworządności i sprawiedliwości konstytucyjnej.

3. Sądy powszechne sprawują wymiar sprawiedliwości cywilnej w pełnym zakresie, przy czym Sąd Najwyższy jest odwoławczym a Senat ostatecznym.

Art. 178.

1. Sędziowie w sprawowaniu swojego urzędu są niezawiśli i podlegają tylko Konstytucji oraz ustawom.

2. Sędziom zapewnia się warunki pracy i wynagrodzenie odpowiadające godności urzędu oraz zakresowi ich obowiązków.

3. Sędzia nie może należeć do partii politycznej, związku zawodowego ani prowadzić działalności publicznej nie dającej się pogodzić z zasadami niezależności sądów i niezawisłości sędziów.

1. Sędziowie w sprawowaniu swojego urzędu są podlegli porządkowi konstytucyjnemu. Jego naruszenie zagraża postawieniem przed Sądem Najwyższym.

2. Sędzia nie może należeć do partii politycznej, związku zawodowego ani prowadzić działalności publicznej niedającej się pogodzić z zasadami niezależności sądów i niezawisłości sędziów.

Art. 179.

Sędziowie są powoływani przez Prezydenta Rzeczypospolitej, na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa, na czas nieoznaczony.

Sędziowie są powoływani spośród Rodowitych Obywateli Polski Rzeczypospolitej, którzy zdobyli odpowiednie wykształcenie zawodowe, w drodze wyborów ogólnonarodowych, do okresu emerytalnego, za wyjątkiem Sędziów Pokoju, którzy muszą być jedynie Rodowitymi obywatelami.

Art. 180.

1. Sędziowie są nieusuwalni.

2. Złożenie sędziego z urzędu, zawieszenie w urzędowaniu, przeniesienie do innej siedziby lub na inne stanowisko wbrew jego woli może nastąpić jedynie na mocy orzeczenia sądu i tylko w przypadkach określonych w ustawie.

3. Sędzia może być przeniesiony w stan spoczynku na skutek uniemożliwiających mu sprawowanie jego urzędu choroby lub utraty sił. Tryb postępowania oraz sposób odwołania się do sądu określa ustawa.

4. Ustawa określa granicę wieku, po osiągnięciu której sędziowie przechodzą w stan spoczynku.

5. W razie zmiany ustroju sądów lub zmiany granic okręgów sądowych wolno sędziego przenosić do innego sądu lub w stan spoczynku z pozostawieniem mu pełnego uposażenia.

1. Sędziowie są usuwalni zgodnie z ust. 2.

2. Złożenie sędziego z urzędu, zawieszenie w urzędowaniu, przeniesienie do innej siedziby lub na inne stanowisko wbrew jego woli następuje na mocy orzeczenia sądu w przypadkach łamania prawa i niesprawiedliwych orzeczeń, lub wskutek utraty kompetencji.

Art. 181.

Sędzia nie może być, bez uprzedniej zgody sądu określonego w ustawie, pociągnięty do odpowiedzialności karnej ani pozbawiony wolności. Sędzia nie może być zatrzymany lub aresztowany, z wyjątkiem ujęcia go na gorącym uczynku przestępstwa, jeżeli jego zatrzymanie jest niezbędne do zapewnienia prawidłowego toku postępowania. O zatrzymaniu niezwłocznie powiadamia się prezesa właściwego miejscowo sądu, który może nakazać natychmiastowe zwolnienie zatrzymanego.

1. Sędzia może być za zgodą sądu pociągnięty do odpowiedzialności karnej i pozbawiony wolności.

2. Sędzia może być zatrzymany lub aresztowany jeśli jest ujęty na gorącym uczynku, jeżeli jego zatrzymanie jest niezbędne do zapewnienia prawidłowego toku postępowania. O zatrzymaniu niezwłocznie powiadamia się prezesa właściwego miejscowo sądu. Proces ten opisuje ustawa.

Art. 182.

Udział obywateli w sprawowaniu wymiaru sprawiedliwości określa ustawa.

1. Rodowici obywatele mają udział w wyborze sędziów nominowanych przez siebie samych.

2. Rodowici obywatele wybierają z pośród siebie sędziów przysięgłych i pokoju, którzy są w trakcie wykonywania tej pracy równi pozostałym sędziom.

3. Wybory o których mowa ust.1 i ust. 2 przeprowadza KRS.

4. Po wyborach karty do głosowania mają być zachowane w archiwum państwowym IPN, przez okres trzech lat.

5. W wyjątkowych okolicznościach Rodowity Obywatel Polski może zwołać własnosąd. Zasady określa ustawa.

Art. 183.

1. Sąd Najwyższy sprawuje nadzór nad działalnością sądów powszechnych i wojskowych w zakresie orzekania.

2. Sąd Najwyższy wykonuje także inne czynności określone w Konstytucji i ustawach.

3. Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego powołuje Prezydent Rzeczypospolitej na sześcioletnią kadencję spośród kandydatów przedstawionych przez Zgromadzenie Ogólne Sędziów Sądu Najwyższego.

1. Sąd Najwyższy sprawuje nadzór nad działalnością sądów powszechnych i wojskowych w zakresie orzekania oraz Własnosądów.

2. Sąd Najwyższy wykonuje także inne czynności określone w Konstytucji i ustawach.

3. Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego powołuje Prezydent Polski Rzeczypospolitej spośród kandydatów przedstawionych przez Zgromadzenie Narodowe.

Art. 184.

Naczelny Sąd Administracyjny oraz inne sądy administracyjne sprawują, w zakresie określonym w ustawie, kontrolę działalności administracji publicznej. Kontrola ta obejmuje również orzekanie o zgodności z ustawami uchwał organów samorządu terytorialnego i aktów normatywnych terenowych organów administracji rządowej.

Art. 185.

Prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego powołuje Prezydent Rzeczypospolitej na sześcioletnią kadencję spośród kandydatów przedstawionych przez Zgromadzenie Ogólne Sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego spośród kandydatów przedstawionych przez Zgromadzenie Ogólne Sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego na pięcioletnią kadencję powołuje Prezydent Rzeczypospolitej.

Art. 186.

1. Krajowa Rada Sądownictwa stoi na straży niezależności sądów i niezawisłości sędziów.

2. Krajowa Rada Sądownictwa może wystąpić do Trybunału Konstytucyjnego z wnioskiem w sprawie zgodności z Konstytucją aktów normatywnych w zakresie, w jakim dotyczą one niezależności sądów i niezawisłości sędziów.

1. Krajowa Rada Sądownictwa stoi na straży niezależności sądów i niezawisłości sędziów.

2. Krajowa Rada Sądownictwa może wystąpić do Senatu z wnioskiem w sprawie zgodności z Konstytucją aktów normatywnych w zakresie, w jakim dotyczą one niezależności sądów i niezawisłości sędziów.

Art. 187.

1. Krajowa Rada Sądownictwa składa się z:

1) Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego, Ministra Sprawiedliwości, Prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego i osoby powołanej przez Prezydenta Rzeczypospolitej,

2) piętnastu członków wybranych spośród sędziów Sądu Najwyższego, sądów powszechnych, sądów administracyjnych i sądów wojskowych,

3) czterech członków wybranych przez Sejm spośród posłów oraz dwóch członków wybranych przez Senat spośród senatorów.

2. Krajowa Rada Sądownictwa wybiera spośród swoich członków przewodniczącego i dwóch wiceprzewodniczących.

3. Kadencja wybranych członków Krajowej Rady Sądownictwa trwa cztery lata.

4. Ustrój, zakres działania i tryb pracy Krajowej Rady Sądownictwa oraz sposób wyboru jej członków określa ustawa.

1. Krajowa Rada Sądownictwa składa się z:

1) Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego, Ministra Sprawiedliwości, Prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego i osoby powołanej przez Prezydenta Rzeczypospolitej,

2) piętnastu członków wybranych spośród sędziów Sądu Najwyższego, sądów powszechnych, sądów administracyjnych,

3) czterech członków wybranych przez Sejm spośród posłów oraz dwóch członków wybranych przez Senat spośród senatorów.

2. Krajowa Rada Sądownictwa wybiera spośród swoich członków przewodniczącego i dwóch wiceprzewodniczących.

3. Kadencja wybranych członków Krajowej Rady Sądownictwa trwa cztery lata.

4. Ustrój, zakres działania i tryb pracy Krajowej Rady Sądownictwa oraz sposób wyboru jej członków w oparciu o art. 174-178 (służba sądownicza) określa ustawa.

Trybunał Konstytucyjny

Senat w trybie Rady Rewizyjnej

Zobacz hasło SENAT, jako Rada Rewizyjna w Słowniku konstytucyjnym

Art. 188.

Trybunał Konstytucyjny orzeka w sprawach:

1) zgodności ustaw i umów międzynarodowych z Konstytucją,

2) zgodności ustaw z ratyfikowanymi umowami międzynarodowymi, których ratyfikacja wymagała uprzedniej zgody wyrażonej w ustawie,

3) zgodności przepisów prawa, wydawanych przez centralne organy państwowe, z Konstytucją, ratyfikowanymi umowami międzynarodowymi i ustawami,

4) zgodności z Konstytucją celów lub działalności partii politycznych,

5) skargi konstytucyjnej, o której mowa w art. 79 ust. 1.

1. Senat stojąc na straży równości, sprawiedliwości, wolności, ochrony pracy, zdrowia i życia człowieka jako Rada Rewizyjna orzeka w sprawach:

1) zgodności ustaw i umów międzynarodowych z Konstytucją,

2) zgodności ratyfikowanych umów międzynarodowych z Konstytucją,

3) zgodności przepisów prawa, wydawanych przez organy państwowe z Konstytucją,

4) zgodności z Konstytucją celów lub działalności zrzeszeń zgodnie z art. 11, art. 12, art. 13, oraz art. 58,

5) skargi konstytucyjnej, o której mowa w art. 79 ust. 1.,

6) sprzeciwu obywatelskiego.

2. Senat działając jako Rada Rewizyjna wykonuje działania audytoryjne współpracując z NIK.

3. Radę Rewizyjną stanowi min 2/3 Senatu.

Art. 189.

Trybunał Konstytucyjny rozstrzyga spory kompetencyjne pomiędzy centralnymi konstytucyjnymi organami państwa.

Z inicjatywy Prezydenta Sąd Najwyższy rozstrzyga spory kompetencyjne pomiędzy konstytucyjnymi organami służb państwowych.

Art. 190.

1. Orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego mają moc powszechnie obowiązującą i są ostateczne.

2. Orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego w sprawach wymienionych w art. 188 podlegają niezwłocznemu ogłoszeniu w organie urzędowym, w którym akt normatywny był ogłoszony. Jeżeli akt nie był ogłoszony, orzeczenie ogłasza się w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”.

3. Orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego wchodzi w życie z dniem ogłoszenia, jednak Trybunał Konstytucyjny może określić inny termin utraty mocy obowiązującej aktu normatywnego. Termin ten nie może przekroczyć osiemnastu miesięcy, gdy chodzi o ustawę, a gdy chodzi o inny akt normatywny – dwunastu miesięcy. W przypadku orzeczeń, które wiążą się z nakładami finansowymi nie przewidzianymi w ustawie budżetowej, Trybunał Konstytucyjny określa termin utraty mocy obowiązującej aktu normatywnego po zapoznaniu się z opinią Rady Ministrów.

4. Orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego o niezgodności z Konstytucją, umową międzynarodową lub z ustawą aktu normatywnego, na podstawie którego zostało wydane prawomocne orzeczenie sądowe, ostateczna decyzja administracyjna lub rozstrzygnięcie w innych sprawach, stanowi podstawę do wznowienia postępowania, uchylenia decyzji lub innego rozstrzygnięcia na zasadach i w trybie określonych w przepisach właściwych dla danego postępowania.

5. Orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego zapadają większością głosów.

1. Orzeczenia Senatu mają moc powszechnie obowiązującą i są ostateczne.

2. Orzeczenia Senatu w sprawach wymienionych w art. 188 podlegają niezwłocznemu ogłoszeniu w organie urzędowym, w którym akt normatywny był ogłoszony. Jeżeli akt nie był ogłoszony, orzeczenie ogłasza się w Dzienniku Urzędowym Polski Rzeczypospolitej „Monitor Polski”.

3. Orzeczenie Senatu wchodzi w życie z dniem ogłoszenia, jednak Senat może określić inny termin utraty mocy obowiązującej aktu normatywnego. Termin ten nie może przekroczyć osiemnastu miesięcy, gdy chodzi o ustawę, a gdy chodzi o inny akt normatywny – dwunastu miesięcy. W przypadku orzeczeń, które wiążą się z nakładami finansowymi nie przewidzianymi w ustawie budżetowej, Senat określa termin utraty obowiązującej mocy aktu normatywnego po zapoznaniu się z opinią Rady Ministrów.

4. Orzeczenie Senatu o niezgodności z Konstytucją, stanowi podstawę do wznowienia postępowania, uchylenia decyzji lub innego rozstrzygnięcia na zasadach i w trybie określonych w przepisach właściwych dla danego postępowania.

5. Orzeczenia Senatu zapadają większością co najmniej 2/3 głosów z ustawowej liczby senatorów.

Art. 191.

1. Z wnioskiem w sprawach, o których mowa w art. 188, do Trybunału Konstytucyjnego wystąpić mogą:

1) Prezydent Rzeczypospolitej, Marszałek Sejmu, Marszałek Senatu, Prezes Rady Ministrów, 50 posłów, 30 senatorów, Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego, Prezes Naczelnego Sądu Administracyjnego, Prokurator Generalny, Prezes Najwyższej Izby Kontroli, Rzecznik Praw Obywatelskich,

2) Krajowa Rada Sądownictwa w zakresie, o którym mowa w art. 186 ust. 2,

3) organy stanowiące jednostek samorządu terytorialnego,

4) ogólnokrajowe organy związków zawodowych oraz ogólnokrajowe władze organizacji pracodawców i organizacji zawodowych,

5) kościoły i inne związki wyznaniowe,

6) podmioty określone w art. 79 w zakresie w nim wskazanym.

2. Podmioty, o których mowa w ust. 1 pkt 3-5, mogą wystąpić z takim wnioskiem, jeżeli akt normatywny dotyczy spraw objętych ich zakresem działania.

1. Z wnioskiem w sprawach, o których mowa w art. 188, do Senatu wystąpić mogą:

1) Rodowity Obywatel (Suweren) z biernym prawem wyborczym, Prezydent Rzeczypospolitej, Marszałek Sejmu, Prezes Rady Ministrów, 50 posłów, 30 senatorów, Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego, Prezes Naczelnego Sądu Administracyjnego, Prokurator Generalny, Prezes Najwyższej Izby Kontroli, Rzecznik Praw Człowieka,

2) Krajowa Rada Sądownictwa w zakresie, o którym mowa w art. 186 ust. 2,

3) organy stanowiące jednostek samorządu terytorialnego,

4) ogólnokrajowe organy związków zawodowych oraz ogólnokrajowe władze organizacji pracodawców i organizacji zawodowych,

5) Kościoły i inne związki wyznaniowe,

6) podmioty określone w art. 79 w zakresie w nim wskazanym.

2. Podmioty, o których mowa w ust. 1 pkt 3-5, mogą wystąpić z takim wnioskiem, jeżeli akt normatywny dotyczy spraw objętych ich zakresem działania.

Art. 192.

Z wnioskiem w sprawach, o których mowa w art. 189, do Trybunału Konstytucyjnego wystąpić mogą: Prezydent Rzeczypospolitej, Marszałek Sejmu, Marszałek Senatu, Prezes Rady Ministrów, Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego, Prezes Naczelnego Sądu Administracyjnego i Prezes Najwyższej Izby Kontroli.

Z wnioskiem w sprawach, o których mowa w art. 189, do Senatu wystąpić mogą: Prezydent Rzeczypospolitej, Marszałek Sejmu, Marszałek Senatu, Prezes Rady Ministrów, Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego, Prezes Naczelnego Sądu Administracyjnego i Prezes Najwyższej Izby Kontroli.

Art. 193.

Każdy sąd może przedstawić Trybunałowi Konstytucyjnemu pytanie prawne co do zgodności aktu normatywnego z Konstytucją, ratyfikowanymi umowami międzynarodowymi lub ustawą, jeżeli od odpowiedzi na pytanie prawne zależy rozstrzygnięcie sprawy toczącej się przed sądem.

Każdy sąd może przedstawić Senatowi pytanie prawne co do zgodności aktu normatywnego z Konstytucją, jeżeli od odpowiedzi na pytanie prawne zależy rozstrzygnięcie sprawy toczącej się przed sądem.

Art. 194.

1. Trybunał Konstytucyjny składa się z 15 sędziów, wybieranych indywidualnie przez Sejm na 9 lat spośród osób wyróżniających się wiedzą prawniczą. Ponowny wybór do składu Trybunału jest niedopuszczalny.

2. Prezesa i Wiceprezesa Trybunału Konstytucyjnego powołuje Prezydent Rzeczypospolitej spośród kandydatów przedstawionych przez Zgromadzenie Ogólne Sędziów Trybunału Konstytucyjnego.

Zakres i obowiązki Senatu jako Rady Rewizyjnej w zakresie służby sądowniczej oparty jest na art. 111 (komisja śledcza) i art. 122 (zgodność z Konstytucją), oraz działa zgodnie z art. 188-198 (Senat jako Rada Rewizyjna).

Art. 195.

1. Sędziowie Trybunału Konstytucyjnego w sprawowaniu swojego urzędu są niezawiśli i podlegają tylko Konstytucji.

2. Sędziom Trybunału Konstytucyjnego zapewnia się warunki pracy i wynagrodzenie odpowiadające godności urzędu oraz zakresowi ich obowiązków.

3. Sędziowie Trybunału Konstytucyjnego w okresie zajmowania stanowiska nie mogą należeć do partii politycznej, związku zawodowego ani prowadzić działalności publicznej nie dającej się pogodzić z zasadami niezależności sądów i niezawisłości sędziów.

Senatorowie w sprawowaniu Rady Rewizyjnej podlegają Konstytucji oraz bezpośrednio Narodowi.

Art. 196.

Sędzia Trybunału Konstytucyjnego nie może być, bez uprzedniej zgody Trybunału Konstytucyjnego, pociągnięty do odpowiedzialności karnej ani pozbawiony wolności. Sędzia nie może być zatrzymany lub aresztowany, z wyjątkiem ujęcia go na gorącym uczynku przestępstwa, jeżeli jego zatrzymanie jest niezbędne do zapewnienia prawidłowego toku postępowania. O zatrzymaniu niezwłocznie powiadamia się Prezesa Trybunału Konstytucyjnego, który może nakazać natychmiastowe zwolnienie zatrzymanego.

Senator nie może być, bez uprzedniej zgody Prezydenta, pociągnięty do odpowiedzialności karnej ani pozbawiony wolności, zgodnie z art. 104 i art. 108.

Art. 197.

Organizację Trybunału Konstytucyjnego oraz tryb postępowania przed Trybunałem określa ustawa.

Organizację Senatu, jako Rady Rewizyjnej oraz tryb postępowania przed Senatem w tym zakresie określa ustawa.

Trybunał Stanu

Sąd Najwyższy

Art. 198.

1. Za naruszenie Konstytucji lub ustawy, w związku z zajmowanym stanowiskiem lub w zakresie swojego urzędowania, odpowiedzialność konstytucyjną przed Trybunałem Stanu ponoszą: Prezydent Rzeczypospolitej, Prezes Rady Ministrów oraz członkowie Rady Ministrów, Prezes Narodowego Banku Polskiego, Prezes Najwyższej Izby Kontroli, członkowie Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, osoby, którym Prezes Rady Ministrów powierzył kierowanie ministerstwem, oraz Naczelny Dowódca Sił Zbrojnych.

2. Odpowiedzialność konstytucyjną przed Trybunałem Stanu ponoszą również posłowie i senatorowie w zakresie określonym w art. 107.

3. Rodzaje kar orzekanych przez Trybunał Stanu określa ustawa.

1. Za naruszenie Konstytucji lub ustawy, w związku z zajmowanym stanowiskiem lub w zakresie swojej służby, odpowiedzialność konstytucyjną przed Sądem Najwyższym ponoszą wszyscy funkcjonariusze służb publicznych i państwowych.

2. Odpowiedzialność konstytucyjną przed Sądem Najwyższym posłowie i senatorowie ponoszą w zakresie określonym w art. 10, art. 44, art. 105 i art. 108 oraz art. 10 i art. 41.

3. Rodzaje kar orzekanych przez Sąd Najwyższy określa ustawa.

Art. 199.

1. Trybunał Stanu składa się z przewodniczącego, 2 zastępców przewodniczącego i 16 członków wybieranych przez Sejm spoza grona posłów i senatorów na czas kadencji Sejmu. Zastępcy przewodniczącego Trybunału oraz co najmniej połowa członków Trybunału Stanu powinni mieć kwalifikacje wymagane do zajmowania stanowiska sędziego.

2. Przewodniczącym Trybunału Stanu jest Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego.

3. Członkowie Trybunału Stanu w sprawowaniu funkcji sędziego Trybunału Stanu są niezawiśli i podlegają tylko Konstytucji oraz ustawom.

1. Sąd Najwyższy składa się z przewodniczącego, 2 zastępców przewodniczącego i 16 członków, w oparciu o art. 183 desygnowanych przez Zgromadzenie Narodowe spoza grona posłów i senatorów, oraz asygnowanych przez Prezydenta na czas kadencji Sejmu. Wszyscy członkowie Sądu Najwyższego muszą mieć kwalifikacje wymagane do zajmowania czynnego stanowiska sędziego i być czynnymi sędziami.

2. Przewodniczącym Sądu Najwyższego jest Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego.

3. Przedstawiciele do Sądu Najwyższego z chwilą asygnowania składają przed Zgromadzeniem Narodowym następujące ślubowanie:

„Obejmując z woli Obywateli służbę sędziego uroczyście ślubuję rzetelnie i sumiennie wykonywać obowiązki sędziowskie wobec Narodu, zobowiązuję się przestrzegać postanowienia Konstytucji i pozostałe prawa Rzeczypospolitej Polskiej oraz niezłomnie strzec poszanowanie godności i wolności obywateli, a sprawiedliwość i równość wobec prawa oraz ich dobro i dobro wspólne będą dla mnie zawsze najwyższą powinnością”.

Ślubowanie może być złożone z dodaniem zdania:

„Mam w sobie dość siły i wytrwałości by wypełnić to ślubowanie”

lub „Tak mi dopomóż Bóg”.

4. Odmowa złożenia ślubowania oznacza odrzucenie służby.

5. Przedstawiciele Sądu Najwyższego w sprawowaniu funkcji sędziego działają z zgodnie z art. 173, art. 174 i podlegają Konstytucji oraz ustawom.

Art. 200.

Członek Trybunału Stanu nie może być bez uprzedniej zgody Trybunału Stanu pociągnięty do odpowiedzialności karnej ani pozbawiony wolności. Członek Trybunału Stanu nie może być zatrzymany lub aresztowany, z wyjątkiem ujęcia go na gorącym uczynku przestępstwa, jeżeli jego zatrzymanie jest niezbędne do zapewnienia prawidłowego toku postępowania. O zatrzymaniu niezwłocznie powiadamia się przewodniczącego Trybunału Stanu, który może nakazać natychmiastowe zwolnienie zatrzymanego.

Przedstawiciel Sądu Najwyższego nie może być bez uprzedniej asygnacji Zgromadzenia Narodowego pociągnięty do odpowiedzialności karnej ani pozbawiony wolności. Przedstawiciel Sądu Najwyższego nie może być zatrzymany lub aresztowany, z wyjątkiem ujęcia go na gorącym uczynku przestępstwa, lub gdy jego zatrzymanie jest niezbędne do zapewnienia prawidłowego toku postępowania. O zatrzymaniu niezwłocznie powiadamia się Prezydenta, który może nakazać zwolnienie zatrzymanego po obiektywnym zbadaniu sprawy.

Art. 201.

Organizację Trybunału Stanu oraz tryb postępowania przed Trybunałem określa ustawa.

Organizację Sądu Najwyższego oraz tryb postępowania przed Sądem Najwyższym w oparciu o art. 173-174 oraz art. 176-178 (służba sądownicza) określa ustawa.

Rozdział IX ORGANY KONTROLI PAŃSTWOWEJ I OCHRONY PRAWA

Najwyższa Izba Kontroli

Art. 202.

1. Najwyższa Izba Kontroli jest naczelnym organem kontroli państwowej.

2. Najwyższa Izba Kontroli podlega Sejmowi.

3. Najwyższa Izba Kontroli działa na zasadach kolegialności.

1. Najwyższa Izba Kontroli jest organem służby kontroli państwowej, którego najważniejszym zadaniem jest stanie na straży praworządności i transparentności oraz efektywności i jakości pracy we wszystkich dziedzinach życia społeczno-gospodarczego a także przeciwdziałanie korupcji i lobbingowi.

2. Najwyższa Izba Kontroli podlega Senatowi.

3. Najwyższa Izba Kontroli działa na zasadach kolegialności opisanych w art. 32. Dopuszcza się by Najwyższa Izba Kontroli tworzyła oddziały lokalne, o tych samych obowiązkach.

Art. 203.

1. Najwyższa Izba Kontroli kontroluje działalność organów administracji rządowej, Narodowego Banku Polskiego, państwowych osób prawnych i innych państwowych jednostek organizacyjnych z punktu widzenia legalności, gospodarności, celowości i rzetelności.

2. Najwyższa Izba Kontroli może kontrolować działalność organów samorządu terytorialnego, komunalnych osób prawnych i innych komunalnych jednostek organizacyjnych z punktu widzenia legalności, gospodarności i rzetelności.

3. Najwyższa Izba Kontroli może również kontrolować z punktu widzenia legalności i gospodarności działalność innych jednostek organizacyjnych i podmiotów gospodarczych w zakresie, w jakim wykorzystują one majątek lub środki państwowe lub komunalne oraz wywiązują się z zobowiązań finansowych na rzecz państwa.

1. Najwyższa Izba Kontroli kontroluje działalność organów służb administracji państwowej, Narodowego Banku Polskiego i innych banków działających w Polsce, państwowych osób prawnych i innych państwowych jednostek organizacyjnych z punktu widzenia legalności, gospodarności, celowości i rzetelności działania oraz kompetencji w oparciu o art. 32 ust. 7.

4. Najwyższa Izba Kontroli przeciwdziała korupcji i lobbingowi poprzez audyty, a w razie wykrycia nieprawidłowości niezwłocznie zgłasza je organom ścigania i Prokuraturze.

Art. 204.

1. Najwyższa Izba Kontroli przedkłada Sejmowi:

1) analizę wykonania budżetu państwa i założeń polityki pieniężnej,

2) opinię w przedmiocie absolutorium dla Rady Ministrów,

3) informacje o wynikach kontroli, wnioski i wystąpienia, określone w ustawie.

2. Najwyższa Izba Kontroli przedstawia Sejmowi coroczne sprawozdanie ze swojej działalności.

1. Najwyższa Izba Kontroli przedkłada do zatwierdzenia na corocznym posiedzeniu jawnym Prezydentowi i Zgromadzeniu Narodowemu:

1) analizę założeń polityki pieniężnej i wykonania budżetu państwa,

2) informacje o wynikach kontroli, wnioski i wystąpienia, określone w ustawie,

3) roczny plan pracy,

4) sprawozdanie ze swojej działalności za poprzedni rok,

5) raport z audytów działania poszczególnych służb państwowych,

6) opinię w przedmiocie absolutorium dla Rady Ministrów.

Art. 205.

1. Prezes Najwyższej Izby Kontroli jest powoływany przez Sejm za zgodą Senatu na 6 lat i może być ponownie powołany tylko raz.

2. Prezes Najwyższej Izby Kontroli nie może zajmować innego stanowiska, z wyjątkiem stanowiska profesora szkoły wyższej, ani wykonywać innych zajęć zawodowych.

3. Prezes Najwyższej Izby Kontroli nie może należeć do partii politycznej, związku zawodowego ani prowadzić działalności publicznej nie dającej się pogodzić z godnością jego urzędu.

1. Najwyższa Izba Kontroli składa się z przewodniczącego, dwóch zastępców przewodniczącego i dyrektorów generalnych odpowiednich do przeprowadzenia kontroli poszczególnych ministerstw, desygnowanych przez Zgromadzenie Narodowe spoza grona posłów i senatorów, oraz asygnowanych przez Prezydenta na pięcioletnią kadencję. Wszyscy Przedstawiciele w służbie Najwyższej Izby Kontroli powinni mieć kwalifikacje wymagane do zajmowania stanowiska kontrolera w danej dziedzinie, które mogą zajmować dwukrotnie.

2. Przewodniczącym Najwyższej Izby Kontroli jest Pierwszy Prezes Najwyższej Izby Kontroli.

3. Przedstawiciele powołani do Najwyższej Izby Kontroli składają przed Zgromadzeniem Narodowym następujące ślubowanie:

„Obejmując z woli Obywateli służbę w Najwyższej Izbie Kontroli, tą uroczystą przysięgą zobowiązuję się, że rzetelnie i sumiennie dochowam wierności w przestrzeganiu postanowień Konstytucji, oraz będę niezłomnie strzegł legalności, gospodarności, celowości i rzetelności działania całego aparatu państwowego, samorządowego i gospodarczego oraz działalności indywidualnej a także godności Mieszkańców Rzeczypospolitej Polski, niepodległości i bezpieczeństwa Państwa, a dobro oraz pomyślność Ojczyzny i jej mieszkańców będą dla mnie zawsze najwyższym nakazem”

Ślubowanie może być złożone z dodaniem zdania:

„Mam w sobie dość siły i wytrwałości by wypełnić to ślubowania”

lub „Tak mi dopomóż Bóg”.

4. Odmowa złożenia ślubowania oznacza odrzucenie służby.

5. Przedstawiciele Najwyższej Izby Kontroli nie mogą zajmować innego stanowiska.

6. Przedstawiciele Najwyższej Izby Kontroli nie mogą należeć do żadnej grupy politycznej, związku zawodowego ani prowadzić działalności publicznej i gospodarczej.

Art. 206.

Prezes Najwyższej Izby Kontroli nie może być bez uprzedniej zgody Sejmu pociągnięty do odpowiedzialności karnej ani pozbawiony wolności. Prezes Najwyższej Izby Kontroli nie może być zatrzymany lub aresztowany, z wyjątkiem ujęcia go na gorącym uczynku przestępstwa i jeżeli jego zatrzymanie jest niezbędne do zapewnienia prawidłowego toku postępowania. O zatrzymaniu niezwłocznie powiadamia się Marszałka Sejmu, który może nakazać natychmiastowe zwolnienie zatrzymanego.

Przedstawiciel Najwyższej Izby Kontroli nie może być bez uprzedniej akceptacji Zgromadzenia Narodowego pociągnięty do odpowiedzialności karnej ani pozbawiony wolności. Przedstawiciel Najwyższej Izby Kontroli nie może być zatrzymany lub aresztowany, z wyjątkiem ujęcia go na gorącym uczynku przestępstwa, lub gdy jego zatrzymanie jest niezbędne do zapewnienia prawidłowego toku postępowania. O zatrzymaniu niezwłocznie powiadamia się Prezydenta, który może nakazać zwolnienie zatrzymanego po zbadaniu sprawy.

Art. 207.

Organizację oraz tryb działania Najwyższej Izby Kontroli określa ustawa.

1. Całość organizacji oraz tryb działania Najwyższej Izby Kontroli w oparciu o art. 34 (status mieszkańca), art. 103 (rozłączność służb), art. 144 ust. 3 (wniosek ws. kontroli), art. 146. (raport stanu Państwa) art. 191-192 (wniosek ws. kontroli) oraz art. 202-207 (działanie NIK) i art. 226 (audyt NIK) określa ustawa.

2. W przypadku wniesienie przez mieszkańca Polski Rzeczypospolitej wniosku ws. kontroli w zakresie kompetencji NIK, ten musi podjąć odpowiednie działanie. Odpowiedź musi nastąpić w ciągu 30 dni, resztę opisuje Ustawa.

Rzecznik Praw Obywatelskich

Rzecznik Praw Człowieka w Polsce

Art. 208.

1. Rzecznik Praw Obywatelskich stoi na straży wolności i praw człowieka i obywatela określonych w Konstytucji oraz w innych aktach normatywnych.

2. Zakres i sposób działania Rzecznika Praw Obywatelskich określa ustawa.

1. Rzecznik Praw Człowieka w Polsce (dalej Rzecznik Praw Człowieka) zgodnie z art. 30 i art. 32 stoi na straży równości, sprawiedliwości, wolności, pracy oraz zdrowia i życia mieszkańców polski uprawomocnionych zapisami Konstytucji.

2. Zakres i sposób działania Rzecznika Praw Człowieka oparte na art. 30 – 87 oraz art. 208 – 212 określa ustawa.

Art. 209.

1. Rzecznik Praw Obywatelskich jest powoływany przez Sejm za zgodą Senatu na 5 lat.

2. Rzecznik Praw Obywatelskich nie może zajmować innego stanowiska, z wyjątkiem stanowiska profesora szkoły wyższej, ani wykonywać innych zajęć zawodowych.

3. Rzecznik Praw Obywatelskich nie może należeć do partii politycznej, związku zawodowego ani prowadzić działalności publicznej nie dającej się pogodzić z godnością jego urzędu.

1. Rzecznik Praw człowieka jest powoływany przez Sejm za zgodą Senatu na 5 lat.

2. Rzecznik Praw Człowieka nie może zajmować innego stanowiska ani wykonywać innych zajęć zawodowych.

3. Rzecznik Praw Człowieka nie może należeć do żadnej grupy politycznej, związku zawodowego ani prowadzić działalności publicznej i gospodarczej.

Art. 210.

Rzecznik Praw Obywatelskich jest w swojej działalności niezawisły, niezależny od innych organów państwowych i odpowiada jedynie przed Sejmem na zasadach określonych w ustawie.

Rzecznik Praw Człowieka jest w swojej działalności niezawisły, niezależny od innych organów państwowych i odpowiada jedynie przed Zgromadzeniem Narodowym oraz Prezydentem.

Art. 211.

Rzecznik Praw Obywatelskich nie może być bez uprzedniej zgody Sejmu pociągnięty do odpowiedzialności karnej ani pozbawiony wolności. Rzecznik Praw Obywatelskich nie może być zatrzymany lub aresztowany, z wyjątkiem ujęcia go na gorącym uczynku przestępstwa i jeżeli jego zatrzymanie jest niezbędne do zapewnienia prawidłowego toku postępowania. O zatrzymaniu niezwłocznie powiadamia się Marszałka Sejmu, który może nakazać natychmiastowe zwolnienie zatrzymanego.

Rzecznik Praw Człowieka nie może być pociągnięty do odpowiedzialności karnej lub pozbawiony wolności bez uprzedniej zgody Zgromadzenia Narodowego. Rzecznik Praw Człowieka może być zatrzymany lub aresztowany jedynie w okolicznościach ujęcia go na gorącym uczynku przestępstwa i jeżeli jego zatrzymanie jest niezbędne do zapewnienia prawidłowego toku postępowania. O zatrzymaniu niezwłocznie powiadamia się Prezydenta, który może nakazać zwolnienie zatrzymanego po zbadaniu sprawy.

Art. 212.

Rzecznik Praw Obywatelskich corocznie informuje Sejm i Senat o swojej działalności oraz o stanie przestrzegania wolności i praw człowieka i obywatela.

Rzecznik Praw Człowieka co kwartał informuje na posiedzeniu jawnym Prezydenta i Zgromadzenie Narodowe o swojej działalności oraz o stanie przestrzegania równości prawa wobec mieszkańców Polski.

Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji

Krajowa Rada Komunikacji Społecznej

Art. 213.

1. Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji stoi na straży wolności słowa, prawa do informacji oraz interesu publicznego w radiofonii i telewizji.

2. Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji wydaje rozporządzenia, a w sprawach indywidualnych podejmuje uchwały.

1. Krajowa Rada Komunikacji Społecznej reprezentuje mieszkańców Polski w Systemie Komunikacji Społecznej, który stanowi ich własność i strukturę niezależną od aparatu służb państwowych. Kształt i zasady działania Systemu Komunikacji Społecznej reguluje ustawa.

2. Krajowa Rada Komunikacji Społecznej stoi na straży powszechnego i bezpiecznego dostępu do wszelkich mediów z wyjątkiem spraw zastrzeżonych w ustawie.

3. Dla zapewnienia przez dystrybutorów mediów (woda, prąd, prasa, Internet [wifi], kanalizacja, gaz, tv) przestrzegania Konstytucji Krajowa Rada Komunikacji Społecznej udziela im koncesji na prowadzenie działalności.

4. Krajowa Rada Komunikacji Społecznej wydaje rozporządzenia, a w sprawach indywidualnych podejmuje uchwały.

Art. 214.

1. Członkowie Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji są powoływani przez Sejm, Senat i Prezydenta Rzeczypospolitej.

2. Członek Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji nie może należeć do partii politycznej, związku zawodowego ani prowadzić działalności publicznej nie dającej się pogodzić z godnością pełnionej funkcji.

1. Krajowa Rada Komunikacji Społecznej składa się z przewodniczącego, 2 zastępców przewodniczącego i radców generalnych, wyłonionych spoza grona posłów i senatorów na drodze referendum ogólnonarodowego oraz powołanych przez Prezydenta Rzeczypospolitej i Zgromadzenie Narodowe. Dopuszcza się wyznaczenie rodowitych obywateli na Radnych do Krajowej Rady Komunikacji Społecznej, przez obywateli mających bierne prawo wyborcze, którzy uzyskali po 100 podpisów, ze wszystkich województw, popierających ich kandydatury. Wszyscy zatrudnieni w służbie Krajowej Rady Komunikacji Społecznej powinni mieć kwalifikacje wymagane do zajmowania stanowiska radnego w danej dziedzinie mediów, a radcowie generalni kompetencje w zakresie działalności ministerstwa które reprezentują. Członkowie Krajowej Rady Komunikacji Społecznej są powoływani na trzyletnią kadencję. Mogą być powoływani dwukrotnie.

2. Przewodniczącym Krajowej Rady Komunikacji Społecznej jest Pierwszy Prezes Krajowej Rady Komunikacji Społecznej.

3. Przedstawiciele Krajowej Rady Komunikacji Społecznej nie mogą zajmować innego stanowiska.

4. Przedstawiciele Krajowej Rady Komunikacji Społecznej nie mogą należeć do partii politycznej, związku zawodowego ani prowadzić działalności publicznej lub gospodarczej.

Art. 215.

Zasady i tryb działania Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, jej organizację oraz szczegółowe zasady powoływania jej członków określa ustawa.

Zasady i tryb działania Krajowej Rady Komunikacji Społecznej, jej organizację oraz szczegółowe zasady powoływania jej członków, w oparciu o art. 62, art. 104, art. 125, oraz art. 213 – 215 określa ustawa.

Rozdział X FINANSE PUBLICZNE

Art. 216.

1. Środki finansowe na cele publiczne są gromadzone i wydatkowane w sposób określony w ustawie.

2. Nabywanie, zbywanie i obciążanie nieruchomości, udziałów lub akcji oraz emisja papierów wartościowych przez Skarb Państwa, Narodowy Bank Polski lub inne państwowe osoby prawne następuje na zasadach i w trybie określonych w ustawie.

3. Ustanowienie monopolu następuje w drodze ustawy.

4. Zaciąganie pożyczek oraz udzielanie gwarancji i poręczeń finansowych przez państwo następuje na zasadach i w trybie określonych w ustawie.

5. Nie wolno zaciągać pożyczek lub udzielać gwarancji i poręczeń finansowych, w następstwie których państwowy dług publiczny przekroczy 3/5 wartości rocznego produktu krajowego brutto. Sposób obliczania wartości rocznego produktu krajowego brutto oraz państwowego długu publicznego określa ustawa.

1. W oparciu o art. 20, art. 24 i art. 76 Polska chroni działalności gospodarcze i usługowe, oraz służy wsparciem w uzyskiwaniu przez mieszkańców środków finansowych dla trwałego i godnego zaspakajania ich osobistych potrzeb dobrami materialnymi i niematerialnymi. Państwo otacza mecenatem w postaci środków finansowych wybitne jednostki, które działają w imieniu Polski oraz na korzyść Narodu. Kryteria i sposoby realizacji tego zadnia określa Ustawa Budżetowa.

2. Produkcja dóbr materialnych jest dystrybuowana, na podstawie art. 64-76 za pośrednictwem środków finansowych gromadzonych i wydatkowanych w sposób określony w ustawie.

3. Środki finansowe na cele państwowe (publiczne / budżetowe) muszą być gromadzone i wydatkowane jedynie w sposób określony w Ustawie Budżetowej, jednakże wszystkim Przedstawicielom będącym w czynnej służbie państwowej zapewnia się godziwe warunki pracy i wynagrodzenie odpowiadające budżetowi państwa, zależne od zakresu obowiązków, odpowiedzialności i ich wykonania.

4. Państwo jedynie w celu realizowania zapisów ust. 1 i 2 ma możliwość nabywania, zbywania i obciążania nieruchomości, udziałów lub akcji oraz emisji papierów wartościowych na zasadach i w trybie określonych w ustawie.

5. Ustanowienie monopolu następuje w oparciu z ust. 1 i 3.

6. Państwo jedynie w celu realizowania zapisów ust. 1 i 3 ma możliwość zaciągania nieoprocentowanych pożyczek oraz udzielania gwarancji i poręczeń finansowych na zasadach i w trybie określonych w ustawie.

7. Dopuszcza się realizacje zapisów ust 4 i 6, jeśli w ich przewidywanym wyniku państwowy dług publiczny zmaleje o minimum 3/100 wartości rocznego produktu krajowego netto. Sposób obliczania wartości rocznego produktu krajowego brutto/netto oraz państwowego długu publicznego określa ustawa.

Art. 217.

Nakładanie podatków, innych danin publicznych, określanie podmiotów, przedmiotów opodatkowania i stawek podatkowych, a także zasad przyznawania ulg i umorzeń oraz kategorii podmiotów zwolnionych od podatków następuje w drodze ustawy.

Prawo nakładania podatków, innych danin publicznych, określanie podmiotów, przedmiotów opodatkowania i stawek podatkowych, a także ustanawiania zasad przyznawania ulg i umorzeń oraz kategorii podmiotów zwolnionych od podatków posiadają państwo i regiony na mocy ustawy opartej na z art. 84.

Art. 218.

Organizację Skarbu Państwa oraz sposób zarządzania majątkiem Skarbu Państwa określa ustawa.

Organizację Skarbu Państwa oraz sposób zarządzania majątkiem Skarbu Państwa w oparciu o Konstytucje określa Ustawa Budżetowa.

Art. 219.

1. Sejm uchwala budżet państwa na rok budżetowy w formie ustawy budżetowej.

2. Zasady i tryb opracowania projektu budżetu państwa, stopień jego szczegółowości oraz wymagania, którym powinien odpowiadać projekt ustawy budżetowej, a także zasady i tryb wykonywania ustawy budżetowej określa ustawa.

3. W wyjątkowych przypadkach dochody i wydatki państwa w okresie krótszym niż rok może określać ustawa o prowizorium budżetowym. Przepisy dotyczące projektu ustawy budżetowej stosuje się odpowiednio do projektu ustawy o prowizorium budżetowym.

4. Jeżeli ustawa budżetowa albo ustawa o prowizorium budżetowym nie weszły w życie w dniu rozpoczęcia roku budżetowego, Rada Ministrów prowadzi gospodarkę finansową na podstawie przedłożonego projektu ustawy.

1. Rada Ministrów przedkłada Sejmowi projekt budżetu państwa na rok budżetowy w formie Projektu Ustawy Budżetowej spełniającej zapisy art. 216-218. Sejm uchwala budżet państwa na rok budżetowy w formie Ustawy Budżetowej.

3. W oparciu o art. 216-218 w wyjątkowych sytuacjach dochody i wydatki państwa w okresie krótszym niż rok może określać ustawa o prowizorium budżetowym. Przepisy dotyczące projektu ustawy budżetowej stosuje się odpowiednio do projektu ustawy o prowizorium budżetowym. Środki przewidziane w tej ustawie powinny być kierowane w pierwszym rzędzie do osób i regionów najbardziej poszkodowanych.

4. Jeżeli ustawa budżetowa albo ustawa o prowizorium budżetowym nie weszły w życie w dniu rozpoczęcia roku budżetowego, Prezydent ma obowiązek rozpisać ponowne wybory do Sejmu.

Art. 220.

1. Zwiększenie wydatków lub ograniczenie dochodów planowanych przez Radę Ministrów nie może powodować ustalenia przez Sejm większego deficytu budżetowego niż przewidziany w projekcie ustawy budżetowej.

2. Ustawa budżetowa nie może przewidywać pokrywania deficytu budżetowego przez zaciąganie zobowiązania w centralnym banku państwa.

1. W oparciu o art. 216 i art. 217 zwiększenie wydatków lub ograniczenie dochodów planowanych przez Radę Ministrów nie może powodować większego deficytu budżetowego niż przewidziany w projekcie Ustawy Budżetowej.

2. W oparciu o art. 216, ust. 6 Ustawa Budżetowa może przewidywać pokrycie deficytu budżetowego przez zaciąganie zobowiązań tylko w Spółkach Skarb Państwa.

3. Skarb Państw ma obowiązek pomnażać stan kruszców.

Art. 221.

Inicjatywa ustawodawcza w zakresie ustawy budżetowej, ustawy o prowizorium budżetowym, zmiany ustawy budżetowej, ustawy o zaciąganiu długu publicznego oraz ustawy o udzielaniu gwarancji finansowych przez państwo przysługuje wyłącznie Radzie Ministrów.

Inicjatywa ustawodawcza w zakresie Ustawy Budżetowej, Ustawy o Prowizorium Budżetowym, zmiany Ustawy Budżetowej, Ustawy o Zaciąganiu Długu Publicznego Oraz Ustawy o Udzielaniu Gwarancji Finansowych przez państwo przysługuje wyłącznie Radzie Ministrów.

Art. 222.

Rada Ministrów przedkłada Sejmowi najpóźniej na 3 miesiące przed rozpoczęciem roku budżetowego projekt ustawy budżetowej na rok następny. W wyjątkowych przypadkach możliwe jest późniejsze przedłożenie projektu.

1. Rada Ministrów przedkłada Sejmowi najpóźniej na 2 miesiące przed rozpoczęciem roku budżetowego Projekt Ustawy Budżetowej na rok następny. W wyjątkowych przypadkach możliwe jest późniejsze przedłożenie projektu, lecz nie może przekroczyć dnia zakończenia roku budżetowego.

2. Sejm może w ciągu 7 dni od dnia otrzymania Projektu Ustawy Budżetowej przedłożyć uwagi do projektu, które po wprowadzeniu poprawek przez Radę Ministrów muszą być ponownie przedłożone Sejmowi. Sejm w przypadku braku uwag przestawia Ustawę Budżetową do akceptacji przez Senat. Rada Ministrów ma 7 dni na wprowadzenie poprawek.

Art. 223.

Senat może uchwalić poprawki do ustawy budżetowej w ciągu 20 dni od dnia przekazania jej Senatowi.

1. Senat może uchwalić poprawki do ustawy budżetowej w ciągu 7 dni od dnia jej otrzymania. Senat w przypadku braku uwag przedkłada Ustawę Budżetową do jej asygnaty Prezydenta w oparciu o art. 121, art. 122 oraz art. 224.

2. Jednocześnie Senat ma obowiązek sprawdzić zgodność Ustaw Budżetowej i o Prowizorium Budżetowym z Konstytucją przed przekazaniem jej do Prezydenta, Senat orzeka w tej sprawie nie później niż w ciągu 7 dni od dnia otrzymania.

Art. 224.

1. Prezydent Rzeczypospolitej podpisuje w ciągu 7 dni ustawę budżetową albo ustawę o prowizorium budżetowym przedstawioną przez Marszałka Sejmu. Do ustawy budżetowej i ustawy o prowizorium budżetowym nie stosuje się przepisu art. 122 ust. 5.

2. W przypadku zwrócenia się Prezydenta Rzeczypospolitej do Trybunału Konstytucyjnego w sprawie zgodności z Konstytucją ustawy budżetowej albo ustawy o prowizorium budżetowym przed jej podpisaniem, Trybunał orzeka w tej sprawie nie później niż w ciągu 2 miesięcy od dnia złożenia wniosku w Trybunale.

1. Prezydent ma obowiązek rozpisać bezprogowe, ogólnonarodowe Referendum w sprawie Ustawy Budżetowej, wynik jest wiążący.

Prezydent Rzeczypospolitej podpisuje w ciągu 7 dni Ustawę Budżetową albo Ustawę o Prowizorium Budżetowym przedstawioną przez Marszałka Sejmu i zatwierdzoną we wiążącym referendum.

Art. 225.

Jeżeli w ciągu 4 miesięcy od dnia przedłożenia Sejmowi projektu ustawy budżetowej nie zostanie ona przedstawiona Prezydentowi Rzeczypospolitej do podpisu, Prezydent Rzeczypospolitej może w ciągu 14 dni zarządzić skrócenie kadencji Sejmu.

Jeżeli w ciągu 1 miesiąca od dnia przedłożenia Projektu Ustawy Budżetowej nie zostanie ona przedstawiona Prezydentowi Rzeczypospolitej do podpisu, Prezydent Rzeczypospolitej musi w ciągu 3 dni zarządzić nowe wybory do Sejmu.

Art. 226.

1. Rada Ministrów w ciągu 5 miesięcy od zakończenia roku budżetowego przedkłada Sejmowi sprawozdanie z wykonania ustawy budżetowej wraz z informacją o stanie zadłużenia państwa.

2. Sejm rozpatruje przedłożone sprawozdanie i po zapoznaniu się z opinią Najwyższej Izby Kontroli podejmuje, w ciągu 90 dni od dnia przedłożenia Sejmowi sprawozdania, uchwałę o udzieleniu lub o odmowie udzielenia Radzie Ministrów absolutorium.

1. Rada Ministrów w ciągu 1 miesiąca od zakończenia roku budżetowego przedkłada Sejmowi sprawozdanie z wykonania ustawy budżetowej wraz z informacją o stanie finansowym państwa.

2. Sejm rozpatruje przedłożone sprawozdanie i po zapoznaniu się z opinią po audycie Najwyższej Izby Kontroli podejmuje, w ciągu 30 dni od dnia przedłożenia Sejmowi sprawozdania, uchwałę o udzieleniu absolutorium Radzie Ministrów. W przypadku wskazanych przez Sejm wszelkich rozbieżności między sprawozdaniem i audytem, wskazanych przez Sejm, Rada Ministrów jest zobowiązana do korekty wszystkich rozbieżności w ciągu 7 dni.

Art. 227.

1. Centralnym bankiem państwa jest Narodowy Bank Polski. Przysługuje mu wyłączne prawo emisji pieniądza oraz ustalania i realizowania polityki pieniężnej. Narodowy Bank Polski odpowiada za wartość polskiego pieniądza.

2. Organami Narodowego Banku Polskiego są: Prezes Narodowego Banku Polskiego, Rada Polityki Pieniężnej oraz Zarząd Narodowego Banku Polskiego.

3. Prezes Narodowego Banku Polskiego jest powoływany przez Sejm na wniosek Prezydenta Rzeczypospolitej na 6 lat.

4. Prezes Narodowego Banku Polskiego nie może należeć do partii politycznej, związku zawodowego ani prowadzić działalności publicznej nie dającej się pogodzić z godnością jego urzędu.

5. W skład Rady Polityki Pieniężnej wchodzą Prezes Narodowego Banku Polskiego jako przewodniczący oraz osoby wyróżniające się wiedzą z zakresu finansów, powoływane na 6 lat, w równej liczbie przez Prezydenta Rzeczypospolitej, Sejm i Senat.

6. Rada Polityki Pieniężnej ustala corocznie założenia polityki pieniężnej i przedkłada je do wiadomości Sejmowi równocześnie z przedłożeniem przez Radę Ministrów projektu ustawy budżetowej. Rada Polityki Pieniężnej, w ciągu 5 miesięcy od zakończenia roku budżetowego, składa Sejmowi sprawozdanie z wykonania założeń polityki pieniężnej.

7. Organizację i zasady działania Narodowego Banku Polskiego oraz szczegółowe zasady powoływania i odwoływania jego organów określa ustawa.

1. Centralnym bankiem państwa jest Narodowy Bank Polski. Przysługuje mu wyłączne prawo produkcji i emisji pieniądza oraz ustalania i realizowania polityki pieniężnej. Rada Ministrów i Narodowy Bank Polski odpowiadają za wartość polskiego pieniądza.

2. Organami Narodowego Banku Polskiego są: Prezes Narodowego Banku Polskiego, Rada Polityki Pieniężnej oraz Zarząd Narodowego Banku Polskiego.

3. Prezes Narodowego Banku Polskiego jest powoływany przez Zgromadzenie Narodowe na wniosek Prezydenta Rzeczypospolitej na 4 lat.

4. Prezes Narodowego Banku Polskiego nie może należeć do żadnej grypy politycznej, związku zawodowego ani prowadzić działalności publicznej, czy gospodarczej.

5. W skład Rady Polityki Pieniężnej wchodzą Prezes Narodowego Banku Polskiego jako przewodniczący oraz osoby wyróżniające się kompetencjami z zakresu finansów, powoływane na 6 lat, w liczbie 9: po 3 osoby wyznaczone przez Prezydenta Rzeczypospolitej, Sejm i Senat, a zatwierdzane przez Zgromadzenie Narodowe.

6. Na podstawie audytu Najwyższej Izby Kontroli, absolutorium ustawy budżetowej Rady Ministrów i zatwierdzonej przez Prezydenta ustawy budżetowej Rada Polityki Pieniężnej ustala corocznie założenia polityki pieniężnej i przedkłada je do wiadomości Zgromadzeniu Narodowemu. Rada Polityki Pieniężnej, w ciągu 3 miesięcy od zakończenia roku budżetowego, składa Prezydentowi i Zgromadzeniu Narodowemu sprawozdanie z wykonania założeń polityki pieniężnej.

7. Organizację i zasady działania Narodowego Banku Polskiego oraz szczegółowe zasady powoływania i odwoływania jego organów na podstawie art. 103 (rozłączność służby), art. 144 (powołanie prezesa NBP), art. 203 (kontrola NIK) oraz art. 216 (finanse państwa) określa ustawa.

Rozdział XI STANY NADZWYCZAJNE

Art. 228.

1. W sytuacjach szczególnych zagrożeń, jeżeli zwykłe środki konstytucyjne są niewystarczające, może zostać wprowadzony odpowiedni stan nadzwyczajny: stan wojenny, stan wyjątkowy lub stan klęski żywiołowej.

2. Stan nadzwyczajny może być wprowadzony tylko na podstawie ustawy, w drodze rozporządzenia, które podlega dodatkowemu podaniu do publicznej wiadomości.

3. Zasady działania organów służby publicznej oraz zakres, w jakim mogą zostać ograniczone wolności i prawa człowieka i obywatela w czasie poszczególnych stanów nadzwyczajnych, określa ustawa.

4. Ustawa może określić podstawy, zakres i tryb wyrównywania strat majątkowych wynikających z ograniczenia w czasie stanu nadzwyczajnego wolności i praw człowieka i obywatela.

5. Działania podjęte w wyniku wprowadzenia stanu nadzwyczajnego muszą odpowiadać stopniowi zagrożenia i powinny zmierzać do jak najszybszego przywrócenia normalnego funkcjonowania państwa.

6. W czasie stanu nadzwyczajnego nie mogą być zmienione: Konstytucja, ordynacje wyborcze do Sejmu, Senatu i organów samorządu terytorialnego, ustawa o wyborze Prezydenta Rzeczypospolitej oraz ustawy o stanach nadzwyczajnych.

7. W czasie stanu nadzwyczajnego oraz w ciągu 90 dni po jego zakończeniu nie może być skrócona kadencja Sejmu, przeprowadzone referendum ogólnonarodowe, nie mogą być przeprowadzane wybory do Sejmu, Senatu, organów samorządu terytorialnego oraz wybory Prezydenta Rzeczypospolitej, a kadencje tych organów ulegają odpowiedniemu przedłużeniu. Wybory do organów samorządu terytorialnego są możliwe tylko tam, gdzie nie został wprowadzony stan nadzwyczajny.

1. W oparciu o art. 38 ust. 2 i art. 68, art. 76 w sytuacjach szczególnych zagrożeń, jeżeli zwykłe środki konstytucyjne są niewystarczające, może zostać wprowadzony lokalnie lub ogólnonarodowo odpowiedni stan nadzwyczajny: klęski żywiołowe, stan wyjątkowy, stan obrony.

2. Stan nadzwyczajny może być wprowadzony tylko na podstawie ustawy, w drodze rozporządzenia, które podlega dodatkowemu podaniu do publicznej wiadomości. Każde użycie wojska w granicach państwa do innych czynności niż obrona granic jest wprowadzeniem stanu obrony narodowej.

3. Zasady działania organów służby publicznej oraz zakres, w jakim mogą zostać ograniczone prawa mieszkańca w czasie poszczególnych stanów nadzwyczajnych, zgodnie z art. 38 – 40 określa ustawa.

4. Podstawy, zakres i tryb wyrównywania strat majątkowych wynikających z ograniczenia praw mieszkańca w czasie stanu nadzwyczajnego określa ustawa.

5. Działania podjęte w wyniku wprowadzenia stanu nadzwyczajnego muszą odpowiadać stopniowi zagrożenia i powinny zmierzać do jak najbezpieczniejszego i trwałego przywrócenia efektywnego funkcjonowania gospodarstw domowych, w tym rolniczych.

7. W czasie stanu nadzwyczajnego oraz w ciągu 30 dni po jego zakończeniu nie może być skrócona kadencja Sejmu, przeprowadzone referendum, nie mogą być przeprowadzane wybory do Sejmu, Senatu, organów samorządu terytorialnego oraz wybory Prezydenta Rzeczypospolitej, a kadencje tych organów ulegają odpowiedniemu przedłużeniu. Wybory do organów samorządu terytorialnego są możliwe tylko tam, gdzie nie został wprowadzony stan nadzwyczajny.

Art. 229.

W razie zewnętrznego zagrożenia państwa, zbrojnej napaści na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub gdy z umowy międzynarodowej wynika zobowiązanie do wspólnej obrony przeciwko agresji, Prezydent Rzeczypospolitej na wniosek Rady Ministrów może wprowadzić stan wojenny na części albo na całym terytorium państwa.

W razie zagrożenia państwa, napaści obcych sił na terytorium Polski Rzeczypospolitej lub gdy z umowy międzynarodowej wynika zobowiązanie do wspólnego działania przeciwko zagrożeniom lub/i napaści, Prezydent Rzeczypospolitej na wniosek Rady Ministrów wprowadzić stan obrony narodowej na części albo na całym terytorium państwa.

Art. 230.

1. W razie zagrożenia konstytucyjnego ustroju państwa, bezpieczeństwa obywateli lub porządku publicznego, Prezydent Rzeczypospolitej na wniosek Rady Ministrów może wprowadzić, na czas oznaczony, nie dłuższy niż 90 dni, stan wyjątkowy na części albo na całym terytorium państwa.

2. Przedłużenie stanu wyjątkowego może nastąpić tylko raz, za zgodą Sejmu i na czas nie dłuższy niż 60 dni.

W razie zagrożenia konstytucyjnego ustroju państwa, bezpieczeństwa mieszkańców lub porządku publicznego, Prezydent Rzeczypospolitej na wniosek Rady Ministrów wprowadza stan wyjątkowy na części albo na całym terytorium państwa. Koniec stanu wyjątkowego następuje zgodnie z art. 228 ust. 5.

Art. 231.

Rozporządzenie o wprowadzeniu stanu wojennego lub wyjątkowego Prezydent Rzeczypospolitej przedstawia Sejmowi w ciągu 48 godzin od podpisania rozporządzenia. Sejm niezwłocznie rozpatruje rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej. Sejm może je uchylić bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów.

1. Rozporządzenie o wprowadzeniu stanu wojennego lub wyjątkowego Prezydent Rzeczypospolitej przedstawia Zgromadzeniu Narodowemu w ciągu 24 godzin od jego podpisania i podaje w orędziu do wiadomości publicznej.

2. Zgromadzenie Narodowe niezwłocznie rozpatruje rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej. Sejm może je zatwierdzić, uchylić lub zmienić bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów i senatorów.

Art. 232.

W celu zapobieżenia skutkom katastrof naturalnych lub awarii technicznych noszących znamiona klęski żywiołowej oraz w celu ich usunięcia Rada Ministrów może wprowadzić na czas oznaczony, nie dłuższy niż 30 dni, stan klęski żywiołowej na części albo na całym terytorium państwa. Przedłużenie tego stanu może nastąpić za zgodą Sejmu.

1. W celu zapobiegania przyczynom i skutkom stanów nadzwyczajnych oraz w celu ich usunięcia Rada Ministrów wraz z Prezydentem Rzeczypospolitej przedstawia Zgromadzeniu Narodowemu Rozporządzenie o zapobieganiu stanom nadzwyczajnym na czas oznaczony, nie dłuższy niż 30 dni, na części albo na całym terytorium państwa.

2. Zgromadzenie Narodowe niezwłocznie rozpatruje Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej. Na wniosek Zgromadzenia Narodowego Rada Ministrów i Prezydent wprowadzają poprawki i zatwierdzają je.

3. Zgromadzenie Narodowe zatwierdza lub uchyla Rozporządzenie bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów i senatorów.

4. Przedłużenie tego stanu może nastąpić zgodnie z art. 228 ust. 5.

Art. 233.

1. Ustawa określająca zakres ograniczeń wolności i praw człowieka i obywatela w czasie stanu wojennego i wyjątkowego nie może ograniczać wolności i praw określonych w art. 30 (godność człowieka), art. 34 i art. 36 (obywatelstwo), art. 38 (ochrona życia), art. 39, art. 40 i art. 41 ust. 4 (humanitarne traktowanie), art. 42 (ponoszenie odpowiedzialności karnej), art. 45 (dostęp do sądu), art. 47 (dobra osobiste), art. 53 (sumienie i religia), art. 63 (petycje) oraz art. 48 i art. 72 (rodzina i dziecko).

2. Niedopuszczalne jest ograniczenie wolności i praw człowieka i obywatela wyłącznie z powodu rasy, płci, języka, wyznania lub jego braku, pochodzenia społecznego, urodzenia oraz majątku.

3. Ustawa określająca zakres ograniczeń wolności i praw człowieka i obywatela w stanie klęski żywiołowej może ograniczać wolności i prawa określone w art. 22 (wolność działalności gospodarczej), art. 41 ust. 1, 3 i 5 (wolność osobista), art. 50 (nienaruszalność mieszkania), art. 52 ust. 1 (wolność poruszania się i pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej), art. 59 ust. 3 (prawo do strajku), art. 64 (prawo własności), art. 65 ust. 1 (wolność pracy), art. 66 ust. 1 (prawo do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy) oraz art. 66 ust. 2 (prawo do wypoczynku).

Ustawa zalecająca ograniczenia (w nawiązaniu do art. 31) w prawach mieszkańca i obywatela w czasie stanu nadzwyczajnego nie może ograniczać praw określonych w art. 1-5, (prawa obywatelskie) art. 8, art. 12, art. 14, art. 17-22 (wolność działalności gospodarczej), art. 25 ust. 1, art. 30-42 (godność człowieka; obywatelstwo; ochrona życia; humanitarne traktowanie; ponoszenie odpowiedzialności karnej), art. 44, art. 45 (dostęp do sądu), art. 47 (dobra osobiste), art. 48-55 (sumienie i religia; nienaruszalność mieszkania; wolność poruszania się i pobytu), art. 57-64 (prawo do strajku; petycje; prawo własności), art. 66 (prawo do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy; prawo do wypoczynku), art. 67-69 (bezpieczeństwo, ochrona i opieka nad życiem i zdrowiem), art. 70 (wolność nauki i wyznania), art. 71-73 (rodzina i dziecko), art. 74 ust. 3 i 4 (dostęp do informacji), art. 75 ust. 2 (wolność samostanowienia), art. 77-80 (prawne środki ochrony równości), art. 82-86 (obowiązki mieszkańca), art. 100-101 (udział w wyborach), art. 104 (udział w wyborach), art. 118 ust. 2 (inicjatywa ustawodawcza), art. 125 (referendum), art. 170 (referendum), art. 191 (wnioskowanie), art. 235 (inicjatywa obywatelska).

Art. 234.

1. Jeżeli w czasie stanu wojennego Sejm nie może zebrać się na posiedzenie, Prezydent Rzeczypospolitej na wniosek Rady Ministrów wydaje rozporządzenia z mocą ustawy w zakresie i w granicach określonych w art. 228 ust. 3-5. Rozporządzenia te podlegają zatwierdzeniu przez Sejm na najbliższym posiedzeniu.

2. Rozporządzenia, o których mowa w ust. 1, mają charakter źródeł powszechnie obowiązującego prawa.

Jeżeli w czasie stanu nadzwyczajnego Sejm nie może się zebrać na posiedzenie, Prezydent Rzeczypospolitej na wniosek Rady Ministrów wydaje rozporządzenia z mocą ustawy w zakresie i w granicach określonych w art. 228 ust. 3-5. Rozporządzenia najpierw poddane muszą być ogólnonarodowej referendalnej ocenie, następnie podlegają zatwierdzeniu przez Sejm na najbliższym posiedzeniu.

Rozdział XII ZMIANA KONSTYTUCJI

Art. 235.

1. Projekt ustawy o zmianie Konstytucji może przedłożyć co najmniej 1/5 ustawowej liczby posłów, Senat lub Prezydent Rzeczypospolitej.

2. Zmiana Konstytucji następuje w drodze ustawy uchwalonej w jednakowym brzmieniu przez Sejm i następnie w terminie nie dłuższym niż 60 dni przez Senat.

3. Pierwsze czytanie projektu ustawy o zmianie Konstytucji może odbyć się nie wcześniej niż trzydziestego dnia od dnia przedłożenia Sejmowi projektu ustawy.

4. Ustawę o zmianie Konstytucji uchwala Sejm większością co najmniej 2/3 głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów oraz Senat bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby senatorów.

5. Uchwalenie przez Sejm ustawy zmieniającej przepisy rozdziałów I, II lub XII Konstytucji może odbyć się nie wcześniej niż sześćdziesiątego dnia po pierwszym czytaniu projektu tej ustawy.

6. Jeżeli ustawa o zmianie Konstytucji dotyczy przepisów rozdziału I, II lub XII, podmioty określone w ust. 1 mogą zażądać, w terminie 45 dni od dnia uchwalenia ustawy przez Senat, przeprowadzenia referendum zatwierdzającego. Z wnioskiem w tej sprawie podmioty te zwracają się do Marszałka Sejmu, który zarządza niezwłocznie przeprowadzenie referendum w ciągu 60 dni od dnia złożenia wniosku. Zmiana Konstytucji zostaje przyjęta, jeżeli za tą zmianą opowiedziała się większość głosujących.

7. Po zakończeniu postępowania określonego w ust. 4 i 6 Marszałek Sejmu przedstawia Prezydentowi Rzeczypospolitej uchwaloną ustawę do podpisu. Prezydent Rzeczypospolitej podpisuje ustawę w ciągu 21 dni od dnia przedstawienia i zarządza jej ogłoszenie w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej.

1. Projekt ustawy o zmianie Konstytucji może przedłożyć Sejm większością co najmniej połowy głosów z ustawowej liczby posłów, lub Senat większością co najmniej połowy głosów z ustawowej liczby senatorów, lub Prezydent Polski Rzeczypospolitej zebrawszy 1 000 podpisów rodowitych obywateli z każdego z województwa, a także sami rodowici obywatele w myśl art. 4, poprzez referendum zgodnie art. 125.

2. Pierwsze czytanie projektu ustawy o zmianie Konstytucji może odbyć się nie później niż trzydziestego dnia od dnia przedłożenia Sejmowi projektu ustawy, w przypadku projektu rodowitych mieszkańców czytanie bezwzględnie powinno odbywać się przy współudziale właściwej grupy inicjatywnej.

3. Praca Sejmu nad projektem ustawy o zmianie Konstytucji, wraz z zakończeniem prac przy poparciu co najmniej 2/3 głosów z ustawowej liczby posłów i przekazaniem projektu do Senatu powinno trwać do 60 dni od pierwszego czytania, w przypadku projektu rodowitych obywateli zadanie to powinno odbywać się przy współudziale grupy inicjatywnej.

4. Praca Senatu nad projektem ustawy o zmianie Konstytucji, wraz z zakończeniem prac przy poparciu co najmniej 2/3 głosów z ustawowej liczby senatorów i przekazaniem projektu do Prezydenta może trwać do 60 dni od przekazania projektu do Senatu przez Sejm, w przypadku projektu rodowitych mieszkańców zadanie te powinno odbywać się przy współudziale grupy inicjatywnej.

5.1. Praca Prezydenta nad projektem ustawy o zmianie Konstytucji, wraz z zakończeniem prac i przekazaniem do Sejmu celem dalszych prac dążących do uchwalenia ustawy o zmianie Konstytucji powinny trwać do 60 dni. W przypadku braku zatwierdzenia lub niezrealizowania zadania w tym czasie projekt wraca do ponownego opracowania w trybie art. 235. ust. od 2 do 5.1 lub 5.2, lecz w czasie ograniczonym do połowy

5.2. W przypadku projektu rodowitych mieszkańców zadanie opisane w ust. 5.1 powinno odbywać się przy współpracy z grupą inicjatywną. Prezydent po zakończeniu prac i zatwierdzeniu projektu w ustalonym czasie przekazuje go do zatwierdzenia przez grupę inicjatywną, która ma na to 7 dni. W przypadku braku zatwierdzenia lub niezrealizowania zadania przez Prezydenta w tym czasie projekt wraca do ponownego opracowania w trybie art. 235. ust. od 2 do 5.1 lub 5.2, lecz w czasie ograniczonym do połowy.

5.3. W przypadku powrotnego wpłynięcia projektu rodowitych mieszkańców do Senatu zgodnie z trybem ust 5.2. i drugiego braku akceptacji projektu przez Prezydenta ma On obowiązek ogłoszenia Referendum konstytucyjnego do 30 dni i przeprowadzenia tego referendum w ciągu 60 dni. Prezydent ma 7 dni na ogłoszenie wyniku referendum konstytucyjnego. W przypadku pozytywnego wyniku referendalnego przy udziale 50 % uprawnionych do głosowania i uzyskania poparcia przez większość bezwzględną projekt zmiany Konstytucji w czasie kolejnych 7 dni Prezydent przekazuje do prac Sejmu nad uchwaleniem Ustawy o zmianie Konstytucji.

6. Pierwsze czytanie ustawy o zmianie Konstytucji powinno odbyć się nie później niż 15-tego dnia od dnia przedłożenia Sejmowi ustawy, w przypadku projektu rodowitych mieszkańców czytanie to powinno odbywać się przy współudziale grupy inicjatywnej.

7. Praca i zatwierdzenie przez Sejm ustawy o zmianie Konstytucji, wraz z zakończeniem prac przy poparciu co najmniej 2/3 głosów z ustawowej liczby posłów i przekazaniem ustawy do Senatu nie może trwać dłużej niż 30 dni od pierwszego czytania, w przypadku propozycji ustawy (na podstawie projektu Rodaków) zadanie to powinno odbywać się przy współudziale grupy inicjatywnej.

8. Praca i zatwierdzenie w drodze uchwały przez Senat ustawy o zmianie Konstytucji, wraz z zakończeniem prac przy poparciu co najmniej 2/3 głosów z ustawowej liczby senatorów i przekazaniem ustawy do Prezydenta powinno trwać do 30 dni od przekazanie do Senatu przez Sejm, w przypadku projektu Rodaków zadanie te bezwzględnie powinno odbywać się przy współudziale grupy inicjatywnej.

9. Po zakończeniu postępowania określonego w ust. od 2 do 8 Marszałek Senatu przedstawia Prezydentowi Rzeczypospolitej uchwaloną ustawę do podpisu. Prezydent Rzeczypospolitej podpisuje ustawę w ciągu 14 dni od dnia przedstawienia i zarządza jej ogłoszenie w Dzienniku Ustaw Polski Rzeczypospolitej.

10. Zgodnie z art.125 ust.3 ważność referendum konstytucyjnego stwierdza Sąd Najwyższy.

Rozdział XIII PRZEPISY PRZEJŚCIOWE I KOŃCOWE

Art. 236.

1. W okresie 2 lat od dnia wejścia w życie Konstytucji Rada Ministrów przedstawi Sejmowi projekty ustaw niezbędnych do stosowania Konstytucji.

2. Ustawy wprowadzające w życie art. 176 ust. 1 w zakresie dotyczącym postępowania przed sądami administracyjnymi zostaną uchwalone przed upływem 5 lat od dnia wejścia w życie Konstytucji. Do czasu wejścia w życie tych ustaw obowiązują przepisy dotyczące rewizji nadzwyczajnej od orzeczeń Naczelnego Sądu Administracyjnego.

1. W okresie 1 roku od dnia wejścia w życie Konstytucji Sejm przedstawia Zgromadzeniu Narodowemu projekty ustaw niezbędnych do stosowania Konstytucji.

2. W każdym przypadku i w każdym zakresie Senat jest ostatnią instancją sądowniczą.

Art. 237.

1. W okresie 4 lat od dnia wejścia w życie Konstytucji w sprawach o wykroczenia orzekają kolegia do spraw wykroczeń przy sądach rejonowych, przy czym o karze aresztu orzeka sąd.

2. Odwołanie od orzeczenia kolegium rozpoznaje sąd.

1. W okresie 3 lat od dnia wejścia w życie Konstytucji w sprawach o wykroczenia orzekają kolegia do spraw wykroczeń przy sądach rejonowych, przy czym o karze aresztu orzeka sąd.

2. Odwołanie od orzeczenia kolegium rozpoznaje sąd.

Art. 238.

1. Kadencja konstytucyjnych organów służby publicznej i osób wchodzących w ich skład wybranych lub powołanych przed wejściem w życie Konstytucji kończy się z upływem okresu ustalonego w przepisach obowiązujących przed dniem wejścia w życie Konstytucji.

2. W przypadku gdy przepisy obowiązujące przed dniem wejścia w życie Konstytucji nie ustalały tej kadencji, a od dnia wyboru lub powołania upłynął okres dłuższy niż ustalony przez Konstytucję, kadencja konstytucyjna organów służby publicznej lub osób wchodzących w ich skład upływa po roku od dnia wejścia w życie Konstytucji.

3. W przypadku gdy przepisy obowiązujące przed dniem wejścia w życie Konstytucji nie ustalały tej kadencji, a od dnia wyboru lub powołania upłynął okres krótszy niż ustalony przez Konstytucję dla konstytucyjnych organów służby publicznej lub osób wchodzących w ich skład, czas, w którym organy te lub osoby pełniły funkcje według przepisów dotychczasowych, wlicza się do kadencji ustalonej w Konstytucji.

2. Kadencja niewymienionych organów służby publicznej i osób wchodzących w ich skład wybranych lub powołanych przed wejściem w życie Konstytucji kończy się z upływem 1 roku od dnia wejścia w życie Konstytucji.

3. W przypadku gdy przepisy obowiązujące przed dniem wejścia w życie Konstytucji nie ustalały kadencji konstytucyjnych organów służby publicznej lub osób wchodzących w ich skład, a od dnia wyboru lub powołania upłynął okres krótszy niż ustalony przez Konstytucję, czas, w którym organy te lub osoby pełniły funkcje według przepisów dotychczasowych, wlicza się do kadencji ustalonej w Konstytucji.

Art. 239.

1. W okresie 2 lat od dnia wejścia w życie Konstytucji orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego o niezgodności z Konstytucją ustaw uchwalonych przed dniem jej wejścia w życie nie są ostateczne i podlegają rozpatrzeniu przez Sejm, który może odrzucić orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego większością 2/3 głosów, w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów. Nie dotyczy to orzeczeń wydanych w następstwie pytań prawnych do Trybunału Konstytucyjnego.

2. Postępowanie w sprawach o ustalenie przez Trybunał Konstytucyjny powszechnie obowiązującej wykładni ustaw, wszczęte przed wejściem w życie Konstytucji, podlega umorzeniu.

3. Z dniem wejścia w życie Konstytucji uchwały Trybunału Konstytucyjnego w sprawie ustalenia wykładni ustaw tracą moc powszechnie obowiązującą. W mocy pozostają prawomocne wyroki sądu oraz inne prawomocne decyzje organów służby publicznej, podjęte z uwzględnieniem znaczenia przepisów ustalonego przez Trybunał Konstytucyjny w drodze powszechnie obowiązującej wykładni ustaw.

1. W okresie 2 lat od dnia wejścia w życie Konstytucji orzeczenia Senatu o niezgodności z Konstytucją ustaw uchwalonych przed dniem jej wejścia w życie są ostateczne

2. Postępowanie w sprawach o ustalenie przez Trybunał Konstytucyjny powszechnie obowiązującej wykładni ustaw, wszczęte przed wejściem w życie Konstytucji, podlega rewizji Senatu.

3. Z dniem wejścia w życie Konstytucji uchwały Trybunału Konstytucyjnego w sprawie ustalenia wykładni ustaw tracą moc powszechnie obowiązującą. W mocy pozostają prawomocne wyroki sądu oraz inne prawomocne decyzje organów służby publicznej, jeżeli zgodnie z art. 236 ust 2 Senat nie orzeknie inaczej.

Art. 240.

W okresie roku od dnia wejścia w życie Konstytucji ustawa budżetowa może przewidywać pokrywanie deficytu budżetowego przez zaciąganie zobowiązań w centralnym banku państwa.

W okresie roku od dnia wejścia w życie Konstytucji ustawa budżetowa może i powinna przewidywać zaciąganie zobowiązań w centralnym banku państwa, jeśli w przewidywanym wyniku państwowy dług publiczny zmaleje o minimum 1/100 wartości rocznego produktu krajowego netto.

Art. 241.

1. Umowy międzynarodowe ratyfikowane dotychczas przez Rzeczypospolitą Polską na podstawie obowiązujących w czasie ich ratyfikacji przepisów konstytucyjnych i ogłoszone w Dzienniku Ustaw uznaje się za umowy ratyfikowane za uprzednią zgodą wyrażoną w ustawie i stosuje się do nich przepisy art. 91 Konstytucji, jeżeli z treści umowy międzynarodowej wynika, że dotyczą one kategorii spraw wymienionych w art. 89 ust. 1 Konstytucji.

2. Rada Ministrów w ciągu 2 lat od wejścia w życie Konstytucji przedstawi Sejmowi wykaz umów międzynarodowych zawierających postanowienia niezgodne z Konstytucją.

3. Senatorowie wybrani przed dniem wejścia w życie Konstytucji, którzy nie ukończyli 30 lat, zachowują swoje mandaty do końca kadencji, na którą zostali wybrani.

4. Połączenie mandatu posła lub senatora z funkcją lub zatrudnieniem, których dotyczy zakaz określony w art. 103, powoduje wygaśnięcie mandatu po upływie miesiąca od dnia wejścia w życie Konstytucji, chyba że poseł albo senator wcześniej zrzeknie się funkcji albo ustanie zatrudnienie.

5. Sprawy będące przedmiotem postępowania ustawodawczego albo przed Trybunałem Konstytucyjnym bądź Trybunałem Stanu, a rozpoczęte przed wejściem w życie Konstytucji, są prowadzone zgodnie z przepisami konstytucyjnymi obowiązującymi w dniu rozpoczęcia sprawy.

6. W okresie 2 lat od dnia wejścia w życie Konstytucji Rada Ministrów ustali, które z uchwał Rady Ministrów oraz zarządzeń ministrów lub innych organów administracji rządowej, podjęte lub wydane przed dniem wejścia w życie Konstytucji, wymagają – stosownie do warunków określonych w art. 87 ust. 1 i art. 92 Konstytucji – zastąpienia ich przez rozporządzenia wydane na podstawie upoważnienia ustawy, której projekt w odpowiednim czasie Rada Ministrów przedstawi Sejmowi. W tym samym okresie Rada Ministrów przedstawi Sejmowi projekt ustawy określającej, które akty normatywne organów administracji rządowej, wydane przed dniem wejścia w życie Konstytucji, stają się uchwałami albo zarządzeniami w rozumieniu art. 93 Konstytucji.

7. Obowiązujące w dniu wejścia w życie Konstytucji akty prawa miejscowego oraz przepisy gminne stają się aktami prawa miejscowego w rozumieniu art. 87 ust. 2 Konstytucji.

1. Umowy międzynarodowe ratyfikowane dotychczas przez Polskę Rzeczypospolitą na podstawie obowiązujących w czasie ich ratyfikacji przepisów konstytucyjnych i ogłoszone w Dzienniku Ustaw uznaje się za umowy ratyfikowane za uprzednią zgodą wyrażoną w ustawie i stosuje się do nich przepisy art. 91 Konstytucji, jeżeli z treści umowy międzynarodowej wynika, że dotyczą one kategorii spraw wymienionych w art. 89 ust. 1 Konstytucji. Wszystkie umowy międzynarodowe podlegają ogólnonarodowej ocenie referendalnej.

2. Rada Ministrów w ciągu 1 roku od wejścia w życie Konstytucji przedstawia Zgromadzeniu Narodowemu wykaz umów międzynarodowych zawierających postanowienia niezgodne z Konstytucją.

3. Połączenie mandatu posła lub senatora z funkcją lub zatrudnieniem, których dotyczy zakaz określony w art. 103, powoduje wygaśnięcie mandatu po upływie miesiąca od dnia wejścia w życie Konstytucji, chyba że poseł albo senator wcześniej zrzeknie się funkcji albo ustanie zatrudnienie.

4. Sprawy będące przedmiotem postępowania ustawodawczego albo przed Trybunałem Konstytucyjnym bądź Trybunałem Stanu, a rozpoczęte przed wejściem w życie Konstytucji, są prowadzone zgodnie z przepisami konstytucyjnymi w tym art. 236 ust. 2, art. 238, Art. 239.

5. W ciągu 1 roku od dnia wejścia w życie Konstytucji Sejm ustali, które z uchwał Rady Ministrów oraz zarządzeń ministrów lub innych organów administracji rządowej, podjęte lub wydane przed dniem wejścia w życie Konstytucji, wymagają – stosownie do warunków określonych w art. 87 i art. 92 Konstytucji – zastąpienia ich przez rozporządzenia wydane na podstawie upoważnienia ustawy, której projekt w odpowiednim czasie Sejm desygnuje Zgromadzeniu Narodowemu. W tym samym okresie Sejm desygnuje Zgromadzeniu Narodowemu projekt ustawy określającej, które akty normatywne organów administracji rządowej, wydane przed dniem wejścia w życie Konstytucji, stają się uchwałami albo zarządzeniami w rozumieniu art. 93 Konstytucji.

6. Obowiązujące w dniu wejścia w życie Konstytucji akty prawa miejscowego oraz przepisy gminne stają się aktami prawa lokalnego w rozumieniu art. 87, art. 170 i art. 171 ust. 1 Konstytucji.

Art. 242.

Tracą moc:

1) ustawa konstytucyjna z dnia 17 października 1992 r. o wzajemnych stosunkach między władzą ustawodawczą i wykonawczą Rzeczypospolitej Polskiej oraz o samorządzie terytorialnym (Dz. U. Nr 84, poz. 426, z 1995 r. Nr 38, poz. 184 i Nr 150, poz. 729 oraz z 1996 r. Nr 106, poz. 488),

2) ustawa konstytucyjna z dnia 23 kwietnia 1992 r. o trybie przygotowania i uchwalenia Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 67, poz. 336 i z 1994 r. Nr 61, poz. 251).

Z chwilą ustanowienia i wejścia w życie niniejszej Konstytucji następuje uchylenie wszystkich przepisów poprzednich Konstytucji, przy jednoczesnym zachowaniu ciągłości i jednolitości państwa.

Art. 243.

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej wchodzi w życie po upływie 3 miesięcy od dnia jej ogłoszenia.

Konstytucja Polski Rzeczypospolitej wchodzi w życie po upływie 2 miesięcy od dnia jej ogłoszenia.

PREZYDENT RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

PREZYDENT RZECZYPOSPOLITEJ

Słownik konstytucyjny

AUTONOMIA REGIONÓW.

Zawarta w Art. 15. treść rozszerza prawa województw do samostanowienia i samodzielnego rozstrzygania spraw wewnętrznych danej zbiorowości. Obecnie proponuje się federacyjne współistnienie regionów-województw, mających nadrzędną, jedną i wspólnie ustaloną konstytucję. A.r. utrzymują stabilność i jednolitość państwową, w myśl zasady: Silni obywatele = silne samorządy = silne regiony = silne państwo; jednocześnie są formą podrzędną, podległą jednostce nadrzędnej, suwerennej i jednolitej całości Państwa. A.r. posiada prawo wyboru własnych przedstawicieli w liczbie 10 posłów i 3 senatorów. [MR]

DEMOKRACJA ODDOLNA

to polityka przekazywania w ręce jak najmniejszych terytorialnych wspólnot międzyludzkich możliwie jak największych kompetencji. Mniejsza jest tu skala władzy i jej źródło, ale zamiast opierać się tylko na wybieranych przedstawicielach, zachęca członków lokalnej społeczności do wypowiedzenia się na temat jej problemów i zadań. Opiera się na trzech składowych: sprzeciwu (weta) obywatelskiego, inicjatywy obywatelskiej oraz referendum. Tworzą one podstawy komplementarnego modelu ustroju, prezentującego formy demokracji oddolnej, którego wdrożenie pozwala na odejście od elitarnego i odgórnego rządzenia państwem uwzględniając rolę społeczeństwa jako rzeczywistego suwerena w procesie współrządzenia i współdecydowania o kierunku rozwoju państwa. Spełniają więc normy Konstytucji umieszczone w Art. 4, które są przecież tylko rzeczowym rozwinięciem jego odpowiednika w Konstytucji z 1997 r.

1. (Weto) Sprzeciw obywatelski daje obywatelom prawo do wyrażenia sprzeciwu wobec rozwiązań istniejących w obowiązującym systemie prawa. Ustalona liczba obywateli uprawnionych do głosowania, w określonym czasie, zgłasza sprzeciw wobec konkretnej ustawy. Następnie społeczeństwo wypowiada się w referendum na zasadzie tak lub nie. Taki sprzeciw na bezpośredni wpływ na władzę – umożliwia oddolną i obywatelską kontrolę społeczeństwa w zakresie decyzji organów rządzących.

2. Inicjatywa obywatelska – to narzędzie polityczne dające obywatelom oraz ugrupowaniom społecznym i politycznym prawo do inicjatywy ustawodawczej w myśl Art. 118 ust 2. Mogą oni wystąpić o wprowadzenie poprawek albo uchylenie zapisów już funkcjonujących aktów prawnych, lub zaproponować nowe rozwiązania. Inicjatywa może dotyczyć zarówno rozwiązań szczegółowych, jak i ogólnych. Każda inicjatywa, która uzyska wymaganą liczbę głosów poparcia, musi prowadzić do głosowania na drodze referendum.

3. Referendum mające charakter powszechnego głosowania jest najbliższe ideałowi demokracji bezpośredniej, w której mogą brać udział wszyscy obywatele mający czynne prawo wyborcze. W czasie referendum obywatele całego państwa lub dowolnej jego administracyjnej części wyrażają swoją opinię w kwestii poddawanej głosowaniu. Bezprogowe i wiążące referendum jest narzędziem kontroli władz, kształtowania ustroju , ale przede wszystkim wyrazem woli społeczeństwa.

Model, oparty został w dużej mierze na sprawdzonych w praktyce doświadczeniach szwajcarskich, może być relatywnie łatwo zrealizowany na drodze ewolucji obecnego systemu polityczno-decyzyjnego i prawnego w Polsce. [MC]

EKSTRADYCJA.

(łać. ex = z, od + trado = wydaję) W prawodawstwie wydawanie przestępcy lub zbiega władzom innego państwa, na którego terytorium popełnił on przestępstwo, lub który naruszył jego prawa.

Dopuszcza się w Konstytucji RP z 97 r. wydawanie osób przebywających na terenie kraju, pod obcy sąd na podstawie wniosku lub listu gończego, zgodnie z międzynarodowymi porozumieniami.

Jednakże w obecnym projekcie K2020 postuluje się, by o ekstradycji w każdym przypadku, po przeprowadzeniu procesu, decydował Sąd Najwyższy, przy czym Rodowity Obywatel zawsze może odwołać się do Senatu, który weryfikuje pod kątem zgodności z konstytucją. [MR]

GODNOŚĆ

człowieka to poczucie własnej wartości i szacunek dla samego siebie, co wyraża się w pragnieniu posiadania także szacunku ze strony innych z uwagi na swoje walory duchowe, moralne czy też zasługi społeczne. Godność, podobnie jak sens, życiu człowieka nadaje, zdaniem filozofa B. Crocego, jedynie udział w wytwarzaniu kultury. Charakteryzuje ją dwoistość wynikająca z jej należności z samego faktu urodzenia się człowiekiem, ale też jej nabywania w życiowym rozwoju. Człowiek nie może być nigdy środkiem do jakiegoś celu, lecz zawsze musi być celem samym w sobie. Człowiek ma wyjątkową wartość, a godność jest wartością najwyższą (I. Kant). Godność jest wartością, o której mówimy nawet, że jest absolutna. Jej posiadacz ma rozum i wolę, które stawiające go na najwyższej i najważniejszej pozycji w świecie natury. Po przejściu z myśli oświeceniowej na chrześcijańską ujrzymy człowieka szanowanego od poczęcia do śmierci, ale wtedy zbytnio zaniedbamy jego prawo do szukania własnej drogi życiowej i prawdy. Z kolei jej odrzucenie grozi formalizacją godności, indywidualizmem, relatywizuje prawo jako zależne i pochodne tylko od ustanawiających prawo pozytywne.

Istniejąca ogromna literatura na temat pojęcia godności co czyni wręcz niemożliwym jej wyraziste scharakteryzowanie. Jednak taka niejasność nie jest wadą. Godność w zapisie art. 30 Konstytucji z 1997 roku zdaje się zdecydowanie przerastać dowolne określenia jej przymiotów uzasadniających potrzebę prawnego jej poszanowania i ochrony. To samo dotyczy uznania jej jako wartości nienaruszalnej. Zresztą, gdyby rzeczywiście była nienaruszalna, to przecież nie byłoby potrzeby jej prawnej ochrony. Dla uzmysłowienia sobie jak wielką wartością jest godność człowieka proponuję przeprowadzenie prostego eksperymentu dowiedzmy się, co oznacza jej brak wyszukując w dowolnym słowniku jej antonimów. Wśród nich znajdziemy: pogardę, podłość, niegodziwość, prostactwo. Wymowa dużej ilości przeciwieństw godności jest wręcz przerażająca. Nie powinno więc dziwić, że niektórzy prawnicy zajmujący się zagadnieniem godności widzą w niej rodzaj macierzy wartości konstytucyjnych, bez której prawa stanowione tracą swój głębszy sens i zrozumiałość. [MC]

KRAJOWA RADA KOMUNIKACJI SPOŁECZNEJ.

Dzisiejsze media głównego nurtu zawłaszczone są przez środowiska działające na zasadach komercji i mają wymiar globalny. Społeczeństwa są więc atakowane przez ten układ z myślą, aby nie mogła się wytworzyć jasna świadomość społeczna. To, co socjologia nazywa systemem komunikacji społecznej, w państwowo-partyjnych mediach nie jest ani wyrazem poglądów społeczeństwa, ani też one same nie są własnością społeczną. Głosem społeczeństwa mogą być tylko wówczas, gdy w sensie dosłownym staną się własnością społeczną. Takiego suwerennego systemu komunikacji społecznej jeszcze nie ma, więc trzeba tworzyć go od podstaw. Takie zadanie otrzymuje przemianowana na Krajową Rade Komunikacji Społecznej (KRKS) dotychczasowa Krajowa Rada Radiofonii i telewizji Cały system zorganizowany jest na zasadzie płynnej demokracji z bieżącą weryfikacją liczby powołujących. Takie rozwiązanie jest kompatybilne z wprowadzeniem mechanizmów władzy opartych na oddolnej demokracji (Art. 4.), która w myśl zasady subsydiarności zapewnia społeczeństwu partycypację w sprawowaniu władzy (zob. hasła ZASADA SUBSYDIARNOŚCI i DEMOKRACJA ODDOLNA). Nieefektywne decyzje przedstawicieli w KRKS redukują ich uprawnienia, aż do usunięcia z systemu, co powoduje odpowiednie przegrupowania na szczeblach lokalnych i na szczycie systemu. KRKS reprezentuje mieszkańców Rzeczpospolitej Polski w systemie komunikacji we wszystkich rodzajach mediów (w tym sieci elektryczne, wodociągowe i ciepłownicze itp.) są ich własnością (Art. 213.) i w ten sposób chroni społeczeństwo przed ich przekształcaniem się w filar tzw. czwartej władzy. [MC]

NARODOWOŚĆ / OBYWATELSTWO (Art. 32.)

Idea regulatywna określająca rodzaj więzi prawnej między podmiotem indywidualnym (osobą fizyczną) a podmiotem instytucjonalnym — państwem, jaka powstaje w wyniku nabycia przez jednostkę zamieszkującą na terenie danego państwa określonego statusu (prawnego, politycznego, ekonomicznego i społeczno-kulturowego) oraz związanych z nim praw i obowiązków (mieszkańca).

Mieszkaniec (kraju) – osoba fizyczna (w tym dzieci i nieletni) przebywająca legalnie na terytorium państwa;

Rodak (Suweren) – osoba fizyczna (w tym dzieci i nieletni) posiadająca władzę zwierzchnią opartą o prawo ziemi (ius soli), według którego o narodowości decyduje miejsce urodzenia (np. w Polsce), lub prawo krwi (ius sanguinis), według którego o narodowości dziecka decyduje narodowość rodziców lub jednego z nich. Możliwy jest status mieszany (po ojcu; po matce; po ziemi). Nie możliwa jest, w żadnym wypadku utrata narodowości, tj. przynależności do Narodu. Narodowość, z chwilą urodzenia, na wniosek rodziców (prawnych opiekunów) ustala USC, który przekazuje dokumentację do NIK;

Obywatel (obywatelstwo) – osoba fizyczna (pełnoletnia) posiadająca dowód tożsamości oraz numer pesel, nabywająca w ten sposób praw obywatelskich, fakt ten stanowi o przynależności do państwa. Prawo polskie nie dopuszcza posiadania jednocześnie obywatelstwa polskiego i obywatelstwa obcego państwa bez zezwolenia władz polskich. Zawarcie związku małżeńskiego z obywatelem obcym nie ma wpływu na obywatelstwo małżonka — obywatela polskiego. Obywatelstwo polskie nadaje Prezydent RP. Na mocy wyraźnego postanowienia Konstytucji RP niemożliwa jest utrata obywatelstwa polskiego. Obywatel polski traci obywatelstwo polskie jedynie na swój wniosek po uzyskaniu zgody Prezydenta RP na zrzeczenie się obywatelstwa polskiego; posiadanie i utratę obywatelstwa polskiego stwierdza wojewoda, który o odmowie stwierdzenia posiadania obywatelstwa (także utraty) stwierdza na podstawie decyzji administracyjnej.

Rodowity Obywatel – pełnoletnia osoba fizyczna posiadająca jednocześnie narodowość i obywatelstwo. Z tego tytułu przyznane jej są pełne, konstytucyjne prawa wyborcze. [MR]

PRACA.

Traktowanie pracy jako działalności zarobkowej pracownika służącej tylko zaspokajaniu bezpośrednich ludzkich potrzeb jest dużym uproszczeniem. Na poziomie fizycznym jest ona wielkością określającą wielkość energii potrzebnej na przemieszczenie ciała materialnego z jednego położenia do drugiego. W ujęciu ekonomicznym to złożony proces uwzględniający także aktywność umysłową człowieka, a jej celem jest zaspakajanie potrzeb człowieka przez odpowiednie przekształcenie zasobów przyrody. Na poziomie psychicznym i duchowym kształtuje świadomość człowieka i sprzyja rozwojowi jego rozumu.

W rozwoju w całej czasoprzestrzeni ludzkiej kultury to praca ludzka stwarza samego człowieka. Jej celem nie jest zysk, ale tworzenie wartości, czyli tego, co jest potrzebne i ważne dla człowieka.

Dobra uzyskiwane poprzez pracę na kolejnych etapach cywilizacyjnego rozwoju są efektem twórczej pracy wszystkich poprzedzających nas ludzkich pokoleń i powinny zostać optymalnie spożytkowane dla przetrwania i rozwoju pokoleń ludzkich po nas przychodzących. Dystrybucja tych dóbr nie może powodować ich zawłaszczania i nadmiernej konsumpcji.

U podstaw aktualnego systemu społeczno-gospodarczego leży wypaczenie kapitalizmu i zasad wolnego rynku sformułowanych przez A. Smitha w fundamentalnym dziele „Badania nad naturą i przyczynami bogactwa narodów”. Nie istnieje wolny rynek i prawdziwa konkurencja w znaczeniu handlowym, ideowym i politycznym panuje monopolizacja i korporacjonizm w skali ponadnarodowej. Agresywny kapitalizm i neokolonializm, wyzbyte zasad etyczno-moralnych, stały się wszechwładne i niszczą prawdziwy sens pracy ludzkiej, tym samym jego samego. [MC]

PRAWO NATURALNE

to uniwersalne, pierwotne prawo (zbiór norm zachowania człowieka) wynikające z natury ludzkiej, z samego faktu istnienia człowieka. Ustanawia ogólne i uniwersalne reguły ludzkiego zachowania i jego oceny.

Światem nieożywionym rządzą prawa natury, żywym prawo naturalne, a światem ludzkim prawa przyrodzone, tzn. przysługują każdemu od chwili urodzenia jako przyrodzona godność ludzka. Ład przyrody i świata ludzkiego, spełnia się w ruchu ciał fizycznych, typowym (instynktowym) zachowaniu zwierząt oraz moralnym, praworządnym i rozumnym zachowaniu się ludzi lub w formie odruchów sumienia ukształtowanym w ludzkiej kulturze jako prawo naturalne odnoszone do człowieka.

Nie jest stanowione przez władców, sędziów czy instytucje i obowiązuje niezależnie od tego czy zostało zatwierdzone przez władze państwowe. Nie jest skodyfikowane, ani współcześnie systematycznie opracowane. Jednocześnie jest niezbywalne, i nikt nie może go pozbawić innego człowieka. stanowi podstawę etyki, jest kodeksem moralnym dla wszystkich ludzi, bez względu na poglądy, wyznawaną wiarę, wiek i pochodzenie. Opiera się na założeniu, że człowiek posiadający rozum i wolę z natury przeznaczony jest i powinien czynić dobro jako cel i przyczynę wszelkich dążeń. Akcentuje szczególnie mocno takie wartości jak sprawiedliwość, dobro, piękno, poszanowanie godności człowieka, dlatego prawo stanowione, jak Konstytucja, powinno czerpać z niego jak najwięcej. Sprawiedliwość i troska o dobro wspólne to podstawowe kryteria podporządkowania się p.n. Dalszymi przykładami prawa naturalnego są: prawo do życia i zdrowia, do własności (wspólnota dóbr i własność prywatna), do owoców pracy, do religii i do piękna.

Uniwersalną zasadę zachowania zgodnego z prawem naturalnym (przyrodniczym u człowieka jako prawem przyrodzonym kulturowo stanowi Złota reguła – kategoryczny imperatyw moralny E. Kanta: postępuj tylko wg takiej maksymy, dzięki której możesz zarazem chcieć, żeby stała się powszechnym prawem.

Pełniejsze informacje w zakładce PRAWO NATURALNE. [MC]

SĄD NAJWYŻSZY, jako Trybunał Stanu (Art. 198.)

Trybunał (łac. Tribunal = wzniesione miejsce, trybuna). W historycznym ujęciu , u samych podstaw, Trybunał to publika zasiadająca trybuny aren, posiadająca prawo decydowania poprzez „vox populi”, jednak działająca tylko dla własnej rozrywki. Ponieważ trybunowi (ludowemu) nie potrzeba specjalnych kompetencji do rozstrzygania sytuacji stanów, dlatego w myśl zasady: Jeśli ktoś ma rozstrzygać o sprawach najwyższej wagi państwowej – powinien to być Sąd Najwyższy. W chwili obecnej Trybunał Stanu powoływany by wyrokować nad losem urzędników wysokiego szczebla nie potrzebuje specjalnego wyróżnienia w postaci osobnego nazewnictwa i wydzielenia, ponieważ jest ciałem zasilanym przez sędziów, to tym bardziej Sąd Najwyższy jest wystarczająco wykwalifikowany i umocowany będąc najodpowiedniejszą jednostką do tego typu działań. Z tego powodu całość zadań Trybunały Stanu opisanych w Konstytucji z 1997 r. są przekazane Sądowi Najwyższemu. Wszystkie obowiązki i kompetencje wynikające z konstytucji dotyczące pracy Trybunału Stanu, po usprawnieniach trafiają na barki Sądu Najwyższego. [MR]

SENAT, jako Trybunał Konstytucyjny.

Senat (łac. senatus) w historycznym ujęciu w czasach starożytnego Rzymu był radą starców, działającą jako organ doradczy króla; w okresie republiki to już główny organ rządzący. W Polsce także ma za sobą długa tradycję, od 1922 jest izbą wyższą w dwuizbowym parlamencie, zaś przed rozbiorami był wyższą izbą sejmu, powstałą z rady królewskiej.

Obecnie proponuje się by dodatkowo był ostatnią instancją w sprawach sądowych, po Sądzie Najwyższym, która orzeka w sprawie zgodności z Konstytucją. Wyboru w poczet Senatu dokonuje się spośród rodowitych obywateli, którzy ukończyli 60-ty rok życia, po 3 osoby z każdego województwa. Jako posiadający największe doświadczenie życiowe i zaangażowanie społeczno-kulturowe, w oparciu o zapisy Konstytucji ma prawo do ostatecznego oceniania wyroków sądowych, dlatego wszystkie funkcje Trybunału Konstytucyjnego (po odpowiedniej korekcie i usprawnieniu) są przekazane i prowadzone przez senatorów i senatorki. [MR]

TRWAŁY ROZWÓJ

(ang. sustainable development) nie jest równoważny najczęściej używanemu pojęciu zrównoważonego rozwoju w ujęciu prostego odnawiania wyeksploatowanych zasobów jako wielkoskalowej rekultywacji, To nie wystarcza… Trwały rozwój to termin oznaczający rozwój społeczno-ekonomiczny współczesnych społeczeństw, polegający na zaspokajaniu ich potrzeb w taki sposób, aby nie zmniejszać możliwości zaspokajania potrzeb przyszłym pokoleniom. odpowiednia polityka wymaga przede wszystkim powszechnej solidarności między krajami i społecznościami regionalnymi i lokalnymi bogatymi i ubogimi oraz z przyszłymi pokoleniami, a także traktowania czynników ekonomicznych, politycznych, społecznych i ekologicznych jako zależnych od siebie. Takie idee znajdziemy Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka w której człowiek jest podmiotem posiadającym prawo do zdrowego i produktywnego życia w zgodzie z naturą, pomyślności wszystkich zbiorowości ludzi i sprawiedliwości międzypokoleniowej. Jest to alternatywa wobec globalizacji sprowadzonej do degenerującej świat nadmiernej eksploatacji wszystkich zasobów, łącznie z ludzkimi.

W ujęciu cybernetycznym ten problem w swej istocie wiąże się z pojęciem sprzężenia wyprzedzające (feedforward). O ile we wszystkich układach sterowania regulacja ich zachowania odbywa się za pomocą głównie ujemnego sprzężenia zwrotnego (feedback) jako oddziaływanej informacji zwrotnej na ludzki lub maszynowy ośrodek decyzyjny, to sprzężenie wyprzedzające (w przód) przenosi sygnał sterujący od źródła znajdującego się w środowisku zewnętrznym układu – często jest to sygnał podawany przez zewnętrzne urządzenie (albo człowieka)obsługujące układ – do, znajdującego się w innym miejscu, wejścia zewnętrznego obciążenia układu.(por. prace. J.M. Szymańskiego (Nadzieja. Nowoczesny światopogląd i metapolityka w zarysie) oraz W. Michnowskiego. Takie sterowanie uwzględnia zmiany nieprzewidywalne dla sprzężeń zwrotnych, wymaga myślenia: to nie my, ludzie musimy dbać o Naturę, aby ona przetrwała – musimy o nią dbać, abyśmy to my przetrwali. [MC]

WŁASNOSĄD

(Art. 175.) sąd cywilny I instancji bez udziału sędziów państwowych, który rozpatruje sprawy rodowitych obywateli na ich własny wniosek. Sąd ten posiada możliwość nieograniczonego i niesamodzielnego wymierzania sprawiedliwości nad stronami, które go powołały. Zwołanie w. przysługuje każdemu Rodowitemu Obywatelowi w celu przeprowadzenia procesu sądowego nad własną osobą, lecz jedynie w obecności funkcjonariusza państwowego, który ma obowiązek prowadzenia protokołu z posiedzenia w. Jednakże dla zachowania wszelkiej sprawiedliwości działać powinna zasada: (łac.) nemo iudex in causa sua = nikt nie może być sędzią we własnej sprawie, stąd dopuszcza się w takiej sytuacji powołanie przez i z rodowitych obywateli, jako przedstawicieli społeczeństwa Sędziów Pokoju (obecnie ławnicy), którym przyznawane są, tylko na ten czas uprawnienia sędziowskie. Wszyscy uczestnicy w. jednogłośnie spośród Sędziów Pokoju wybierają przewodniczącego. [MR]

WOTUM NIEUFNOŚCI,

wynikające z treści Art. 158. w Konstytucji z 1997 r. zostaje usunięte na podstawie zmian w Art. 154., gdzie pokazano, w jaki sposób Rada Ministrów się konstytuuje, w tym wypadku wotum nieufności jest zbędne. Premier jest wybierany przez Sejm na podstawie zaakceptowanego planu przyszłego działania RM, przy czym „zatwierdzenie” premiera i RM dzieje się do skutku.

Samo wotum nieufności (zaufania) będące uchwałą parlamentu wyrażające sprzeciw (poparcie) do trwającej polityki RM nie zostaje zniesione i nadal przysługuje posłom, co w konsekwencji może do prowadzić do ustąpienia premiera, i rozwiązania RM. [MR]

ZASADA SUBSYDIARNOŚCI (pomocniczości).

W tej myśl każdy szczebel władzy powinien realizować tylko takie zadania, z którymi nie radzi sobie skutecznie niższy szczebel lub same jednostki w ramach społeczeństwa w ramach formuły: tyle społeczeństwa ile można, tyle państwa ile jest to konieczne. Jeżeli wsparcie władzy nie jest konieczne, państwo powinno umożliwić działanie społeczeństwu obywatelskiemu, rodzinom, wolnemu rynkowi a także w zarządzaniu przedsiębiorstwami. W przypadku, kiedy ingerencja jest niezbędna, problemy powinny być zwalczane na szczeblu najbliższym obywatelom. Zasadzie subsydiarności przysługuje więc miano jednej z podstawowych zasad ustrojowych [MC]

***

Rodak a Obywatel

Szanowni Państwo. Szanowni czci godni Polacy.

W związku z poważnymi, wręcz fundamentalnymi zapytaniami pana Szymona Tolaka (p. Sz.T.), który jest liderem i ideowcem WIR (sprawdź WIR prawami wszystkich Polaków). Chcę wam przedstawić i wyjaśnić na czym polega i jakie znaczenie ma znowelizowany Art. 34. w projekcie #nowelizacjaKonstytucji.

Nasz drogi Rodak zza Wielkiej Wody jest zainteresowany projektem nowelizacji Konstytucji z 1997r., bo łączy nas potrzeba wdrożenia idei WIR i demokracji oddolnej w życie. A takowe rozwiązania już są zapisane w projekcie #nowelizacjaKonstytucji, w Art. 4.

Pomyślałem sobie, że mądrzy Polacy powinni wiedzieć przede wszystkim: na jakich zasadach można dostać obywatelstwo Polskie, oraz kiedy się jest jednocześnie Rodakiem a kiedy obywatelem?

Dla przykładu: przyjezdny obcokrajowiec, po spełnieniu ustawowych warunków [Art. 34.] zdobędzie obywatelstwo polskie, ale nie zostanie nigdy Rodakiem, ale i tak będzie mógł legalnie prowadzić działalność gospodarczą w Polsce i tu (Nam) płacić podatki. Obywatel nie będzie mógł natomiast zasiadać na stanowiskach publicznych w Rzeczpospolitej, ponieważ nie jest Rodakiem, ale nabywając obywatelstwo uzyska czynne prawo wyborcze, status Polaka oraz dowód tożsamości. Następnie, jeżeli ten obywatel założy Rodzinę w Polsce, jego potomstwo będzie miało status Rodaka (ios soli), a jako pełnoletnie będzie ubiegało się o obywatelstwo, jak każdy następny potomek jego urodzony w ziemi polskiej.

Poniżej macie państwo wyjaśnione, jak definiujemy zagadnienie statusu prawnego osób fizycznych będących obcokrajowcami względem ich, asymilacji, naturalizacji oraz unarodowienia, czyli transformacji statusowej. Najpierw przytoczę znowelizowany Art. 34., potem fragment ze Słownika konstytucyjnego…

i na zakończenie perełka, polemika z p. Sz. T.

***

Znowelizowany Art. 34.

1. Rodowity Polak (Suweren) to osoba urodzona z polskich rodziców, w Polsce (więzy ziemi) lub po za granicami kraju, z osoby urodzonej w Polsce będącej rodowitym mieszkańcem Polski (więzy krwi) min. od 3-go pokolenia.

2. Obywatelstwo polskie uzyskuje się z chwilą otrzymania dowodu tożsamości wydanego przez Urząd Stanu Cywilnego. Każdy Polak, który skończył 18 rok życia, ma prawo ubiegać się o nadanie obywatelstwa poprzez samodzielne złożenie wniosku do USC. Warunkiem otrzymania obywatelstwa jest zdany państwowy egzamin ze znajomości języka polskiego, historii i Konstytucji.

3. Urząd Stanu Cywilnego przekazuje Najwyższej Izbie Kontroli pozytywnie rozpatrzone wnioski celem archiwizacji oraz ustalenia statusu danej osoby na podstawie jej stosunku do Państwa.

4. Polak nie może utracić statusu społecznego, chyba że sam się go zrzeknie, wyjątek stanowi utrata na wniosek Sądu Najwyższego akceptowanego przez ławę przysięgłych złożoną z sędziów pokoju. Wszystkie przypadki nabycia obywatelstwa polskiego oraz zmiany statusu społecznego określa ustawa.

***

A teraz zobaczmy na zagadnienie Rodak-Obywatel w Słowniku konstytucyjnym (w tym miejscu, na marginesie zachęcam Was do zajrzenia do słownika, bo jest ciekawy)

NARODOWOŚĆ / OBYWATELSTWO (Art. 34) Idea regulatywna określająca rodzaj więzi prawnej między podmiotem indywidualnym (osobą fizyczną) a podmiotem instytucjonalnym — państwem, jaka powstaje w wyniku nabycia przez jednostkę zamieszkującą na terenie danego państwa określonego statusu (prawnego, politycznego, ekonomicznego i społeczno-kulturowego) oraz związanych z nim praw i obowiązków (mieszkańca).

Mieszkaniec (kraju) – osoba fizyczna (w tym dzieci i nieletni) przebywająca legalnie na terytorium państwa;

Rodak (Suweren) – osoba fizyczna (w tym dzieci i nieletni) posiadająca władzę zwierzchnią opartą o prawo ziemi (ius soli), według którego o narodowości decyduje miejsce urodzenia (np. w Polsce), lub prawo krwi (ius sanguinis), według którego o narodowości dziecka decyduje narodowość rodziców lub jednego z nich. Możliwy jest status mieszany (po ojcu; po matce; po ziemi). Nie możliwa jest, w żadnym wypadku utrata narodowości, tj. przynależności do Narodu. Narodowość, z chwilą urodzenia, na wniosek rodziców (prawnych opiekunów) ustala USC, który przekazuje dokumentację do NIK;

Obywatel (obywatelstwo) – osoba fizyczna (pełnoletnia) posiadająca dowód tożsamości oraz numer pesel, nabywająca w ten sposób praw obywatelskich, fakt ten stanowi o przynależności do państwa. Prawo polskie nie dopuszcza posiadania jednocześnie obywatelstwa polskiego i obywatelstwa obcego państwa bez zezwolenia władz polskich. Zawarcie związku małżeńskiego z obywatelem obcym nie ma wpływu na obywatelstwo małżonka — obywatela polskiego. Obywatelstwo polskie nadaje Prezydent RP. Na mocy wyraźnego postanowienia Konstytucji RP niemożliwa jest utrata obywatelstwa polskiego. Obywatel polski traci obywatelstwo polskie jedynie na swój wniosek po uzyskaniu zgody Prezydenta RP na zrzeczenie się obywatelstwa polskiego, lub w wyniku wyroku Sądu Najwyższego; posiadanie i utratę obywatelstwa polskiego stwierdza wojewoda, który o odmowie stwierdzenia posiadania obywatelstwa (także utraty) na podstawie decyzji administracyjnej.

Rodowity Obywatel – pełnoletnia osoba fizyczna posiadająca jednocześnie narodowość i obywatelstwo. Z tego tytułu przyznane jej są pełne, konstytucyjne prawa wyborcze.

***

Obiecana wisienka na torcie:

Dialog dwóch WIRowców,

w dwóch aktach.

Akt 1.

p. Sz.T.: Czy obywatelami mogą być tylko rodowici Polacy?

Odrodzeni.pl.: Nie, obywatelem może być każda przebywająca na terenie kraju, pełnoletnia osoba prawna, która złoży wniosek do USC.

p. Sz.T.: Ile kategorii obywatelstwa jest przewidywane?

O.: Jedna, patrz wyżej. Obywatel z chwilą pełnoletności, zdając ustwowy egzamin, dostaje dowód tożsamości, a z nim statut i nr psl. Dzięki temu może mieć czynne prawa wyborcze; albo prowadzić działalność gospodarczą; czy ubiegać się o kredyt, dofinasowanie; lub inne.

Obywatel to rezydent pretendujący do statusu Rodaka, ale niemożliwego do uzyskania bez przynależności krwi lub ziemi, którą będą miały jego dzieci urodzone w Polsce, poprzez polski akt urodzenia.

p. Sz.T.: Kto to będzie ustalać i później sprawdzać?

O.: Ustala się samemu zgłaszając wniosek do USC, który nadzoruje rejestr obywateli, dalej udostępnia instytucjom państwowym typu: Fiskus, Sądy, NFZ, ZUS, itp.

p. Sz.T.: Czy będą różne dowody obywatelstwa dla rodowitych Polaków i nierodowitych?

O.: Jeden, ten sam wzór dla wszystkich, z zapisem narodowości (Polak, Francuz, Niemiec) i potwierdzeniem obywatelstwa (polskie).

Akt 2.

p. Sz.T.: Czy rodowici i nierodowici będą mieć różne prawa już do poziomu powiatu.

O.: Rodowici obywatele jako jedyni mają bierne prawo wyborcze, potem mogą składać projekty ustaw, stosować zasadę wir (Art. 4.), przeprowadzać referendum, tylko on zasiada na państwowych stanowiskach publicznych.

Nierodowici obcokrajowcy, jako mieszkańcy ziem polskich mogą stać się obywatelami, i wtedy nabyć prawa: czynne prawo wyborcze, korzystanie ze służby zdrowia, prawo do emerytury i renty. Prawa te posiadają także wszyscy rodowici obywatele.

Trzeba jednak zaznaczyć, że niepełnoletni mieszkańcy kraju, posiadają z tytułu więzy krwi lub ziemi status rodaka, ale nie posiadają obywatelstwa, czyli dowodu tożsamości, a jedynie akt urodzenia wydany przez USC RP.

p. Sz.T.: Kto będzie mieć prawo bezpośredniego współdecydowania i zarządzania referendum sprawczego powyżej powiatu?

O.: Patrz wyżej. Referendum mogą organizować tylko rodowici obywatele, zarówno grupami społecznymi, jak i zasiadając w służbach państwowych. Powinna być ustawowo przewidziana w budżecie państwa odpowiednia kwota na stworzenie i zarzadzanie specjalnym i odpowiednim systemem (może być blockchain) referendalnym (może, jako rozwiniecie m-obywatela?).

p. Sz.T.: Czy suweren to tylko rodowity Polak?

O.: Tak, od urodzenia, co potwierdza akt urodzenia w rubryce miejsce i rodzice (narodowość).

***

W związku z powyższym widać, iż przedstawiono najlepsze rozwiązanie dla obecnej sytuacji, w której Polska jest zalewana przez obcych; proponowana legislacja wyraźnie określa statutowo kto jest kim, i jakie ma prawa oraz obowiązki.

Osobiście uważam, że zaszczytem dla każdego Rodaka jest przedstawić swój rodowód polski (obowiązkowo do 3 pokoleń), dzięki czemu zyskuje pełnie praw i dostęp do wszelakich stanowisk i urzędów.

Zaś obcy, którzy zdobędą obywatelstwo polskie zgodnie z normami prawnymi, wywiązując się ze wszystkich obowiązków nałożonych na obywatela, pozostając w kraju nadwiślańskim zyskują nagrodę dla swego potomstwa, które zrodzone “u nas” stanie się Rodakiem. Trzeba jednak zaznaczyć, że obywatel taki nigdy sam nie stanie się Rodakiem, bo nie łączy go ani prawo krwi ani prawo ziemi, tak jak jego ew. potomstwo.

Gliczarów Dolny, stycznia, 2024 Władysław Sądelski

PROGRAM OCALENIA POLSKI

Czy jest w Rzeczpospolitej, lub poza nią jakieś stowarzyszenie i partia, które wezmą IDEĘ i PROGRAM OCALENIA POLSKI I JEJ RODAKÓW i będziemy się jednoczyć przy tej idei i staniemy do przyszłych wyborów na tej idei i programie. Czy trzeba będzie zakładać nowe stowarzyszenie, lub partie, dla odważnych do tej idei. Rozpowszechniajcie to, bo ja Was sprawdzam.

Nie pozwólcie się OSZUKIWAĆ I ZDRADZAĆ w każdych wyborach.

Oto przed Państwem PROGRAM OCALENIA RZECZPOSPOLITEJ POLSKI i jej Rodaków, który jest za darmo dla każdego prawdziwego wojownika, który walczy o dobro Polski i dobro Rodaków. Jest on 30-to punktowym programem i rozwinięciem najistotniejszych spraw z #Wielka9tka.

1) Kara pozbawienia wolności, dla wszystkich funkcjonariuszy publicznych włącznie z prezydentem. Od 5 do 35 lat oraz pozbawienie obywatelstwa, majątku-mienia włącznie z przepisanym, lub sprzedanym innym osobom. Przestępstwo tej kategorii nie podlega przedawnieniu.

Za:

a) działanie przeciw suwerenności i niepodległości Polski,
b) wyprzedaż majątku narodowego,
c) działanie na szkodę i przeciw rozwojowi gospodarczemu Polski i jej Rodaków,
d) łamanie niezbywalnych praw człowieka zapisanych w Konstytucji oraz w karcie praw człowieka, oraz w deklaracji praw człowieka.

2) 1 hektar dla rodziny – małżeństwa, tylko i wyłącznie dziedziczny, która będzie tego chciała.

3) Mamy projekt nowelizacji konstytucji z 1997r. W projekcie nowelizacji trzeba dawać jeszcze poprawki i ulepszenia, gdzie są niedociągnięcia. Najważniejsze ze zmian to:

a) Wprowadzenie zasad działania wiru.

Prawo „VETa” – SPRZECIW, jeżeli ustawa, rozporządzenie lub przepisy, czy działania służb państwowych zagrażają suwerenności i niepodległości Polski oraz jej wszelkiemu rozwojowi gospodarczemu, oraz łamią prawa stanowione do wolności człowieka i jego prywatności, dobra osobistego i majątku posiadanego.

Prawo Inicjatywy – każdy Rodak ma pełne prawo składać indywidualnie i grupowo projekty ustaw na ręce swoich wybranych przedstawicieli, oraz ma pełne prawo wystąpić z wnioskiem, o usunięcie dotychczasowych wszystkich zdradzieckich ustaw, rozporządzeń i przepisów, które są szkodliwe i patologiczne. Następnie przedstawiciele parlamentarni po zweryfikowaniu i rozpatrzeniu projektów ustaw złożonych przez suwerenów mają zatwierdzić te ustawy i wprowadzić do dziennika ustaw.

Prawo Referendum – każda taka inicjatywa ustawodawcza powinna być rozpatrywana referendalnie przez mających prawo wyborcze Rodaków.

b) Art. 4. w znowelizowanej konstytucji z 1997r. Rodacy, macie władzę po wyborach na równi z wybranymi przedstawicielami. Możecie składać projekty ustaw w/g jakich byście chcieli żyć we własnej Ojczyźnie.
c) Mamy m.in. federację autonomii wojewódzkich, 70% dochodów zostaje w regionie, 30% do centrali.
d) Podatek tzw. 10-cina dla polskich działalności gospodarczych podzielony na 10% dochodowy i 0% obrotowy tu jeszcze można dać zmianę, lub pomniejszyć poniżej 10-ciny. Bez vatu akcyz i ceł. Darowizny bez podatku. Dotyczy to tylko obywateli polskich.
e) Podatek dla obcych firm i działalności gospodarczych na terenie polski 15%, jednocześnie pod warunkiem obowiązkowego założenia polskiej działalności.
f) Minimalna pensja na miesiąc na poziomie wartości 1na uncja złota.
g) Minimalna emerytura, bez podatku w wartości 1/3 uncji złota.
h) Mamy dobrze znowelizowany Art. 104. Konstytucji. z 1997r. Posłowie odpowiadają karnie przed wyborcami włącznie ze ściągnięciem, ze stanowiska i z zawiadomieniem prokuratury o popełnieniu przestępstwa.
i) Zakaz immunitetów Art. 105., tylko przynależna ochrona z tytułu pełnienia ważnego stanowiska politycznego.
j) Art. 25, Konstytucji ‘97r. znowelizowany. Rozwiązanie umowy konkordatowej, zakaz finansowania wyznań religijnych i związków wyznaniowych z budżetu państwa, wyznania religijne muszą się same, ze swoich działalności utrzymywać i płacić podatki, tak samo jak każde działalności gospodarcze (wg sprawiedliwości).
k) Jawna lub tajna ordynacja wyborcza – do wyboru.
l) Redukcja senatu na 51 senatorów oraz redukcja sejmu / posłów na 170, czyli ta sama moc rządzenia, a mocne oszczędności w budżecie.

Dalsze punkty naszego programu to:

5) Zakaz podatków katastralnych.

6) Zakaz adopcji polskich dzieci za granicę.

7) Dożywianie wszystkich dzieci w polskich szkołach za darmo – minimum 1 posiłek ciepły dziennie, ekologiczne owoce i warzywa

8) Surowe kary za fałszowanie wyborów i referendów z pozbawieniem mienia. Wyborca musi mieć pisemny dowód na kogo głosował i czy na tak, lub nie w referendum.

9) Niezależny i Suwerenny NBP bez udziału obcych kapitałów i z drukowaniem i biciem własnej waluty i monety w srebrze lub złocie. Zakaz pożyczek w obcych bankach przez Polskę.

10) wszystkie zasoby i bogactwa w litosferze i cały majątek Rzeczpospolitej należą tylko i wyłącznie do rdzennych Rodaków. Historie rdzenności polskiej, trzeba udowodnić minimum do 1920r.

a) Z majątku mają być wyliczane dywidendy i mają być przeznaczone na renty i emerytury.
b) Wydobywanie zasobów z litosfery tylko przez gminy polskie, bez wykupowana koncesji, tylko zgłoszenie do centrali rządowej.

12) Zakaz finansowania partii politycznych z budżetu Państwa.

13) Kredyty dla Rodaków tylko do 5%, a dla młodych małżeństw 0%

14) Szczególne dbanie, o polskie rolnictwo i rolników. Musimy być samowystarczalność w wyżywieniu Narodu. Ale zakaz oprysków płodów rolnych, zdrowa żywność.

15) Reforma i uzdrowienie źle działającej służby zdrowia.

16) Uproszczone posiadanie broni palnej dla pełnoletnich i zdrowych psychicznie obywateli – Rodaków.

17) Samowystarczalność energetyczna Rzeczpospolitej oparta na geotermii i węglu dążąca do niezależności i na nowych ekologicznych technologiach.

18) Nacisk na rozwój gospodarczy i przemysłowy Polski i Rodaków we wszystkich kierunkach, oparty na dobrych i prostych ustawach i przepisach.

19) Zakaz bycia POLSKI w NWO i WHO.

20) Zakaz ideologii faszystowskich: korporacyjnych, marksistowskich, socjalistycznych, komunistycznych oraz nazistowskich.

21) Wystąpienie ze wszystkich niekorzystnych i wasalskich układów politycznych. Rzeczpospolita musi być całkowicie suwerenna i niepodległa.

22) Na terenie kraju każde wojsko tylko i wyłącznie pod dowództwem polskim.

23) Rozbudowa przemysłu zbrojeniowego. Armia polska musi być wyposażona w nowoczesną broń, dla mocnego odstraszania wrogów. Armia musi być dobrze wyszkolona i wyćwiczona.

24) Podpisywanie ze wszystkimi sąsiadami traktatów pokojowych.

25) Oraz korzystne i opłacalne umowy handlowe ze wszystkimi.

26) Polityka prorodzinna.

27) POLAK = RODAK W POLSCE GOSPODARZEM na 1-ym miejscu. W 2-ej kolejności niebędący Polakami.

28) Podatek od darowizn między Rodakami 0%.

29) RODAK może kupować ziemię w dowolnej ilości i dowolnym regionie Polski.

30) Obcy i niebędący Rodakami nie mogą kupować ziemi na terenie kraju.

Z grubsza tyle.

Na zakończenie. Czytajcie projekt nowelizacji konstytucji na www.Odrodzeni.pl, i dawajcie poprawki na lepsze. Bierzcie czynny udział w tej IDEII. Pytanie stawiam ilu znajdzie się, którzy staną do wyborów na tym programie i podpiszą się pod tym? Tylko na takich głosować! Szukajcie w necie www.Odrodzeni.pl #Wielka9tka i #1ha.

Chwała i Sława obudzonym w prawdzie Polakom. Budź następnych i ucz ich, żeby nie dawali się oszukiwać w każdych wyborach. Oszuści i okupanci, którzy nie podpiszą się pod tym programem, a nie mają lepszego programu niech się sami wybierają!

Gliczarów Dolny, stycznia, 2024 Władysław Sądelski

program #WiELKA9tka

KONCEPCJA GRUPY NIEPOLITYCZNEJ #1Ha S U W E R E N A

JAK ODZYSKAĆ WOLNOŚĆ UJĘTA W

OGÓLNE RAMY PROGRAMOWE #WiELKA9tka

PREZENTUJE SIĘ OTO TAK:

1_ #1Ha DLA RODZINY

A_ Prawo wydobywania, bez koncesji.

B_ Prawo posiadania broni i obrony koniecznej (zezwolenie od ręki).

C_ Prawo dziedziczenia rodowego.

D_ Prawo i obowiązek pierworodnego potomstwa, by uczęszczało do szkoły wojskowej.

E_ Prawo darmowego przydziału tej parcel #1Ha – małżeństwu z potomstwem.

F_ Bez prawa (zakaz) sprzedaży lub dzierżawy, gdyż parcela ta ma znamiona ziemi rodowej i może przechodzić tylko na dzieci.

G_ Prawo samodzierżawy [do własnej autonomii].

H_ Zero opłat = darmo do końca świata!

2_ NOWELIZACJA KONSTYTUCJI’97

(wyciąg z poprawionej całości)

A_ dot. Posłów:

1) 170 os. – art. 96.1,

2) Wypłata – art. 216.3,

3) e-Vouting – art. 96,

4) wiek – art.99.

B_ dot. Senatorów:

1) 51 os. – art. 97.1,

2) Wiek 50 lat – art.99,

3) Wypłata – art. 216.3,

4) e-Vouting – art. 96.

C_ dot. Prezydent:

1) e-Vouting – art. 127.7,

2) Wypłata – art. 216.3,

3) Wiek 35 lat – art.125.

D_ Autonomia regionów – art. 15, 170,

1) Zakaz odrębności narodowej, wspólna historia i odpowiedzialność dziejowa – art. 2,

2) Regionalna tożsamość kulturowa, gwara językowa – art. 27,

3) Subsydialność – art. 4.

4) Drugi język – art. 27.

5) Podatki wraca 70% do region / 30% idzie do centrali – art. 84.2.

6) Obrotowy/dochodowy 5% / 5% – art. 84.2.

7) Małe konstytucja – art. 15.2.

I_ Pieniądz polski:

1) Emisja pieniądza tylko przez NBP

2) Tylko banki krajowe dają kredyty państwu – art. 220.2.

J_ Własnosąd art. 41.5, 45.1, 54.1 72.1, 175.1.3), 182.1,5,

1) Obywatel – autonom art., 3, 4, 34,

2) Rodak – Suweren art., 3, 4, 34,

3) Przedstawiciel publiczny (polityczny / państwowy) – pracownik (na służbie) art. 4, 104,

4) Sędzia pokoju – art. 42.2, 45.1, 182.1,2.

K_ Wir art. 3, 4,

1) Referenda obligatoryjne art. 170, 125, 4,

2) Demokracja bezpośrednia – oddolna art. 90, 125, 235.

L_ Media:

1) dostęp – art. 213,

2) Wolność – art. 14, 54,

3) Krajowa Rada Komunikacji Społecznej – art. 214.1.

3_ POLITYKA

A_ Bieżąca polityka kraju:

1) Wszystkie dotychczasowe przepisy i ustawy, które są przeszkodą i uciążliwością w rozwoju Rodaków i Polski do likwidacji lub ew.

społecznej poprawy i referendalnej akceptacji.

2) Kara pozbawienia wolności od 5 do 35 lat oraz pozbawienie mienia włącznie z przepisanym lub sprzedanym innym osobom.

Przestępstwo tej kategorii nie podlega przedawnieniu. Za działanie:

a) przeciw suwerenności i niepodległości RP,

b) wyprzedaż majątku narodowego,

c) na szkodę i przeciw rozwojowi gospodarczemu rodaków RP,

d) łamanie przyrodzonych i nie zbywalnych praw człowieka zapisanych w konstytucji RP oraz w karcie ONZ.

3) Propagowanie i wdrażanie ekologii: permakultura w gospodarstwie i rekultywacja gruntów rolnych.

4) Lustracja.

5) Polska dla Polonii.

B_ Zagraniczna:

1) Odzyskanie pełni neutralności i suwerenności, samostanowienia.

2) Rewizja, referendum i renegocjacja wszystkich umów międzynarodowych.

3) Zjednoczenie krajów Międzymorza i wzmocnienie współpracy międzynarodowej.

4) Zakończenie 2 wojny światowej i podpisanie traktatów pokojowych z sąsiadami RP.

5) Wielki Powrót Polonii.

4_ FINANSE

A_ Emisja pieniądza tylko NBP

B_ Minimalna pensja 1 un złota.

C_ Minimalna emerytura 1/3 un złota.

D_ Parytet złoto/srebro.

E_ Podatki DOCHODOWY 5% / OBROTOWY 5%.

F_ Podatki dla zagranicznych działalności gospodarczych DOCHODOWY 25% / OBROTOWY 5%.

G_ Zakaz podatków katastralnych.

H_ Dywidendy państwowe przeznaczone na renty i emerytury.

I_ Suwerenny Narodowy Bank Polski.

5_ SŁUŻBA ZDROWIA

A_ Uposażenie dla lekarzy tylko za zdrowych i wyleczonych ludzi – pacjentów.

B_ Odpowiedzialność karno-majątkowa za NOP lub inne zawinienia na pacjencie po zabiegu.

C_ Dobrowolność szczepień, ZAKAZ WYJĄTKÓW.

D_ Promocja i zastosowanie medycyny naturalnej i niekonwencjonalnej.

6_ PRZEMYSŁ

A_ Przeredagowanie zagranicznych kontraktów.

B_ Rozruch przemysłu krajowego we wszystkich kierunkach.

C_ Wznowienie i renowacja krajowych marek towarowych i przedsiębiorczych.

D_ Biopaliwa oraz przydomowa elektrociepłownia na zubożały atom (w każdym gospodarstwie domowym).

E_ Kosmiczne technologie.

F_ Dofinasowanie do polskich patentów.

7_ ROLNICTWO

A_ Ustalane na bieżąco z Rolnikami ceny (tzw. minimalne) płodów rolnych.

B_ Zdrowa i Naturalna polska żywość.

C_ Zakaz chemii, antybiotyków i sterydów. ZAKAZ PRODUKTÓW GMO = #tylkoBio&Eco

D_ Kontrola jakości przez Instytut Zdrowego Żywienia.

8_ SZKOLNICTWO

A_ Dobre wynagrodzenia dla wybitnych naukowców.

B_ Rozwój zaplecza naukowo badawczego.

C_ Zlecenia rządowe, granty i stypendia.

D_ Płatne studia dla obcokrajowców.

E_ Darmowe posiłki dla dzieci w szkołach.

F_ Szkoła DOPASOWANA DO POTRZEB DZIECKA – otwarte klasy 7-25 [od przedszkola do profesora].

G_ Obowiązkowa znajomość maturalna języka polskiego, historii oraz Konstytucji.

H_ Dziadkowie wychowawcami i nauczycielami młodego pokolenia [przeszkolonymi, oraz na etacie].

I_ Mecenat państwowy najzdolniejszych uczniów.

J_ Edukacja Domowa.

K_ Uniwersytet Polski (państwowy – połączony z Akademią Wojskową).

9_ WOJSKO POLSKIE

A_ Armia krajowa bardzo dobrze wyposażona i wyszkolona.

B_ Obowiązkowa służba wojskowa na 12 miesięcy. Wojska specjalne obowiązkowo 18 mc.

C_ Na terenie RP dowodzi tylko Wojsko Polskie.

D_ Za granicą tylko polskie dowództwo nad polskim wojskiem.

E_ Akademia Obrony Wojskowej dla Orląt, Kadetów i Oficerów.

F_ Obrona terytorialna.

nowelizacjaKonstytucji – z starą 18.02.25 [MR] [JK]Pobierz

Rozdział I POLSKA RZECZYPOSPOLITA

Rozdział II WOLNOŚCI, PRAWA I OBOWIĄZKI CZŁOWIEKA I OBYWATELA WOLNOŚCI, PRAWA I OBOWIĄZKI MIESZKAŃCA POLSKI RZECZYPOSPOLITEJ

Rozdział III ŹRÓDŁA PRAWA

Rozdział V PREZYDENT RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Sądy

Prezent dla Narodu

Zobacz również